Ο Μάριο Μόντι είναι από τους αγαπημένους ηγέτες των χρηματαγορών. Τεχνοκράτης, πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Ανταγωνισμού, όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της – χτυπημένης από την κρίση χρέους – Ιταλίας, το Νοέμβριο του 2011, κατάφερε να ανακόψει την κατρακύλα των ιταλικών ομολόγων.
Το κατάφερε, όχι μόνο χάρη στις μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε, αλλά και χάρη σε σειρά μέτρων λιτότητας που έχουν περάσει από το ιταλικό κοινοβούλιο.
Η είδηση για την παραίτησή του, μετά την υπερψήφιση του προϋπολισμού, προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στις αγορές. Το επιτόκιο του δεκαετούς ιταλικού ομολόγου ανέβηκε στο 4,83%. Το χρηματιστήριο του Μιλάνου έκλεισε με πτώση 2,21%. Τις μεγαλύτερες πιέσεις δέχτηκαν οι ιταλικές τράπεζες, που είναι πολύ εκτεθειμένες στα ιταλικά ομόλογα.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ανακοίνωση της παραίτησης του ιταλού πρωθυπουργού “πάγωσε” τις χρηματαγορές. Το Μιλάνο “έκανε βουτιά”, το spread των ιταλικών ομολόγων εκτοξεύτηκε και το επιτόκιο του δεκαετούς ανεβαίνει. Έχει επιστρέψει η Ιταλία στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης; Μας απαντάει ο καθηγητής οικονομικών του πανεπιστημίου του Μιλάνο, Τίτο Μποέρι.
“Είναι λογικό να υπάρχει ανησυχία, αφού η κυβέρνηση που πραγματοποίησε ριζικές μεταρρυθμίσεις και απεκατέστησε την αξιοπιστία στις χρηματαγορές, αντιμετωπίζει τώρα δυσκολίες. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την παραίτησή του και αυτό προκαλεί αβεβαιότητα. Αλλά παραμένω αισιόδοξος για το μέλλον της Ιταλίας.”
Οι οίκοι αξιολόγησης πιστεύουν ότι μετά τις ιταλικές εκλογές δε θα προκύψει καθαρή πλειοψηφία. Θα μπορέσει η επόμενη κυβέρνηση να συνεχίσει τα μέτρα λιτότητας που πέρασε ο Μόντι;
“Πιθανότητα θα ψηφίσουμε με τον παλιό εκλογικό νόμο, που δε βοηθάει. Αν δεν υπάρξουν εκπλήξεις, η κεντροαριστερά θα νικήσει, θα δημιουργηθεί ένας συνασπισμός κέντρου, με τον Μόντι σε καθοριστικό ρόλο. Αυτός ο συνασπισμός θα λειτουργήσει θετικά για τη νέα κυβέρνηση και θα διασφαλίσει ότι οι μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησε ο Μόντι θα συνεχιστούν.”
Κατά ειρωνία της τύχης, ο Μόντι ανακοίνωσε την παραίτησή του στις Κάννες. Σε αυτήν ακριβώς τη γαλλική πόλη, πριν ένα χρόνο, στη συνεδρίαση του G20, Μέρκελ και Σαρκοζί είχαν κριτικάρη την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι. Τώρα πώς θα αντιδράσει η Ευρωπαϊκή Ένωση;
“Πιστεύω ότι η Ευρώπη δείξει κατανόηση. Πάντως, οι τελευταίες εξελίξεις έχουν και τα θετικά τους: θα συρρικνώσουν την προεκλογική περίοδο. Οι εκλογές πρέπει να γίνουν το Φεβρουάριο και η νέα κυβέρνηση να σχηματιστεί το Μάρτιο. Μια κυβέρνηση με νωπή εντολή, που θα μπορεί να πάρει σκληρές αποφάσεις. Πιστεύω ότι οι Ιταλοί πολίτες έχουν κατανοήσει ποιος φταίει για την κρίση, και αυτή τη φορά δε θα πέσουν θύματα υποσχέσεων και λαϊκισμού.”
Αυτή την εβδομάδα συνεδριάζει το Eurogrοup, που θα οριστικοποιήσει το πακέτο για την Ελλάδα. Κινδυνεύει η Ιταλία να γίνει η νέα Ιταλία της Ευρώπης;
“Φτάσαμε πολύ κοντά σε αυτό το σημείο το Νοέμβριο του 2011, όταν ο Μπερλουσκόνι πήγε στις Κάννες. Ευτυχώς, ένας χρόνος διακυβέρνησης Μόντι άλλαξε τα πράγματα και το κλίμα για την Ιταλία. Αυτό που ζούμε τις τελευταίες ώρες είναι, σαφώς, δύσκολο αλλά πιστεύω ότι η εικόνα της Ιταλίας έχει αλλάξει. Και άρα έχουμε απομακρυνθεί από το χείλος του γκρεμού.”
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ανακοίνωση της παραίτησης του ιταλού πρωθυπουργού “πάγωσε” τις χρηματαγορές. Το Μιλάνο “έκανε βουτιά”, το spread των ιταλικών ομολόγων εκτοξεύτηκε και το επιτόκιο του δεκαετούς ανεβαίνει. Έχει επιστρέψει η Ιταλία στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης; Μας απαντάει ο καθηγητής οικονομικών του πανεπιστημίου του Μιλάνο, Τίτο Μποέρι.