ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην ώρα του ύστατου χαίρε στο Νέλσον Μαντέλα, όλος ο πλανήτης συζητά για την κληρονομιά και τα επιτεύγματά του.
Θα συζητήσουμε για αυτά με τον Jean Yves Ollivier, τον άνθρωπο που φέρει την κωδική ονομασία “κύριος Ζακ”.
Πρόσφατα παρουσιάστηκε στο Λονδίνο και το Παρίσι, το ντοκιμαντέρ, με τίτλο “Plot for Peace”, που σημαίνει “Σχέδιο για την Ειρήνη”.
Στο ντοκιμαντέρ ο “κύριος Ζακ” είναι ένας γάλλος επιχειρηματίας, που έδρασε στο παρασκήνιο για την απελευθέρωση του Μαντέλα και το τέλος του απαρντχάιντ.
Κάποιοι μιλούν για συνωμοσία που κατέληξε στην ειρήνη,
Ο Jean Yves Ollivier ήταν πρωταγωνιστής.
Sophie Desjardin:
Στις 13 Φεβρουαρίου 1990, όταν ο Μαντέλα εμφανίζεται στο Soccer City, μετά την αποφυλάκισή του, λέτε: “Ο Μαντέλα δεν γνωρίζει τίποτα ούτε για μένα, ούτε για τη μυστική μου ιστορία, που όμως εμπλέκεται με τη δική μου”. Ήσασταν μέσα στο πλήθος. Ποιά ήταν η αίσθηση;
Jean Yves Ollivier:
Ήταν κάτι εξαιρετικό. Ήταν η πρώτη φορά που τον είδα. Ένας άνθρωπος για τον οποίο αγωνίστηκα πολύ καιρό και κατέβαλα κάθε δυνατή προσπάθεια, ήταν μπροστά μου. Και το γεγονός ότι δεν με γνώριζε προσωπικά ενίσχυε το αίσθημά μου αυτό.
Sophie Desjardin:
Συναντηθήκατε αργότερα με τον Νέλσον Μαντέλα. Τότε έμαθε για τη ζωή σας και για το ρόλο σας. Ποιές ήταν οι εντυπώσεις σας από την συνάντηση;
Jean Yves Ollivier:
Καταρχήν, το γεγονός ότι μπορούσα να σφίξω το χέρι του, να σταθώ δίπλα του και να του μιλάω ήταν ένα θαύμα για μένα. Εκείνη την εποχή φορούσε ακόμη λευκό πουκάμισο και γραβάτα. Δεν είχε αρχίσει να φοράει τα περίφημα πολύχρωμα πουκάμισά του. Με υποδέχθηκε με απλότητα, διότι αυτό ήταν το στιλ του. Συζητήσαμε για το παρελθόν του, για ό,τι έκανα, πώς έβλεπα τα πράγματα, γιατί έκανα όσα έκανα.
Και τότε ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι είχα ξεχάσει τη φωτογραφική μου μηχανή. Αυτό πραγματικά με διέλυσε και κατά κάποιο τρόπο έχασα την ψυχραιμία μου.
Όταν ήρθε η ώρα, που ήξερα ότι θα έρθει, για την στιγμή που ο Μαντέλα θα μου έλεγε να βγάλουμε την παραδοσιακή φωτογραφία, δεν ήθελα να παραδεχθω ότι την είχα ξεχάσει.
Δεν είχαμε κινητά τηλέφωνα τότε να μας βοηθούν. Οπότε αντέδρασα με ταχύτητα και του είπα: “Σας ευχαριστώ κ. Μαντέλα, αλλά προτιμώ να κρατήσω μια εικόνα σας στην καρδιά μου”.
Αυτό θα αποδεικνυόταν μεγάλη ζημιά καθώς μεταγενέστερα όποτε τον συνάντησα, δεν έπρεπε να αλλάξω αυτή την άποψή μου.
Οπότε δεν έχω καμία φωτογραφία μόνο με εμάς τους δύο.
Υπάρχουν φωτογραφίες μόνο όταν κάποιος άλλος βρισκόταν κοντά μας για να φωτογραφηθεί με τον Μαντέλα.
Sophie Desjardin
Πρέπει να τονίσουμε ότι στη δεκαετία του ’60 και αρκετά μετά, ακόμη κι όταν για πολλούς θεωρείτο παγκόσμιος ήρωας και άνθρωπος της ειρήνης, ο Μαντέλα αντιμετωπιζόταν ως τρομοκράτης από ορισμένους. Κατά τη γνώμη σας πώς άλλαξε το πρόσωπο και τη μοίρα της Νοτίου Αφρικής;
Jean Yves Ollivier:
Ακούστε, ορισμένοι πολύ σημαντικοί άνθρωποι τον χαρακτήρισαν τρομοκράτη, όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Ρόναλντ Ρίγκαν. Αυτό όμως έγινε επειδή ο Μαντέλα ανήκε στο Μαρξιστικό- Λενινιστικό στρατόπεδο, που ήταν αντίθετο στους Αγγλοσάξονες Συντηρητικούς. Οπότε τα πάντα έγιναν για να αμαυρώσουν την εικόνα του, τη φήμη του και την υγεία του, αλλά κατάφεραν πολύ λίγα.
Η Νότια Αφρική, τρία χρόνια πριν αφεθεί ελεύθερος ξεκίνησε διαπραγματεύσεις μαζί του, ζητώντας του να αποκυρήξει τη βία. Ο Μαντέλα το αρνήθηκε.
Όμως η άποψή του για τη βία αποτέλεσε τακτική διαπραγμάτευσης. Ήξερε ότι αποκηρύσσοντας τη βία πριν αφεθεί ελεύθερος, θα ήταν δυσκολότερο για εκείνον να απειλήσει με χρήση βίας, εάν οι διαπραγματεύσεις ήταν άκαρπες.
Οπότε δεν πιστεύω ότι ήταν ένας βίαιος άνθρωπος, το απέδειξε με τη ζωή του.
Η άποψή του για τη βία κατέστη ξεκάθαρη, όταν έκανε την ιστορική ομιλία του στο Σοβέτο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔεν υπήρχε αμφιβολία τότε ότι το όραμά του ήταν μια νέα Νότια Αφρική χωρίς βία.
Sophie Desjardin:
Ποιά είναι η κληρονομιά που αφήνει ο Νέλσον Μαντέλα, όχι μόνο στη Νότια Αφρική, αλλά σε όλη την αφρικανική ήπειρο; Κατάφερε οποιοσδήποτε άλλος αφρικανός ηγέτης να κάνει τόσα πολλά;
Jean Yves Ollivier:
Ακούστε, χαίρομαι για αυτή την ερώτησή σας, διότι έχουμε μια μικρή τάση να περιορίσουμε τη δράση του Μαντέλα, τη φωνή και την αποστολή του.
Κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τα ιδανικά της καλής διακυβέρνησης στην Αφρική γενικότερα.
Για παράδειγμα, ανέλαβε προσωπικά να στηρίξει τις δημοκρατικές κυβερνήσεις.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜεσολάβησε στις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον πρόεδρο του Ζαΐρ, Μομπούτο, και το διάδοχό του, Λορέντ Καμπιλά.
Παρενέβη στο Μπουρούντι γράφοντας στον πρόεδρο Λισούμπα για να τον ενθαρρύνει προκειμένου να διοργανώσει εκλογές στη Μπραζαβίλ.
Ήταν λοιπόν δημοκράτης και διαπίστωσε πως ήταν ζωτικής σημασίας για την υπόλοιπη Αφρική να είναι δημοκρατική, ειδικά μάλιστα με δεδομένο ότι διασφάλιζε τη δική του θέση στη Νότια Αφρική.