ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣημαντικό ρόλο σε ένα από το πιο σκοτεινά επεισόδια στην ιστορία των κεντρικών τραπζεών φαίνεται πως είχε η Τράπεζα της Αγγλίας, αφού βοήθησε και διευκόλυνε την πώληση χρυσού που είχε κλαπεί από τους Ναζί μετά την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1938 και λίγο πριν την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα αδημοσίευτη ιστορία των δραστηριοτήτων της Τράπεζας της Αγγλίας την περίοδο του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου η κεντρική τράπεζα πούλησε χρυσό για λογαριασμό της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας (Reichsbank), τον οποίο είχε αρπάξει από την Τσεχοσλοβακία, παρά την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να παγώσει όλα τα στοιχεία ενεργητικού της χώρας στη Βρετανία.
Τον Μάρτιο του 1939, χρυσός αξίας £5,6 εκατ. την εποχή εκείνη, μεταφέρθηκε από τον λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Τσεχοσλοβακίας στην Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), τη λεγόμενη και τράπεζα των κεντρικών τραπεζών, σε λογαριασμό της Reichsbank.
Το περιστατικό αυτό είναι μία από τις μαύρες σελίδες στην ιστορία της BIS. Ωστόσο, αυτό που δεν έχει γίνει γνωστό είναι ο ρόλος της Τράπεζας της Αγγλία. Αυτό που προκύπτει από τα έγγραφα που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Αγγλίας είναι ότι η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας προτίμησε να εξυπηρετήσει την BIS παρά να ικανοποιήσει τη βούληση της βρετανικής κυβέρνησης να παγώσει την πώληση στοιχείων ενεργητικού της Τσεχοσλοβακίας.
Η ΤτΑ, η οποία τότε έλεγχε τη θέση του επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού μέσω του Otto Niemeyer, κρατούσε μεγάλη ποσότητα του χρυσού της BIS στα θησαυροφυλάκιά της στη Threadneedle Street. Το γεγονός ότι η Τράπεζα είχε στην κατοχή της τον χρυσό προκάλεσε αντιδράσεις μετά την αποκάλυψη της ιστορίας στα βρετανικά μέσα τον Μάιο του 1939.
Η ιστορία της κεντρικής τράπεζας το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία γράφτηκε από αξιωματούχους της Τράπεζας της Αγγλίας και ολοκληρώθηκε το 1950, χωρίς ωστόσο να δημοσιευτεί, καταγράφει ακόμα ότι η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας πούλησε χρυσό για λογαριασμό των Ναζί μετά από πιέσεις της BIS – χωρίς να περιμένει να λάβει την έγκριση της βρετανικής κυβέρνησης.
“Καταγράφηκε μία ακόμα συναλλαγή χρυσού την 1η Ιουνίου (1939), όπου έγιναν πωλήσεις χρυσού (£440.000) και αποστολές χρυσού στη Νέα Υόρκη (£420.000) από τον λογαριασμό νο. 19 της BIS. Στον λογαριασμό αυτόν περιλαμβανόταν χρυσός που είχε μεταφερθεί στο Λονδίνο από τη Reichsbank” σημειώνεται στο κείμενο που δημοσιεύτηκε την Τρίτη.
“Αυτήν τη φορά, προτού δράσει, η Τράπεζα της Αγλλίας μετέφερε το ζήτημα στον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος ανέφερε ότι θα ήθελε τη γνώμη των νομικών συμβούλων του στέμματος. Ωστόσο, μετά από ερώτημα της BIS, για τους λόγους της καθυστέρησης και για δυσκολίες που θα προέκυπταν από πληρωμές την επόμενη μέρα, η Τράπεζα της Αγγλίας ακολούθησε τις οδηγίες χωρίς να ζητήσει τη γνώμη των συμβούλων, που ωστόσο εκ των υστέρων ενέκριναν τη δράση” επισημαίνει το κείμενο.
Τα έγγραφα δείχνουν ακόμα ότι ο Montagu Norman, τότε διοικητής της BoE, δεν ήταν ιδιαίτερα σαφής στις συνομιλίες του με τον John Simon, υπουργό Οικονομικών την εποχή εκείνη, όταν δέχθηκε πίεση για το αν η κεντρική τράπεζα είχε ακόμα στην κατοχή της τον χρυσό από την Τσεχοσλοβακία.
“Στις 26 Μαΐου ο υπουργός έστειλε γράμμα στον διοικητή, θέτοντας το ερώτημα αν η Αγγλική Τράπεζα είχε ακόμα χρυσό της Τσεχοσλοβακίας, λέγοντας ότι ήθελε πληροφορίες για να απαντήσει σε ερωτήματα του κοινοβουλίου. Στην απάντησή του ο διοικητής (30 Μαΐου) δεν έδωσε καμία εξήγηση, σημειώνοντας μόνο ότι η τράπεζα διακρατούσε κατά διαστήματα χρυσό από την BIS και ότι δεν γνώριζε αν ήταν δικό της περιουσιακό στοιχείο ή του διεθνούς οργανισμού. Ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να πει κατά πόσον ο χρυσός φυλασσόταν για λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Τσεχοσλοβακίας”.