ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο Βιετνάμ εξελίχθηκε σε οικονομία της αγοράς στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και για δύο δεκαετίες πέτυχε μια οικονομική έκρηξη. Όμως, λόγω της διεθνούς οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε το 2008 και της σιδηράς πυγμής του κομμουνιστικού καθεστώτος, ο εκσυγχρονισμός κινείται πιο αργά από όσο θα ήθελε ο πληθυσμός του των 90 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Προκειμένου να επιταχύνει τον εκσυγχρονισμό, η κυβέρνηση – η οποία ακόμη ελέγχει το 40% της οικονομίας – ξεκίνησε το 2012 μια διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων.
Ο κλάδος της γαστρονομίας διαθέτει τη μεγαλύτερη δυναμική, όπως διαπίστωσαν δύο Γάλλοι, εξετάζοντας το όχι και τόσο γνωστό βιετναμέζικο κακάο σε ένα εργοστάσιο στα περίχωρα της Χο Τσι Μινχ.
Ένας από τους συνιδρυτές της Marou Chocolate εξήγησε ότι προμηθεύονται μόνο από μικροπαραγωγούς και πληρώνουν πάνω από την τιμή της αγοράς.
«Η Marou είναι μια μάρκα που σημαίνει συγκεκριμένα πράγματα: Ποιότητα, αυθεντικότητα, γεύση και εργασία στο Βιετνάμ. Θέλουμε να μεγαλώσουμε, ώστε να εξελιχθούμε σε μια μεγάλη σοκολατοβιοτεχνία και όχι βιομηχανία».
Οι σοκολάτες εξάγονται σε μεγάλες αγορές, από τη Σουηδία μέχρι τη Σιγκαπούρη. Η προστιθέμενη αξία προέρχεται από παράγοντες όπως το σχέδιο, το μάρκετινγκ και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Ο άλλος συνιδρυτής της Marou μας δίνει ένα παράδειγμα για το πώς η Δύση έχει αφήσει το ίχνος της.
«Για πρώτη φορά εφαρμόζεται η Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης για τη σάλτσα ψαριού Φου Κοκ. Πιστεύω πως η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε μεγάλη σχέση με αυτό και ότι φαίνεται μια ενδιαφέρουσα τάση προς την αναγνώριση της ποιότητας των προϊόντων του Βιετνάμ».
Όπως πολλές κομμουνιστικές χώρες με καπιταλιστική οικονομία, το Βιετνάμ έχει μια αύξουσα μεσαία τάξη που αδημονεί να καταναλώσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιπαρατίθενται για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου. Οι Βρυξέλλες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις τον Οκτώβριο 2012 και περίπου ένα χρόνο μετά απέστειλαν μια βιομηχανική αποστολή για να δημιουργήσει συνέργειες με τοπικούς επιχειρηματίες.
«Αν θέλουμε να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις μας έναντι της μετεγκατάστασης, πρέπει να τις βοηθήσουμε με την διεθνοποίηση. Δυστυχώς, μόνο το 13% των ευρωπαϊκών μικρομεσαίων επιχειρήσεων έχουν δουλειές πέραν των ευρωπαϊκών συνόρων» δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος Αντόνιο Ταγιάνι.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επενδύσει σχεδόν 4 εκατομμύρια ευρώ για να δημιουργήσει ένα κέντρο υποστήριξης των ευρωπαϊκών ΜμΕ. Το Κέντρο μόλις άνοιξε τις πύλες του στη Χο Τσι Μινχ για να συνδράμει σε νομικής φύσεως θέματα. Μείζων πρόκληση η προσαρμογή στο μονοκομματικό σύστημα της καταπιεστικής νοοτροπίας που δεν δέχεται την κριτική και είναι διάσημο για τις φυλακίσεις δημοσιογράφων που καταγγέλλουν τη διαφθορά.
«Αν κοιτάξετε πράγματα όπως η ελευθερία της έκφρασης, πρόκειται για μια πολύ δύσκολη χώρα. Αν θέλουν περισσότερες ευρωπαϊκές επενδύσεις, πρέπει να τα δουν αυτά τα ζητήματα, γιατί ένας Ευρωπαίος επενδυτής που έρχεται εδώ δεν κοιτά μόνο το οικονομικό, αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο» δήλωσε ο Ευρωπαίος πρέσβης στο Βιετνάμ.
Ο τουρισμός είναι ακόμη ένας δυναμικός κλάδος. Η χώρα υποδέχθηκε πάνω από έξι εκατομμύρια τουρίστες το 2013, εκ των οποίων το ένα εκατομμύριο από χώρες της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες απέστειλαν μια επιστολή κατανόησης για να βελτιώσουν τη συνεργασία, όμως οι αρχές του Βιετνάμ επιθυμούν ένα καλύτερο καθεστώς θεωρήσεων από την πλευρά της ΕΕ, το οποίο θα επιτρέψει μια ισορροπημένη συνεργασία.
«Ελπίζω η συνεργασία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Βιετνάμ να μην είναι μόνο προς τη μία κατεύθυνση. Θέλουμε να έχουμε στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και να έχουμε μεγαλύτερο αριθμό τουριστών από το Βιετνάμ που να ταξιδεύουν σε ευρωπαϊκές χώρες».
Ενδεχομένως η Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει ακριβώς αυτό για να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες για το Euro του 2016 στη Γαλλία και την Expo του Μιλάνο το 2015 στην Ιταλία. Όμως κύριος στόχος είναι η εξασφάλιση μεριδίου στην αγορά του Βιετνάμ ως προς την κατασκευή θερέτρων ή τη λειτουργία tour operators, όπως εξηγεί ο πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Τουρισμού.
«Ως προς την επένδυση, πρόκειται για μια μεγάλη βιομηχανία, την παραγωγή εξοπλισμού, την τεχνογνωσία της μεταφοράς, την εκπαίδευση κι από την άλλη πλευρά είναι φυσικά μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για ανταλλαγή στον αθλητισμό, τον πολιτισμό και ορισμένους άλλους τομείς».
Η Oriberry είναι μια νέα μάρκα καφέ, η οποία δημιουργήθηκε το 2007 από μια κοινότητα στο πλαίσιο μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης. Επιτρέπει σε μικροπαραγωγούς να αυξήσουν το εισόδημά τους, υπερβαίνοντας τους τοπικούς διανομείς. Εξασφαλίζουν μερίδιο σε μια αναπτυσσόμενη αγορά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το Βιετνάμ το 2012 ξεπέρασε τη Βραζιλία ως τον μεγαλύτερο εξαγωγέα καφέ παγκοσμίως. Ευρωπαίοι επενδυτές προσέγγισαν τον Ντάο Τραν Φουόνγκ για να επεκτείνουν την επιχείρηση, όμως αυτός έχει άλλα σχέδια.
«Το όνειρό μου για την Oriberry είναι να μπορέσουμε να έχουμε παραγωγούς καφέ σε διαφορετικές περιοχές του Βιετνάμ με τη δική τους φίρμα, τα δικά τους καταστήματα που θα δημιουργήσουν τις δικές τους νέες ευκαιρίες και επίσης για εμάς να έχουμε περισσότερη έρευνα πάνω στον καφέ».
Ο καταστροφικός πόλεμος με τις Ηνωμένες Πολιτείες με απολογισμό 3,8 εκατομμύρια νεκρούς από το 1955 έως το 1975 αποτελεί ακόμη μια επώδυνη ανάμνηση. Όμως το κομμουνιστικό καθεστώς κοιτά όλο και περισσότερο προς τη Δύση, ώστε να οικοδομήσει το καπιταλιστικό του μοντέλο.