ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ“Θα είμαστε…”
“Είμαστε…η Ευρωπαϊκή Ένωση”
“Προεδρία;;;”
“Ναι, θα γίνουμε οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.
“Οι Λιθουανοί ίσως δεν το γνωρίζουν αλλά αυτή η χώρα των τριών εκατομμυρίων κατοίκων θα αναλάβει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τους επόμενους έξι μήνες. Μία χώρα που έχει υποστεί τις συνέπειες της κρίσης και λέει ότι έχει βγει με το κεφάλι ψηλά. Ρεπορτάζ στην πρωτεύσουσα, Βίλνιους”.
Είναι μία ιστορία επιτυχίας από αυτές που αρέσουν στη Λιθουανία. Εδώ και λιγότερο από δύο χρόνια τρία αδέρφια, εκ των οποίων οι δύο φυσικοί, δείχνουν την επιχείρησή τους με ηλεκτρονικά εξαρτήματα και λέιζερ που προορίζονται για τη βιομηχανία, την ιατρική και την άμυνα.Σήμερα εξάγουν στη Γερμανία, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Ένα ξεκίνημα που δε θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί αλλού όπως εξηγεί Ντομινίκας Βιζμπάρας.
“Είμαστε μία μικρή χώρα, όλα εδώ προχωρούν σχετικά γρήγορα και πιστεύω ότι αυτή είναι μία καλή ευκαιρία για μια νέα εταιρεία καθώς έχουμε όλα τα απαραίτητα οικονομικά εργαλεία ξεκινώντας από βασικούς επενδυτές, ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, ένα πολύ καλό τραπεζικό σύστημα”.
Εδώ και μερικά χρόνια, ωστόσο, η Λιθουανία χτυπήθηκε σκληρά από την κρίση. Το 2009, η οικονομία της ανοιχτή και πλήρως εξαρτημένη από τις εξαγωγές βυθίζεται κατά 15%. Η τότε κυβέρνηση αποφασίζει να εφαρμόσει στη χώρα μία άμεση θεραπεία. Ένα πρόγραμμα δραστικής λιτότητας. Η Ινγκρίντα Σιμονιτέ ήταν υπουργός οικονομικών.
“Κοντά στο 1/5 ήταν αυξήσεις φόρων και τα 4/5 περικοπές δαπανών κάθε είδους.
Το χρονικό διάστημα επιβίωσης πέρα απότ ις δυνατότητές μας κράτησε πολύ λίγο και για αυτό φαντάζομαι, ήταν πολύ πιο εύκολο να επιστρέψουμε σ ένα βασικό επίπεδο διαβίωσης γιατί τα προβλήματα δεν έγιναν δομικά. Και σε κάποιες άλλες χώρες, θα υπέθετα ότι τα προβλήματα μετατράπηκαν σε δομικά”.
Ενώ σε άλλες χώρες στην Ευρώπη χρονοτριβούν για λύσεις, οι χώρες της Βαλτικής είναι οι πρώτες σε ρυθμό ανάπτυξης. Από το 2010 η Λιθουανία επιστρέφει στην ανάπτυξη. Αλλά τα μέτρα εφαρμόστηκαν αυστηρά. Μείωση των μισθών των εργαζομένων, μείωση των συντάξεων, μείωση των επιδομάτων ανεργίας, πάγωμα του κατώτατου μισθού και αύξηση του ΦΠΑ. Σήμερα ο μέσος μισθός στη Λιθουανία δεν ξεπερνά τα 2000 λίτας, λίγο περισσότερα, δηλαδή από 600 ευρώ το μήνα. Η συνδικαλίστρια Σνιγκούόλε Αντρουσκάιτε εξηγεί.
“ Εάν έχουμε τώρα κατώτατο μισθό που είναι 246 ευρώ και στη διάρκεια του χειμώνα, που πρεπει να πληρώνουμε τεράστια ποσά για θέρμανση και άλλες οικιακές ανάγκες, περίπου το 50% αυτού του ποσού προορίζεται για θέρμανση και φυσικά είμαστε άνθρωποι και έχουμε και άλλες ανάγκες ξέρετε”.
Συνταξιούχος εδώ και έναν χρόνο, η Λιλίγια θεωρείται προνομιούχα με 300 ευρώ σύνταξη κάθε μήνα. Αλλά εκείνη αναρωτιέται ποιος θα πληρώσει για τις συντάξεις τους αύριο.
“ Μισό εκατομμύριο άνθρωποιο μετανάστευσαν από τη Λιθουανία. Μισό εκιατομμύριο, ναι. Και είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα στη Λιθουανία. Μόνο οι γέροι έμειναν”.
“ Οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν καλύτερα και αν θέλεις να έχεις ευκαιρίες είναι απλό, το προσπαθείς”.
“ Το να δραπετεύσεις από τα προβλήματα δεν αποτελεί λύση. Πρέπει να γυρίσουμε πίσω να δημιουργήσουμε το δικό μας μέλλον εδώ”.
“ Είναι πολύ βαρετό να ζεις στη Δυτική Ευρώπη γιατί όλα έχουν γίνει ενώ στη Λιθουανία είναι πολύ ενδιαφέρον γιατί εδώ μπορείς να κάνεις κάτι μεγάλο. Οπότε είναι καλά”.
“ Εννέα χρόνια λοιπόν, μετά την ένταξη ποια είναι η θέση της Λιθουανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ποια η θέση που θέλει να έχει; Τη δική του οπτική δίνει ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Βίλνιους”.
Βιλπισάουσκας: Πιστεύω πως κάθε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σημαντικό, λόγω των αξιών πάνω στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, πέραν αυτού, θεωρώ πως η Λιθουανία διαθέτει πολύτιμη εμπειρία. Για παράδειγμα, εμπειρία σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όχι μόνο για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, αλλά και σε μεταβατικές μεταρρυθμίσεις. Διαθέτει εμπειρία στη συνεργασία με γειτονικές ανατολικές χώρες, ανατολικά γειτονικά κράτη που είναι μέλη της Κοινότητας. Διαθέτει, θα έλεγα επίσης, εκτεταμένη πείρα στην περιφερειακή συνεργασία.
Πρόσφατα, νομίζω είναι σαφώς ένας βαλτικός/σκανδιναβικός τρόπος συνεργασίας, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για παράδειγμα με συναντήσεις μεταξύ τριών βαλτικών και τριών σκανδιναβικών χωρών πριν μια σύνοδο κορυφής, όσο και εκτός, περιλαμβάνοντας και μη μέλη όπως η Ισλανδία.
Η Λιθουανία είναι επίσης μια χώρα στιγματισμένη από το σοβιετικό της παρελθόν, το οποίο έχει επηρεάσει πολύ την εξέλιξή της από την απόκτηση της ανεξαρτησίας της το 1990 και μετά. Κι αυτό εξηγεί κατά κάποιον τρόπο, γιατί το φιλοευρωπαϊκό συναίσθημα δεν αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου. «Η εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει υψηλή από την ένταξή μας το 2004. Και πιστεύω ότι ακόμη στηρίζεται στη γενική αίσθηση της ανάγκης να επιστρέψουμε στην Ευρώπη, σε αυτό που στις αρχές της δεκαετίας του 90 αποκαλούσαμε «επιστροφή στην Ευρώπη». Επομένως, πιστεύω πως μάλλον αυτή είναι η βάση γι‘αυτή τη γενική αίσθηση παρά οποιοδήποτε υλικό όφελος ή κάτι που συνδέεται με αυτό» κατέληξε ο Ραμούνας Βιλπισάουσκας