Την σημαντικότερη κρίση από τότε που ανέλαβε τις τύχες της Ισπανίας αντιμετωπίζει ο Μαριάνο Ραχόι, μετά τις αποκαλύψεις για παράνομες χρηματοδοτήσεις στο Λαϊκό Κόμμα.
Σε μια προσπάθεια να υπερασπιστεί την φήμη του, ο ισπανός πρωθυπουργός έσπασε την σιωπή του το περασμένο Σάββατο. Κάλεσε τις κάμερες και απέρριψε οποιαδήποτε προσωπική εμπλοκή του στην υπόθεση, ωστόσο αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι δεν δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις που ήθελαν να του θέσουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
“Δεν χρειάζομαι περισσότερες από δυο λέξεις να πω: είναι ψέμα. Δεν έλαβα ποτέ, ούτε ποτέ διαχειρίστηκα μαύρο χρήμα. Ποτέ σε αυτό το κόμμα ή οπουδήποτε αλλού. Θα το πω για άλλη μια φορά: είναι ψέμα”, είπε κατά την διάρκεια της ομιλίας του ο Ραχόι.
Το σκάνδαλο διαφθοράς στα ταμεία του κυβερνώντος Λαϊκού Κόμματος ξέσπασε στις 18 Ιανουαρίου, αλλά την τελευταία εβδομάδα πήρε διαστάσεις χιονιστιβάδας από τα δημοσιεύματα του ισπανικού Τύπου. Σύμφωνα με αυτά, ένας πρώην ταμίας του κόμματος είχε μοιράσει σε μέλη του φακέλους με χιλιάδες ευρώ σε μετρητά, τα οποία παρέχονταν από ιδιωτικές εταιρείες.
Η “El Mundo” ισχυρίστηκε ότι ανάμεσα σε αυτά τα στελέχη δεν ήταν ο Ραχόι. Ωστόσο, την περασμένη Πέμπτη η “El Pais” προχώρησε σε νέες αποκαλύψεις, δημοσίευοντας χειρόγραφους λογαριασμούς, σύμφωνα με τους οποίους ο Ραχόι μεταξύ του 1997 και του 2008 ελάμβανε συνολικά περισσότεροι από 25.000 ευρώ ετησίως.
Την Κυριακή, ο σοσιαλιστής ηγέτης της αντιπολίτευσης Αλφρέδο Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα
ζήτησε από τον πρωθυπουργό να παραιτηθεί: “Του ζητούμε να παραιτηθεί από επικεφαλής της κυβέρνησης και να αφήσει τη θέση σε κάποιον άλλον που θα μπορέσει να ανακτήσει την δύναμη, την αξιοπιστία και την σταθερότητα που χρειάζεται η χώρα”.
Οι αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών προκάλεσαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε μεγάλες πόλεις της Ισπανίας. Διαδηλωτές φώναξαν συνθήματα εναντίον της αστυνομίας, την οποία κατηγόρησαν ότι προστατεύει τους… κλέφτες, και κάλεσαν τον Ραχόι να παραιτηθεί.
Την ώρα όμως που η ανεργία έχει ξεπεράσει το 26% και τα μέτρα λιτότητας πιέζουν ολοένα και πιο ασφυκτικά τους μέσους Ισπανούς, η υπόσχεση του Ραχόι να δώσει στην δημοσιότητα όλες τις φορολογικές του δηλώσεις δεν στάθηκε ικανή να κατευνάσει την λαϊκή οργή.
“Δεν αρκεί να μας δείξει ο Ραχόι την φορολογία του εισοδήματός του, καθώς μιλάμε έτσι και αλλιώς για αδήλωτα χρήματα. Αυτό που πρέπει να κάνει είναι να παραιτηθεί, επειδή εκείνοι που βρίσκονται σε δημόσιες θέσεις θα πρέπει να δίνουν το παράδειγμα. Αλλά κάνουν ακριβώς το αντίθετο”, λέει ο διαδηλωτής Μίγκελ Γκόμεζ.
Πάντως, τα σκάνδαλα διαφθοράς δεν είναι κάτι το καινούριο για την Ισπανία, καθώς παρεμφερείς αποκαλύψεις έχουν πλήξει ακόμα και μέλη της βασιλικής οικογένειας. Η κοινή γνώμη έχει συγκλονιστεί από την περίπτωση του γαμπρού του βασιλιά, Ινιάκι Ουρντανγκαρίν, στον οποίο πρόσφατα δικαστήριο της Μαγιόρκα επιδίκασε εγγύηση 8 εκατ. ευρώ. Ο δούκας της Πάλμας, που αρνείται όλες τις κατηγορίες, θα παρουσιαστεί ξανά στο δικαστήριο στις 23 Φεβρουαρίου.
Γα την κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ισπανία και αγγίζει πλέον και τους θεσμούς της χώρας, μίλησε το Euronews o πολιτικός αναλυτής Φερνάντο Βαγιεσπίν,
καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης και πρώην πρόεδρος του Κέντρου για την Κοινωνιολογική Έρευνα, αλλά επίσης και συνεργάτης της εφημερίδας “El País”.
Εuronews: Κύριε καθηγητά, ο ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Σοσιαλιστικού Κόμματος Αλφρέντο Περέζ Ρουμπαλκάμπα κάλεσε τον πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι να παραιτηθεί και να παραχωρήσει την θέση του επικεφαλής της κυβέρνησης σε κάποιον άλλον. Εσείς συμφωνείτε με αυτή την άποψη ή η απόλυτη πλειοψηφία που διαθέτει το Λαϊκό Κόμμα είναι αρκετή για να σώσει τον Ραχόι;
Fernando Vallespín: “Νομίζω ότι η πλειοψηφία του Λαϊκού Κόμματος δεν είναι αρκετή για να σώσει τη θέση που καταλαμβάνει αυτή τη στιγμή ο Μαριάνο Ραχόι. Από την άλλη πλευρά, νομίζω ότι θα ήταν βιαστική και μια κίνηση παραίτησης. Νομίζω πρέπει να του παραχωρηθεί το τεκμήριο της αθωότητας. Ο Ραχόι έχει αρνηθεί κατηγορηματικά όλες τις κατηγορίες, και θα περιμένουμε να δούμε πώς θα αντιδράσει στις αποκαλύψεις για το κόμμα του, ακόμα και αν δεν αφορούν τον ίδιο προσωπικά. Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα, αλλά επειδή σήμερα είναι προφανές ότι πολλά πράγματα που αποκαλύφθηκαν από τον Τύπο αποδεικνύονται αληθινά, αυτό καθιστά την κατάσταση για Ραχόι πραγματικά πολύπλοκη”.
Εuronews: Το σκάνδαλο που προκλήθηκε από τις αποκαλύψεις που δημοσίευσε η Ελ Παΐς σχετικά με τις εικαζόμενες πληρωμές προς το Λαϊκό Κόμμα ξεσπασε κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης, με εκατομμύρια ισπανούς στην ανεργία, καθώς επίσης και σε μια περίοδο που διεξάγεται δικαστική έρευνα για υπεξαίρεση ακόμα και σε βάρος του γαμπρού του βασιλιά Ινιάκι Ουρντανγκαρίν. Μήπως η Ισπανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια συνταγματική κρίση που επηρεάζει και το στέμμα;
Fernando Vallespín: Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η Ισπανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή θεσμική κρίση που γεννήθηκε και επιταχύνθηκε από την κρίση, όπως αναφέρατε.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι στην Ισπανία η ανεργία αυξάνεται ανεξέλεγκτα τα τελευταία χρόνια, η κοινωνική κατάσταση σε ορισμένες περιοχές είναι σχεδόν αφόρητη. Από την άλλη πλευρά, βάλλεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς – συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κομμάτων. Εχει μειωθεί δραματικά. Ετσι, αυτές οι περιπτώσεις διαφθοράς προστίθεται ένα προϋπάρχον κλίμα δυσαρέσκειας προς τους θεσμούς, πολύ μεγαλύτερης από εκείνη που προκαλείται αποκλειστικά και μόνο από τα σκάνδαλα τους. Αναφερθήκατε χαρακτηριστικά την υπόθεση Ουρντανγκαρίν, που είναι σημαντική. Νομίζω ότι στην Ισπανία υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση πριν και μετά την περίπτωση Ουρντανγκαρίν, καθώς τώρα υπάρχει μηδενική ανοχή για αυτού του είδους τις συμπεριφορές. Μπορούμε να πούμε ότι η ηθική συνείδησή μας αυτή τη στιγμή είναι τόσο αναπτυγμένη όσο στις σκανδιναβικές χώρες, όπου υπάρχει αναπτυγμένο ιδιαίτερα το ζήτημα της πολιτικής ηθικής. Και αυτό είναι για το Λαϊκό Κόμμα ένα τεράστιο πρόβλημα. Ο πληθυσμός δεν μπορεί να αντέξει άλλη μια φορά ότι και πάλι μια τέτοια υπόθεση θα σέρνεται μέχρι να υπάρξει μια δικαστική απόφαση. Ζητά δικαιοσύνη άμεσα. Οι πολίτες ζητούν εξηγήσεις εδώ και τώρα.
Εuronews: Εν κατακλείδι, μπορούμε να πούμε ότι κλείνει η ιστορική περίοδος που άνοιξε μετά τη μετάβαση από τη δικτατορία του Φράνκο;
Fernando Vallespín: Ναι, σίγουρα, είμαστε στο τέλος του κύκλου. Η ισπανική δημοκρατία πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Να εφευρεθεί εκ νέου. Και αυτό κυρίως, επειδή υπάρχουν μια σειρά από προκλήσεις, όπως το καταλανικό κίνημα, που ζητά την αναθεώρηση του Συντάγματος μας. Το υπάρχον συνταγματικό σύμφωνο κράτησε περισσότερο από 30 χρόνια και νομίζω ότι ήρθε η ώρα να επιδιωχθεί μια συναίνεση γύρω από μια νέα συνταγματική ρύθμιση που θα θέσει σε νέες βάσεις τα θεμέλια για το τι θα πρέπει να είναι ένα νέο βήμα προς τη νέα αυτή ισπανική δημοκρατία.
Euronews: Κύριε Καθηγητά, σας ευχαριστώ πολύ για αυτή την ανάλυση σχετικά με την πολιτική κρίση στην Ισπανία…