ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΓια το 39% των Αμερικανών ο Έντουαρντ Σνόουντεν είναι προδότης. Το 35% της κοινής γνώμης ωστόσο, τον θεωρεί ήρωα. Τέσσερις μήνες μετά τις πρώτες αποκαλύψεις ο πρώην συνεργάτης της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών παραμένει μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που προκαλεί πολιτικό σεισμό στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Κάθε εβδομάδα και μια νέα αποκάλυψη έρχεται στο φως της δημοσιότητας προκαλώντας αμηχανία στην Ουάσινγκτον. Η εφημερίδα Guardian, η πρώτη που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, πυροδοτεί μια νέα βόμβα. Η NSA παρακολουθούσε τα τηλέφωνα 35 αρχηγών κυβερνήσεων από όλο τον κόσμο.
Στο έγγραφο που χρονολογείται από το 2006, δεν αναφέρονται συγκεκριμένα ονόματα. Η NSA φέρεται να ζητάει από υψηλόβαθμους αξιωματούχους της κυβέρνησης να καταθέσουν στην υπηρεσία τον κατάλογο με τις επαφές τους. Μόνο ένας από αυτούς παρέδωσε 200 τηλεφωνικούς αριθμούς.
Η νέα αποκάλυψη προκάλεσε κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τους συμμάχους της. Ο Μπαράκ Ομπάμα καλείται να δώσει πειστικές απαντήσεις στους ξένους ηγέτες για να αποτρέψει μικρές διπλωματικές κρίσεις. Σε παγκόσμιο επίπεδο η ατμόσφαιρα θυμίζει όλο και περισσότερο την περίοδο του ψυχρού πολέμου.
Η αποκάλυψη για την παρακολούθηση του κινητού τηλεφώνου της Άνγκελα Μέρκελ ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. «Τέτοιες πρακτικές είναι απαράδεκτες μεταξύ φίλων», απάντησε το Βερολίνο, προκαλώντας αμηχανία στην Ουάσινγκτον. Ο Λευκός Οίκος υποστήριξε ότι το κινητό της Καγκελαρίου δεν παρακολουθείται και δεν θα παρακολουθείται στο μέλλον, χωρίς να ξεκαθαρίζει τι γινόταν στο παρελθόν. Το σήριαλ αναμένεται να έχει πολλές ακόμα συνέχειες.
Ο ανταποκριτής του euronews στην Ουάσιγκτον Στέφαν Γκρόμπε, συνομίλησε με την επικεφαλής του Ιδρύματος Μπέρτλεσμαν. Η Ανέτ Χόιζερ μας βοηθά να κατανοήσουμε τις πραγματικές διαστάσεις του σκανδάλου παρακολουθήσεων από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ αλλά και τις προεκτάσεις τους.
Ανέτ Χόιζερ, επικεφαλής Ιδρύματος Μπέρτλεσμαν
“ Η ερώτηση δεν είναι μόνο αν το τηλέφωνο της καγκελαρίου ήταν παγιδευμένο ή εάν όλη η γερμανική κυβέρνηση ήταν υπό παρακολούθηση. Το ερώτημα είναι εάν αυτού του είδους οι πρακτικές μεταξύ συμμάχων μπορούν να είναι αποδεκτές. Και βέβαια δεν μπορούν να είναι. Η κυβέρνηση Ομπάμα, δεν μπορεί να δικαιολογεί ό,τι έγινε με το να ισχυρίζεται ότι από εδώ και στο εξής δεν θα παρακολουθούμε άλλο. Πρόκειται για την απαρχή ενός τσουνάμι εξωτερικής πολιτικής, του οποίου θα γίνουμε όλοι μάρτυρες και θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή πολιτική και διατλαντικές σχέσεις, για αρκετό καιρό.”
Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, ο πρόεδρος Ομπάμα, που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής ανάμεσα στους ευρωπαίους πολίτες, ίσως θεώρησε δεδομένη την εμπιστοσύνη της Ευρώπης, χωρίς να αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις των κινήσεων της NSA.
Ανέτ Χόιζερ, επικεφαλής Ιδρύματος Μπέρτλεσμαν
“ Πιστεύω ότι υπάρχει μία τάση εδώ στις ΗΠΑ, στο να μην παίρνει στα σοβαρά τις σχέσεις με την ΕΕ, και να πιστεύει ότι σκάνδαλα και προβλήματα που ανακύπτουν μπορούν να ξεπερνιούνται εύκολα. Αυτό είναι θεμελιώδες λάθος. Η κυβέρνηση Ομπάμα περισσότερο από κάθε άλλη κυβέρνηση στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας, έχασε το μομέντουμ, να καταλάβει τους Ευρωπαίους. Αυτό έχει δημιουργήσει μία σειρά από προβλήματα. Μέχρι τώρα υπήρχε εμπιστοσύνη μεταξύ Αμερικανών και Γερμανών, η κατάσταση αυτή όμως αυτή θα διαταράξει τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες.”
Το 2011, η Καγκελάριος Μέρκελ ήταν η πρώτη Ευρωπαία ηγέτης που ο πρόεδρος Ομπάμα προσκάλεσε σε δείπνο στο Λευκό Οίκο. Με αυτό τον τρόπο θέλησε να την τιμήσει αλλά και να διώξει τα σύννεφα του παρελθόντος.
Ανέτ Χόιζερ, επικεφαλής Ιδρύματος Μπέρτλεσμαν
“ Πιστεύω πως το σκάνδαλο αυτό θα έχει σημαντικές συνέπειες για το μέλλον των διατλαντικών σχέσεων. Μέχρι τώρα ξέραμε πως το μεγαλύτερο σημείο καμπής ήταν ο πόλεμος στο Ιράκ το 2003 και το δίλημμα εάν θα έπρεπε να γίνει η στρατιωτική επέμβαση ή όχι. Η γερμανική κυβέρνηση, με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ στα ηνία, είχε ταχθεί ανοιχτά εναντίον μίας τέτοιας προοπτικής. Αλλά τότε επρόκειτο για μία στρατιωτική επέμβαση. Αυτό που γίνεται τώρα είναι πολύ πιο σοβαρό, γιατί τίθεται θέμα εμπιστοσύνης. Αυτή η εμπιστοσύνη θα εκλείψει από τις διατλαντικές σχέσεις και θα χρειαστεί δεκαετίες για να αποκατασταθεί.
Το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων ξύπνησε στους πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας, μνήμες από το παρελθόν της σοβιετικής εποχής, τότε που οι μυστικές υπηρεσίες κατασκόπευαν τους πάντες.
Ανέτ Χόιζερ, επικεφαλής Ιδρύματος Μπέρτλεσμαν
“Αυτό που πιστεύω πως θα γίνει, είναι μία πολύ σοβαρή συζήτηση για το μέλλον της συνεργασίας των μυστικών υπηρεσιών της ΕΕ και των ΗΠΑ. Το ερώτημα είναι ποίο ρόλο θα παίξουν οι Ευρωπαϊκές και οι Γερμανικές μυστικές υπηρεσίες και ποια θα είναι τα όρια προκειμένου να γίνονται σεβαστές οι ατομικές ελευθερίες και τα προσωπικά δεδομένα των ανθρώπων”.