ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Μιγκέλ Άνχελ Μορατίνος γνωρίζει καλά τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Επί επτά χρόνια ήταν ο ειδικός απεσταλμένος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μέση Ανατολή.
Έχει ζήσει τα σκαμπανεβάσματα της ειρηνευτικής διαδικασίας και διαπραγματεύτηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τους πρωταγωνιστές της.
Ιδού τι είπε στο euronews για τη γνωριμία του με τον Αριέλ Σαρόν.
euronews:
Το να σχολιάσει κανείς ένα πρόσωπο τόσο αμφιλεγόμενο όπως ο Αριέλ Σαρόν δεν είναι απλό. Αλλά θέλω να μου πείτε κατά πόσο οι αποφάσεις του στο πεδίο της μάχης και την πολιτική αρένα, διαμόρφωσαν το σημερινό Ισραήλ.
Μ. Μορατίνος:
Πρόκειται πράγματι για ένα αμφιλεγόμενο χαρακτήρα που θα κρίνει η ιστορία. Υπάρχουν τεράστιες γκρίζες ζώνες όπως η Sabra και η Shatila.
Κανείς δεν θα ξεχάσει τη σφαγή του 1982 στα παλαιστινιακά αυτά στρατόπεδα.
Επιπλέον, δεδομένου ότι δεν ήταν πάντα υπέρ των διαπραγματεύσεων που άρχισαν μετά το Όσλο, επεδίωκε πάντα τη συνέχιση των εποικισμών και προχώρησε στην επίσκεψη στο τέμενος Αλ Ακσά, προκαλώντας τη δεύτερη Ιντιφάντα. Στη συνέχεια όμως, όταν έγινε πρωθυπουργός μαλάκωσε και προχώρησε στις ειρηνευτικές συμφωνίες.
euronews:
Η απώλειά του θα λέγαμε πως σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής; Της γενιάς Ισραηλινών ηγετών που είχαν σφυρηλατηθεί στον πόλεμο;
Μ. Μορατίνος:
Έτσι θέλω να πιστεύω. Μέχρι τώρα, σχεδόν όλοι οι πρωθυπουργοί έπρεπε να έχουν περάσει από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ. Ο Σαρόν είχε εκείνο το αίσθημα ότι η ασφάλεια είναι το πιο σημαντικό πράγμα, που επικράτησε και παραμένει κυρίαρχο στην πολιτική του Ισραήλ. Και με την απώλειά του ίσως να ξεκινά και πάλι μια νέα φάση.
euronews:
Πώς ήταν ο Σαρόν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
Μ. Μορατίνος:
Είχε ουσιαστικά διπλή προσωπικότητα. Όταν σε γνώριζε, ήταν πάντα ευγενικός. Θυμάμαι πως με δέχθηκε με μεγάλη εγκαρδιότητα στη φάρμα του κοντά στη Γάζα. Ήταν μία χαλαρή και φιλική ατμόσφαιρα. Όταν όμως ήρθε η ώρα των διαπραγματεύσεων, έγινε ένας άνδρας δραστήριος, έτοιμος να λάβει αποφάσεις σκληρές, και σε κάποιες περιπτώσεις πρωτοποριακές.
euronews:
Ο Σαρόν θεωρείται πρωτεργάτης των εποικισμών στα κατεχόμενα εδάφη.
Ωστόσο, ως πρωθυπουργός, έκανε στροφή 180 μοιρών και με το σχέδιο απόσυρσης από τη Γάζα έδειξε πως ο εποικισμός δεν ήταν μη αναστρέψιμη διαδικασία. Μεγάλη αντίφαση, ή στρατηγική κίνηση;
Μ. Μορατίνος:
Αυτό το έχουμε δει σε πολλές πολιτικές προσωπικότητες του Ισραήλ. Μόλις αναλαμβάνουν καθήκοντα, βλέπουν την ανάγκη να βρεθούν λύσεις. Έτσι έγινε στην περίπτωση του Γιτζάκ Ράμπιν, της Γκόλντα Μέιρ και του Μπεν Γκουριόν.
Και ο Σαρόν προσπάθησε να βρει λύσεις. Όχι όμως με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αρνιόταν πάντα να σφίξει το χέρι του Αραφάτ. Αυτή η άρνηση για συμβιβασμό, για συμφωνία, για διαπραγμάτευση είχε αντίκτυπο σε όλες τις αποφάσεις του, ακόμα και τις θετικές.
Όπως για παράδειγμα με την απόσυρση από τη Γάζα, που ήταν μονομερές μέτρο. Δεν είχε προηγηθεί συμφωνία με την Παλαιστινιακή Αρχή. Υπήρχε πάντα ένα κενό, και παραμένει αδιευκρίνιστο αν τελικά ο Σαρόν είχε σκοπό να υπογράψει οριστική συμφωνία, ή επιθυμούσε ένα Παλαιστινιακό κράτος, δίπλα από το Ισραήλ, σε ειρηνική συνύπαρξη.