ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι μετεωρολογικές υπηρεσίες ανά τον κόσμο παρακολουθούν στενά τις καθημερινές μεταβολές του καιρού. Τι γίνεται όμως με τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις; Τις μεταβολές του κλίματος σε βάθος δεκαετίας ή ακόμα και αιώνων; Πού σταματάει η συζήτηση για τα καθημερινά καιρικά φαινόμενα και αρχίζει αυτή για το κλίμα του πλανήτη σε βάθος χρόνου;
Για να ανακαλύψει τη διαφορά ανάμεσα στον καιρό και το κλίμα και πότε το πρώτο καθορίζει το δεύτερο, η εκπομπή Space ταξιδεύει στη Γερμανία, στο κέντρο του ευρωπαϊκού οργανισμού αξιοποίησης μετεωρολογικών δορυφόρων.
Η Eumetsat διαχειρίζεται συστήματα υψηλής ακρίβειας και δύο εναλλακτικούς τύπους δορυφόρων, που κατασκευάζονται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος.
Οι δορυφόροι πολικής τροχιάς Met Op παρέχουν μετρήσεις υψηλής ακρίβειας για την θερμοκρασία και την υγρασία του περιβάλοντος. Από την άλλη πλευρά, οι γεωστατικοί δορυφόροι Meteostat, μπορούν να μας εφοδιάζουν με δεκάδες διαφορετικές φωτογραφίες της Γης σε πραγματικό χρόνο.
Όταν η έρευνα ξεφεύγει από το πεδίο της μετεωρολογίας και μεταφέρεται σε αυτό των ευρύτερων κλιματολογικών αλλαγών, τα ιστορικά δεδομένα παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Οι πληροφορίες που καταγράφουν οι δορυφόροι τα 30 τελευταία χρόνια, αποτελούν πολύτιμη βοήθεια για τους επιστήμονες. Οι μετεωρολόγοι αντλούν τα δεδομένα από τους δορυφόρους της Eumetsat για να προβλέψουν τον καιρό τις επόμενες ώρες, ενώ οι κλιματολόγοι ανατρέχουν στα αρχεία για να συγκρίνουν τις μετρήσεις, με αυτές των προηγούμενων μηνών ή ετών.
Υπάρχουν ακριβείς μετρήσεις για τον καιρό στον πλανήτη που καταγράφονται εδώ και αρκετούς αιώνες. Με τον τρόπο αυτό, οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίζουν τις μακροπρόθεσμες αλλαγές και τη φυσιολογική μεταβλητότητα των κλιματικών συνθήκών.
Ορισμένες ιστορικές καταγραφές ξεκίνησαν από τη θάλασσα. Πρόκειται για τα βιβλία συμβάντων από τα πλοία της βρετανικής Εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών που ταξίδευαν στην Κίνα και Ινδία κατά τη διάρκεια τουτ 18ου και του 19ου αιώνα.
Σήμερα ο τρόπος μέτρησης έχει αλλάξει αλλά συνεκτικός κρίκος ανάμεσα στις ιστορικές και τις δορυφορικές παρατηρήσεις είναι οι βασικοί νόμοι της φυσικής που εφαρμόζονται στο σύμπαν. Και οι δυο πηγές πληροφοριών για τον καιρό βοηθούν τους επιστήμονες να βελτιώσουν τα κλιματικά μοντέλα. Να βρουν απάντηση στο ερώτημα αν ο αλλαγές που παρατηρούνται σηματοδοτούν μια ευρύτερη κλιματική αλλαγή.
Για να καταλάβουμε πότε οι αλλαγές αυτές πραγματικά συμβαίνουν, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η μεταβλητότητα είναι αναμενόμενη. Φυσικά αν υπάρχει μια γενικότερη ανοδική ή μια καθοδική τάση, τότε οι επιστήμονες ανατρέχουν στα στοιχεία και ερευνούν αν η τάση ξεφεύγει από τον κανόνα και αν η μεταβλητότητα δικαιολογείται ιστορικά. Ένα μεμονωμένο γεγονός δεν αποτελεί απόδειξη αλλαγής. Απόδειξη αλλαγής είναι μια μακροπρόθεσμη και στατιστικά σημαντική μεταβολή.
Ο συνδυασμός των απλών καταγραφών από τα παλιά πλοία, με τις μετρήσεις υψηλής ακρίβειας, που παρέχουν οι σύγχρονοι δορυφόροι, επιτρέπει στους επιστήμονες να ανακαλύψουν τα όρια μεταξύ των καθημερινών καιρικών συνθηκών και του κλίματος.
Τους επιτρέπει να διακρίνουν τη φυσιολογική μεταβλητότητα των καιρικών συνθηκών από τις μακροπρόθεσμες κλιματικές αλλαγές και τελικά να καθορίζουν με ποιον ακριβώς τρόπο, το φαινόμενο του θερμοκηπίου αλλάζει την ατμόσφαιρα.