ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑπό το κινεζικό Χονγκ Κονγκ, στη Μόσχα κι από εκεί στον Ισημερινό, στην Κούβα ή σε κάποιο άλλο άντρο του αντιαμερικανισμού. Η πορεία του Έντουαρντ Σνόουντεν μοιάζει λίγο ως πολύ προδιαγεγραμμένη προκειμένου να γλιτώσει την έκδοση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ζήτημα αυτό έχει δημιουργήσει ένα νέο ψυχροπολεμικό πεδίο, με τη Ρωσία να διακηρύττει σε όλους τους τόνους και με τον πλέον επίσημο τρόπο, ότι από το έδαφός της δεν πρόκειται να εκδοθεί ο Αμερικανός πρώην υπάλληλος της CIA και της NSA.
«Κάθε κατηγορία απευθυνόμενη άμεσα προς τη Ρωσία, είναι ανόητη και αποτελεί παραλήρημα. Μπορούμε να εκδώσουμε πολίτες ξένων κρατών, μόνον σε χώρες με τις οποίες έχουμε συνάψει διεθνείς συμφωνίες για την παράδοση εγκληματιών. Ελπίζω ότι οι εταίροι μας θα μπορέσουν να κατανοήσουν αυτήν την θέση μας» δήλωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, Πρόεδρος της Ρωσίας.
Τάχιστα η αμερικανική ρητορική έλαβε άλλες διαστάσεις. Οι τόνοι ανέβηκαν από την Ουάσινγκτον.
«Θα περιμέναμε ότι ως κυρίαρχο κράτος η Ρωσία, δεν θα εναρμόνιζε τα συμφέροντά της με κάποιο πρόσωπο που κατηγορείται για παράβαση του νόμου σε κάποιο άλλο κράτος και που είναι φυγόδικος κατά το διεθνές δίκαιο» επεσήμανε ο Τζων Κέρι, Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Μπροστά στις κάμερες οι ηγέτες των δύο χωρών ανταλλάσσουν χειραψίες, όπως συνέβη με Ομπάμα και Πούτιν στην σύνοδο της G8. Όμως εκείνα που τους χωρίζουν είναι πολλά περισσότερα από εκείνα που τους συνδέουν, όπως συμβαίνει και μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Μόσχα και Πεκίνο θεωρούνται από την Ουάσινγκτον ως ένα ασφαλές καταφύγιο για όσους αποκαλεί «αποστάτες, εχθρούς της Δύσης».
«Δείχνοντας στις ΗΠΑ ότι δεν ενδιαφερόμαστε για τις σχέσεις μας, καταλήγουμε στις βασικές αρχές του Ψυχρού Πολέμου: «Ο εχθρός της κυβέρνησής σας είναι φίλος μας». Η ρωσική κυβέρνηση δεν έφτασε ακόμη σ’ αυτό το επίπεδο, αλλά δεν γνωρίζουμε τί προτίθεται να κάνει. Όπως και να ‘χει προσέθεσε επιπλέον προβλήματα στον Αμερικανό Πρόεδρο και προφανώς είναι ικανοποιημένη μόνο από αυτό» εκτιμά η Μάσα Λίπμαν, Πρόεδρος του “Carnegie Moscow Center’s Society and Regions Program”.
Η υπόθεση του Έντουαρντ Σνόουντεν κάθε άλλο παρά απλή θεωρείται. Ιδιαίτερα από τη στιγμή κατά την οποίαν οι αποκαλύψεις έγιναν από μη φιλικό περιβάλλον προς τις Ηνωμένες Πολιτείες κι άγγιξαν ευαίσθητες χορδές των Αμερικανών πολιτών, καταρρίπτοντας το απόρρητο της ιδιωτικής τους ζωής.
Για την πολύκροτη υπόθεση Σνόουντεν μιλήσαμε με το Διευθυντή Κέντρου Μελετών στις Βρυξέλλες, Ζιλ Μέριτ.
EURONEWS: Έχουμε την Ουάσινγκτον και την Μόσχα να ανταλλάσουν σκληρές κουβέντες τις τελευταίες ημέρες. Σχετικά με την υπόθεση του Έντουαρντ Σνόουντεν. Πιστεύετε ότι η σχέση των δύο ψυχροπολεμικών αντιπάλων πρόκειται να γίνει ακόμα πιο ψυχρή;
GILES MERRIT: Είναι ξεκάθαρο ότι η υπόθεση Σνόουντεν είναι μια καυτή πατάτα. Οι Ρώσοι προσπαθούν να χειριστούν το θέμα με τρόπο που δεν «καούν». Αλλά νομίζω ότι το πραγματικό ζήτημα είναι η Κοινή Γνώμη. Πώς μπορεί να αλλάξει κανείς το κοινό αίσθημα παγκοσμίως που λέει ότι ο Σνόουντεν έπραξε σωστά; Φαίνεται ότι γίνονται πολλά από κυβερνητικούς σπιούνους σε σχέση με τα email και τα μηνύματα μας στο τηλέφωνο. Νομίζω ότι πραγματικά εκεί είναι το πρόβλημα. Και το θέμα είναι το πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το παιχνίδι παίζεται δίκαια;
EURONEWS: Τί εννοείτε το παιχνίδι να παίζεται δίκαια; Χρειάζεται δηλαδή κάποια νομική βάση που να θέτει κριτήρια για παρακολούθηση;
GILES MERRIT: Νομίζω πως ναι. Υπάρχει μια παλιά ρωμαϊκή ρήση που λέει «Ποιός φυλάει τους φύλακες». Η απαίτηση για κάτι τέτοιο αυξάνεται συνεχώς. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες αλλά πρέπει να ξερουμε ότι κάποιος αξιόπιστος και ανεξάρτητος επιβλέπει αυτούς που παρακολουθούν.
EURONEWS: Ας επιστρέψουμε στη Ρωσία. Ο πρόεδρος Πούτιν περιέγραψε τις κατηγορίες έναντι της Ρωσίας, σε σχέση με το αμερικανικό αίτημα για έκδοση του Σνόουντεν ως αερολογία. Τι κερδίζει ο Πούτιν κάνοντας σκληρές δηλώσεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες;
GILES MERRIT: Αυτό που βλέπουμε στην περίπτωση Πούτιν είναι καιροσκοπισμός. Δεν είναι πολύ δημοφιλής στην πατρίδα του και προσπαθεί να κερδίσει έδαφος.
Αλλά ταυτόχρονα, είναι προφανές ότι όλων τα χέρια είναι βρώμικα και ότι Αμερικανοί καταδιώκουν τον Έντουαρντ Σνόουντεν όπως και άλλους στο παρελθόν με ένα ένα μάλλον αδέξιο και υποκριτικό τρόπο.
EURONEWS: Με όλα τα φώτα της δημοσιότητας στην υπόθεση Σνόουντεν, νομίζετε ότι θα υπάρξει κάποια αλλαγή πολιτικής σε αυτά τα προγράμματα παρακολούθησης, δεδομένου αυτού που είπατε σχετικά με την υποστήριξη της Κοινής Γνώμης για τις πράξεις του Σνόουντεν;
GILES MERRIT: Νομίζω πως ναι. Η πίεση θα αυξηθεί πολύ, όχι μόνο από ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την Κοινή Γνώμη γενικότερα. Θα αυξηθεί πολύ η πίεση για να καταστούν οι πρακτικές παρακολούθησης διαφανείς έτσι ώστε όλοι να γνωρίζουν ότι οι φύλακες φυλάσσονται.