ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι ηγέτες γεννιούνται ή γίνονται; Κι αν γίνονται, μπορεί κανείς να διδαχθεί αρχηγικές δεξιότητες; Το Learning World εξετάζει όλες τις πτυχές.
Τα ηγετικά χαρακτηριστικά πηγάζουν από κάποιο ειδικό ταλέντο ή η ηγεσία είναι κάτι που μπορεί να διδαχθεί; Και αν ναι, με ποιο τρόπο; Και τι είναι αυτό που ξεχωρίζει τον αληθινό ηγέτη; Διερευνούμε αυτά τα ερωτήματα και ρωτάμε νέους ανθρώπους την άποψή τους. Στη συνέχεια στο Learning World.
Πολλοί από τους ανθρώπους που πέρασαν στην ιστορία ως ήρωες «γεννήθηκαν ήρωες» όμως τα ηγετικά χαρακτηριστικά δεν αποδίδονται απαραιτήτως στο ένστικτο. Στο πρόγραμμα εξετάζονται διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους διδάσκεται η ηγεσία.
Το πρόγραμμα που δίνει φωνή στους σπουδαστές στο Κατάρ
Στο Κατάρ, ως τμήμα της Συνόδου Κορυφής για την Παγκόσμια Καινοτομία στην Εκπαίδευση, το πρόγραμμα «Learner’s Voice» φέρνει σε επαφή φοιτητές και διαμορφωτές της κοινής γνώμης ώστε να μπορέσουν να συζητήσουν αυτά τα εκπαιδευτικά ζητήματα.
Προκειμένου όμως να είναι αποτελεσματικοί, οι φοιτητές θα πρέπει να αναπτύξουν νέες δεξιότητες.
«Θέλω να γίνω ηγέτης που όχι μόνο να καθοδηγεί αλλά που να δείχνει το δρόμο.»
«Ηγέτης που να νοιάζεται για τους οπαδούς του.»
«Αποτελεσματικός ηγέτης γίνεσαι μόνο αν έχεις μια ομάδα που να πιστεύει στις ιδέες σου.»
Ενθουσιώδεις και ανυπόμονοι να γίνουν οι ηγέτες που θα κάνουν θετικές αλλαγές, αυτοί και άλλοι μαθητές επελέγησαν για να εκπαιδευτούν ώστε να αποκτήσουν διαφορετικές δεξιότητες σε ό,τι αφορά την ηγεσία και τα επιχειρηματικές δεξιότητες. Το πρόγραμμα «Learner’s Voice» του 2012 αποτέλεσε ένα σκέλος των δραστηριοτήτων της Συνόδου Κορυφής για την Παγκόσμια Καινοτομία στην Εκπαίδευση (WISE).
Κάθε χρόνο το πρόγραμμα προσφέρει τη δυνατότητα σε πολλούς σπουδαστές από όλο τον κόσμο την ευκαιρία να αναπτύξουν δεξιότητες καινοτομίας.
«Μπορώ να πω πως το πρόγραμμα «Learner’s Voice» είναι πολύ σημαντικό ειδικά για κάποιον σαν εμένα. Κατάγομαι από μια φτωχή χώρα όπου η κατάσταση είναι διαφορετική και σαν μαθητής δεν έχεις τη δυνατότητα να κάνεις τη φωνή σου να ακουστεί. Τώρα μπορώ να συμβάλω ώστε να επανεκκινήσει το εκπαιδευτικό σύστημα και να μοιράζομαι τις απόψεις μου με άλλους μαθητές και ειδικούς», υποστηρίζει η Μισέλ-Άνζ Νταγκρέιν από την Αϊτή.
Χωρισμένοι σε μικρές ομάδες αυτοί οι φοιτητές δουλεύουν πάνω σε προγράμματα καινοτομίας με σκοπό την αναμόρφωση της εκπαίδευσης σε διαφορετικά πεδία από το περιβάλλον και την ιατρική ή ακόμη τα μη προνομιούχα παιδιά. Δίνοντας στους φοιτητές την ευκαιρία να έχουν λόγο πάνω στα μεγάλα εκπαιδευτικά ζητήματα ήταν ένας τρόπος για να πάρουν ένα καλό μάθημα ηγεσίας αυτοί οι νέοι άνθρωποι. Ένας άλλος τρόπος ήταν τα πρακτικά μαθήματα.
«Πιστεύω πως αποτελεί μια σπουδαία ευκαιρία για νέους ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται στον τομέα της εκπαίδευσης να αποκτήσουν δεξιότητες και γνώσεις πολύ σημαντικές για την εργασία σε πρακτικά προγράμματα. Άρα λοιπόν, δεν μαθαίνουμε απλώς κάτι, σχεδιάζουμε τα δικά μας μας προγράμματα τα οποία θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε. Αυτό είναι κομβικής σημασίας και διαφοροποιεί το πρόγραμμά μας από άλλα», λέει η Κριστίνα Μπουρέ από τη Ρωσία.
Το πρόγραμμα στοχεύει επίσης στο να διδάξει νέους ανθρώπους πως μπορούν να διδαχθούν από διαφορετικούς πολιτισμούς και για αυτόν το σκοπό επιλέγονται φοιτητές διαφορετικών εθνικοτήτων. Προκειμένου να συνδυαστούν μέρες πρακτικών μαθημάτων και εργαστηρίων, ήταν σημαντικό να γίνεται και ένα μάθημα με θέμα τον τοπικό πολιτισμό.
«Γνωρίζουμε πλέον με ποιον τρόπο να σχεδιάζουμε δημόσιες πολιτικές, πως να προσεγγίζουμε κυβερνήσεις, πως να προσεγγίζουμε πολυεθνικές εταιρείες και πιστεύω πως το πρόγραμμα με έχει κάνει να αλλάξω σε πολλά θέματα που αφορούν την ηγεσία και την επιχειρηματικότητα», λέει ο Ώντρεϋ Μωλάνα από την Ινδονησία.
Αυτοί και άλλοι φοιτητές έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν για να επιτύχουν τις αλλαγές που επιζητούν. Το “learners voice”, το πρόγραμμα που δίνει φωνή στους ίδιους τους συμμετέχοντες, αποτελεί καινοτόμο βήμα και ήταν μια από τις πολλές δραστηριότητες που προσφέρθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής για την Παγκόσμια Καινοτομία στην Εκπαίδευση (WISE).
Η εμπειρία της Πολωνίας
Ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς για να γίνει κάποιος ηγέτης και ποτέ δεν είναι πολύ αργά, όπως βλέπουμε στο ρεπορτάζ από την Πολωνία. Εκεί, ένα διεθνές δίκτυο εργάζεται με γυναίκες προσφέροντάς τους βοήθεια για να αναπτύξουν επιχειρηματικές ηγετικές δεξιότητες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Σύλβια Τσούτνικ είναι γνωστή στην Πολωνία: είναι συγγραφέας, ξεναγός στην πόλη της, τη Βαρσοβία και κοινωνική επιχειρηματίας. Είναι γεννημένη ηγέτις και δημιουργός του ιδρύματος MaMa.
«Ηγέτης είναι αυτός που διαθέτει χάρισμα, ηγέτης είναι αυτός που γνωρίζει τι να κάνει και πως να το επικοινωνήσει στους άλλους. Είναι σαν μικρόβιο που έχει κάποιος και μετά αρχίζουν να το κολάνε και οι υπόλοιποι», λέει η Σύλβια Τσούτνικ, πρόεδρος του Mama Foundation.
Η Σύλβια δημιούργησε ένα πρόγραμμα όταν έγινε μητέρα. Ήταν 24 ετών.
«Δημιούργησα αυτό το ίδρυμα, το Mama Foundation, το 2006. Αισθανόμουν απελπισμένη ως μητέρα στην Πολωνία.»
Πώς ξεκίνησε η σχέση με την Ασόκα, μια οργάνωση που ασχολείται με την τόνωση της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης ηγετικών δεξιοτήτων; Η Σύλβια Τσούτνικ εξηγεί ότι ήταν η οργάνωση που της χτύπησε την πόρτα και όχι το αντίστροφο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Η Ασόκα παρακολουθεί επί ένα χρόνο τη δουλειά που κάνουμε. Τον τρόπο με τον οποίο γίνεται ο χειρισμός των θεμάτων. Στη συνέχεια δημιουργούν το περιβάλλον μέσα στο οποίο αρχίζεις να σκέφτεσαι και να βλέπεις τον εαυτό σου σαν ηγέτη.»
Η Εύα Κονκζάλ, διευθύντρια της Ασόκα στην Πολωνία, μας κάνει μια περιήγηση στα γραφεία της Βαρσοβίας από όπου γίνεται ο συντονισμός της δουλειάς στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης. Εξηγεί πώς ξεκίνησε η οργάνωση.
«Πριν από 30 χρόνια ο ιδρυτής της Ασόκα, Μπιλ Ντρέιτονιν είχε την ιδέα πως αν επενδύσουμε στα άτομα τα οποία έχουν καινοτόμες ιδέες οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν μεγάλες κοινωνικές αλλαγές σε θέματα όπως των αστέγων, της φτώχειας, της πρόσβασης σε καθαρό νερό, περιβαλλοντικά θέματα. Εφόσον επενδύσουμε σε αυτά τα άτομα, οι ιδέες τους θα έχουν πιθανότητες να ανθίσουν», εξηγεί η Εύα Κονζάλ, διευθύντρια της Ασόκα για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Η Ασόκα δραστηριοποιείται σε πάνω από 70 χώρες και περισσότερους από 3.000 κοινωνικούς επιχειρηματίες.
Η Ασόκα αναζητεί κοινωνικούς επιχειρηματίες και τους προτείνει να ενταχθούν στα προγράμματά της. Επί τρία χρόνια παίρνουν έναν μισθό. Τα χρήματα προέρχονται από συμφωνίες με ιδιωτικούς φορείς.
Η Καταρζίνα Ουινκόσφσκα είναι και αυτή μέλος της Ασόκα:
«Η οργάνωση βοηθά τους ανθρώπους να γίνουν καλύτεροι επαγγελματίες. Ο μισθός δίνεται για παράδειγμα επί τρία χρόνια με την προοπτική στα επόμενα τρία χρόνια να δημιουργήσει ο καθένας την δική του επιχείριση η οποία θα έχει την υποστήριξη της οργάνωσης.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΞεκίνησε την κοινωνική εργασία βοηθώντας δασκάλους να αναπτύξουν το επάγγελμά τους μέσω των νέων τεχνολογιών. Μετά τη λήξη της χρηματοδότησης του πρωτοποριακού της προγράμματος, αποφάσισε να αναλάβει τα ηνία του προγράμματος. Ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους ως ηγέτες;
«Έχω ένα όραμα, είμαι πολύ επίμονη αλλά είμαι ευέλικτη και δίνω στους ανθρώπους ευκαιρίες για να αναπτυχθούν», συνοψίζει τον τρόπο σκέψης της η Καταρζίνα Ουινκόφσκα, μέλος της Ασόκα και κοινωνική επιχειρηματίας.
«Ίσως να πρόκειται για ένα εγωκεντρικό τρόπο σκέψης. Πιστεύω όμως ότι μπορώ να αλλάξω τον κόσμο», λέει η Σύλβια Τσούτνικ.
Δυο γενιές γυναικών ενώνουν τις προσπάθειές τους στην μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που δεν βυθίστηκε στην ύφεση από όταν ξεκίνησε η κρίση.
Το παράδειγμα της Ινδίας: επιστροφή στα βασικά φιλοσοφικά κείμενα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΈνας τρόπος για να αποκτήσει κανείς δεξιότητες είναι η διδασκαλία. Ένας άλλος τρόπος είναι η μελέτη και η διδαχή από το παρελθόν. Ας δούμε πώς ένα ινστιτούτο στην Ινδία χρησιμοποιεί την ιστορία της χώρας για να πάρει μαθήματα για το μέλλον.
Πολύβουες πόλεις και θορυβώδεις γειτονιές, με έντονα αγροτική οικονομία. Η Ινδία είναι μια χώρα που γνωρίζει ταχεία ανάπτυξη. Ιστορικά, η Ινδία υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους πολιτισμούς στον κόσμο, μαζί με τους Έλληνες και τους Αιγυπτίους. Το παρελθόν έχει άραγε μαθήματα για το παρόν και το μέλλον;
Ο μεγαλύτερος πληθυσμός στον πλανήτη, με έναν από τους αρχαιότερους πολιτισμούς της παγκόσμιας ιστορίας. Το παρελθόν της αρχαίας Ινδίας έχει άραγε τις απαντήσεις για την μελλοντική ευημερία της Ινδίας;
Φοιτητές εξηγούν τι σημαίνει για τους ίδιους να είσαι ηγέτης:
«Για μένα ο ηγέτης είναι αυτός που εμπνέει τους άλλους.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Ο ηγέτης είναι οραματιστής»
«Είναι αυτός που οδηγεί τους ανθρώπους στο δρόμο του.»
«Είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεται η Ινδία.».
Ο Ραντακρίσνα Πιλάι, συγγραφέας του πολυδιαβασμένου βιβλίου «Συνεταιρικός Τσανάκια» πιστεύει πως υπάρχουν αναλογίες στη σοφία της αρχαίας Ινδίας με τη σύγχρονη κοινωνία. Μαζί με τον Ρανιίτ Σέτυ, δημιούργησε το Ινστιτούτο Ηγεσίας στον Δημόσιο τομέα στο Πανεπιστήμιο του Μουμπάι.
«Το ταξίδι μου για την ανακάλυψη της Αρτασάστρα, του εμβληματικού κειμένου της αρχαίας ινδικής φιλοσοφίας, άρχισε πριν από περίπου 10 χρόνια όταν επισκέφθηκα την Κεράλα. Όταν επέστρεψα μου έκανε εντύπωση πως αυτή η τόσο πλούσια γνώση της κληρονομιάς της Ινδίας δεν είχε ερμηνευθεί για τις νεότερες γενιές», είπε ο Ραντακρίσνα Πιλάι.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚατά τη διάρκεια του εξαμήνου θα εστιάσουμε σε ένα βασικό εγχειρίδιο, την Αρασάστρα του Κατουάλια.
«Η Αρτασάστρα είναι ένα εγχειρίδιο, ένας οδηγός για μια καλή ηγεσία. Αναφέρεται στο νόμο και την τάξη, την οικονομία, την ευημερία, την εξωτερική πολιτική.»
Το Κέντρο προσφέρει ένα πρόγραμμα εξάμηνης διάρκειας για όσους φοιτητές επιθυμούν να αποκτήσουν δεξιότητες ηγέτη στην κοινωνία.
Σε αντίθεση με άλλα μαθήματα διοίκησης, το Κέντρο ακολουθεί το αρχαίο Ινδικό σύστημα μαθητείας με μετάδοση της γνώσης και είναι δωρεάν.
«Το Ινστιτούτο δίνει έμφαση στην κοινωνική, πολιτική διαμόρφωση και την ηγεσία στους τομείς αυτούς», όπως εξηγεί ο Ρανζίτ Σέτυ, διεθυντής του Ινστιτούτου Τσανάκια για την Ηγεσία στον Δημόσιο Τομέα.
Η διδασκαλία αυτή έχει και πρακτική εφαρμογή, όπως εξηγεί ο Πρασάνα Τζόσι, φοιτητής του Ινστιτούτου.
«Αφού ολοκλήρωσα το μάθημα ήρθα εδώ για δύο μήνες επιπλέον, με την εταιρία τεχνολογίας με την οποία συνεργαζόμαστε Gangotree Eco Technologies. Δημιουργήσαμε ένα πρόγραμμα για την διαχείριση των απορριμάτων και το χρησιμοποιούμε για την αντικατάσταση του LPG (του υγροποιημένου πετρελαϊκού αερίου.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Όπως είδατε λοιπόν, υπάρχουν πολλά προγράμματα πάνω στα οποία δουλεύουν οι φοιτητές μας. Ορισμένοι δουλεύουν σε προγράμματα στην περιφέρεια της Ινδίας, φτιάχνουν σχολεία, φροντίζουν για την ηλεκτροδότηση, προσφέρουν εργασία. Η Ινδία ως αναπτυσσόμενη χώρα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και θα μπορούσα να πω πως αυτοί είναι τα αστέρια του μέλλοντος, οι σούπερσταρς του μέλλοντος που έρχεται. Ο καθένας από αυτούς αλλάζει με τον δικό του τρόπο», είπε ο Ραντακρίσνα Πιλάι, ιδρυτής και διευθυντής του Ινστιτούτου Τσανάκια για την Ηγεσία στον Δημόσιο Τομέα.
Φοιτητές του Ινστιτούτου υποστηρίζουν:
«Πιστεύω πως ηγέτης είναι ένα άτομο που μπορεί να καθοδηγήσει τους ανθρώπους από το παρόν προς ένα φωτεινό μέλλον.»
«Υπάρχει κάτι πολύ όμορφο που λέει ο Κατουάλια ή ο Τσανάκια. Λέει «Η ευτυχία του βασιλιά βρίσκεται στην ευτυχία των υπηκόων του.»
Και εσείς; Εσείς, τι είδους ηγέτης είστε ή θα θέλατε να είστε; Πείτε μας τη γνώμη σας για την εκπαίδευση στις ηγετικές δεξιότητες μέσω των σελίδων μας κοινωνικής δικτύωσης.