ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΔύο μήνες έχουν περάσει από τότε που το Ιράν και οι δυτικές δυνάμεις υπέγραψαν τη συμφωνία, που θα έβαζε τέλος στη δεκαετή πυρηνική κρίση του Ιράν. Πολύ σύντομα Ηνωμένες Πολιτείες και Ιράν άρχισαν να αντιμάχονται για τους όρους της συμφωνίας, χωρίς να γνωρίζουν ποιος δεσμεύεται και γιατί.
Ο Τζαβάντ Μοχαμάντ Ζαρίφ, υπουργός εξωτερικών του Ιράν, μιλάει στο euronews.
Euronews: «Κύριε Ζαρίφ τι λάθος έγινε στη συμφωνία. Γιατί έχει γίνει πεδίο αντιπαράθεσης Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν;»
MZ: «Εμείς τηρούμε τους όρους της συμφωνίας. Αυτός είναι και ο λόγος, που δεν έχουμε βγάλει στοιχεία στη δημοσιότητα. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό για εμάς να αξιοποιήσουμε αυτήν την ευκαιρία, για να χτίσουμε μία σχέση εμπιστοσύνης».
Euronews: «Πριν από μόλις μία εβδομάδα είχατε δηλώσει, ότι δεν πρόκειται να συνεχίσετε το πυρηνικό σας πρόγραμμα. Οι Αμερικανοί από τη μεριά τους έκαναν συστάσεις για το τι έχετε δικαίωμα να πράξετε. Mετά το τέλος των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη, δηλώσατε ότι θα ακολουθήσετε τελικά το πυρηνικό σας πρόγραμμα. Στη συνέχεια ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών Τζον Κέρι δήλωσε, ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε γνώμη. Ο κόσμος όμως έχει δικαίωμα να ξέρει.. »
MZ: «Η συμφωνία είναι πολύ σαφής. Υπάρχουν ορισμένα μέρη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, που θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Θέλω να πω, ότι έχουμε συμφωνήσει να μην συνεχιστεί ο εμπλουτισμός ουρανίου στο έδαφός μας πάνω από το 5%».
Euronews: «Επομένως οι δηλώσεις ήταν για εσωτερική κατανάλωση;»
MZ: «Έχω προσπαθήσει να είμαι πολύ ειλικρινής σε ό,τι έχουμε συμφωνήσει και να μην κάνω δηλώσεις για εγχώρια κατανάλωση. Για αυτό και δεν είχε βγει κάποια είδηση από τη μεριά μας. Δεν ήταν μία προσπάθεια του Ιράν να κερδίσει εις βάρος της άλλης πλευράς, διότι πιστεύουμε ότι αυτό δεν είναι μία βιώσιμη πολιτική. Τώρα έχουμε συμφωνήσει, ότι στις 18 Φεβρουαρίου θα συναντηθούμε στη Βιέννη για να αρχίσει το δύσκολο κομμάτι, που αφορά στις λεπτομέρειες της συμφωνίας».
Euronews: «Σωστά. Σε αντάλλαγμα μερικών περικοπών στο πυρηνικό σας πρόγραμμα, θα λάβετε τώρα 7 δισεκατομμύρια δολάρια από τα δεσμευμένα ιρανικά περιουσιακά στοιχεία στην Αμερική. Έτσι δεν είναι;»
MZ: «Αναφορικά με αυτές τις κυρώσεις, πιστεύαμε από την αρχή ότι δεν είναι νόμιμες. Αυτά τα χρήματα ήταν δικά μας. Δεν υπάρχει διεθνές νομικό πλαίσιο, βάσει του οποίου θα μπορούσε να μας απαγορευτεί η πρόσβαση στα χρήματά μας. Αυτά τα μετρητά θα είναι διαθέσιμα. Υπάρχουν και άλλοι τομείς, όπως για παράδειγμα τα έσοδα του Ιράν από τις πωλήσεις πετροχημικών. Αυτά τα έσοδα είναι ένα χρηματικό ποσό. Δεν θα μαλώσουμε τώρα για το ακριβές ποσό. Αυτό είναι μόνο η αρχή. Μετά το τέλος του εξαμήνου θα έχουμε πιο πλήρη εικόνα».
Euronews: «Με λίγα λόγια λαμβάνετε δόσεις από τα δικά σας χρήματα. Αυτό που έχουν υπαγορεύσει στο Ιράν είναι το εξής: Αποδεσμεύουμε αυτό το χρηματικό ποσό αντί να σας στείλουμε τα προϊόντα μας στην τιμή που θα συμφωνήσουμε».
MZ: «Όχι, δεν είναι έτσι. Στην πραγματικότητα μπορούμε να πάρουμε κάποια από αυτά τα χρήματα σε μετρητά. Τα υπόλοιπα είναι εγγυητικές επιστολές σε όποιον θέλουμε να αγοράσει. Δεν μου αρέσει να μου υπαγορεύουν τι να κάνω και δεν θα δεχτώ ποτέ κάτι που μου έχει υπαγορευθεί».
Euronews: «Αλλά έχουν θέσει ανώτατο όριο στην εξαγωγή πετρελαίου..»
MZ: «Είχαν βάλει πλαφόν στην εξαγωγή πετρελαίου και στο παρελθόν. Συμφώνησαν να μην αυξηθεί το ανώτατο όριο. Όπως σας είπα, αυτές οι κυρώσεις ήταν παράνομες εξ αρχής. Ζούμε όμως σε έναν κόσμο που δεν διέπεται από νομιμότητα. Είναι ένας κόσμος, δυστυχώς, όπου η αμερικανική πολιτική και οικονομία προσπαθούν να επιβληθούν στις χώρες και στον ιδιωτικό τομέα».
Euronews: «Βλέπετε τον εαυτό σας σαν θύμα;»
MZ: «Βλέπω τη διεθνή κοινότητα ως θύμα, επειδή έχουν τη δυνατότητα να παρακάμπτουν την έννομη τάξη. Αυτή είναι μία πραγματικότητα για την οποία δεν πρόκειται τώρα να μαλώσουμε. Είναι μία κατάσταση που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας, προκειμένου να οικοδομήσουμε ένα διαφορετικό είδος σχέσης με τη διεθνή κοινότητα. Όπως ξέρετε, αναλάβαμε την εξουσία πριν από έξι μήνες και βρήκαμε μία κατάσταση, που δεν παρείχε τις καλύτερες συνθήκες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ενεργοποιηθεί κυρίως λόγω κάποιων λαθών, που είχαν ως αποτέλεσμα την επιβολή των απόψεών τους στην υπόλοιπη διεθνή κοινότητα. Δεν είναι μία υγιής διαδικασία, αλλά είναι μία κατάσταση που συνεχίζεται».
Euronews: «Έχετε καλέσει τις εταιρίες πετρελαίου, τα διεθνή καρτέλ να έρθουν στο Ιράν και να υπογράψουν συμφωνίες για το ιρανικό πετρέλαιο. Με ποιους όρους έχετε συμφωνήσει μαζί τους; Έχετε υπογράψει συμβάσεις μαζί τους;»
MZ: «Αυτό είναι μόνο η αρχή. Κάποιοι από αυτούς δεν έχουν υπογράψει συμβόλαια».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗEuronews: «Σκοπεύετε να δώσετε στη δημοσιότητα αντίγραφα αυτών των συμβάσεων;»
MZ: «Οι πετρελαϊκές συμβάσεις δεν είναι συνήθως δημόσια έγγραφα. Σε καμία χώρα δεν δίνουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες. Υπάρχουν ρήτρες εμπιστευτικότητας. Στη χώρα μας έχουμε συνταγματικούς περιορισμούς. Προσπαθούμε να κάνουμε τον πετρελαϊκό μας τομέα πιο ανοικτό σε διεθνείς επενδύσεις. Το αρμόδιο υπουργείο αναζητεί νέους τύπους συμφωνιών. Όταν επιτευχθεί μία τέτοια συμφωνία, θα είμαστε σε θέση να τη δημοσιοποιήσουμε, έτσι ώστε κάθε πετρελαϊκή εταιρία να μπορεί να επωφεληθεί από τα νέα ανοίγματα στην ιρανική αγορά. Αυτό το έχουν εκτιμήσει πολύ οι διεθνείς εταιρίες πετρελαίου. Οι λεπτομέρειες ωστόσο της κάθε συμφωνίας με τις εταιρίες θα διέπονται από ρήτρες εμπιστευτικότητας».
Euronews: «Οι Ιρανοί πολίτες ανησυχούν, ότι μπορεί να έχετε περιέλθει σε αυτήν την κατάσταση, επειδή έχετε ενδώσει στις πιέσεις της διεθνούς κοινότητας; Φοβούνται μήπως οι συμφωνίες αυτές είναι προς όφελος των καρτέλ και όχι της χώρας; Ανατρέχουν στην σκοτεινή σελίδα της ιρανικής ιστορίας, όταν η χώρα είχε υποκύψει σε διεθνή συμφέροντα;»
MZ: «Αυτό δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να συμβεί. Οι Ιρανοί πολίτες έχουν τρόπο να εκφράζουν διαφορετικές απόψεις και αυτός είναι μέσω της κάλπης. Το έχουν πράξει στο παρελθόν. Αν θεωρούν ότι οι πράξεις μας είναι εκτός των ορίων των εθνικών μας συμφερόντων, τότε θα το ξανακάνουν».
Euronews: «Ας μιλήσουμε τώρα για τον δικό σας τομέα, που είναι η εξωτερική πολιτική. Πρόσφατα είπατε, ότι όλες οι ξένες δυνάμεις έπρεπε να φύγουν από τη Συρία και να αφήσουν τους ίδιους τους πολίτες να αποφασίσουν. Σε αυτήν την περίπτωση για ποιον λόγο οι ειδικές δυνάμεις των φρουρών της επανάστασης του Ιράν έχουν ισχυρή παρουσία στη Συρία;»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗMZ: «Αυτό που είπα και συνεχίζω να το πιστεύω είναι, ότι το μέλλον της Συρίας είναι οι αποφασισμένοι άνθρωποί της. Οι πολίτες πρέπει να το κάνουν χωρίς παρεμβάσεις από το εξωτερικό. Τώρα το Ιράν υπόσχεται, ότι θα δώσει τη στήριξή του για μία πολιτική λύση»
Euronews: «Μα έχετε στρατιωτική παρουσία εκεί».
MZ: «Δεν έχουμε στρατιωτική παρουσία. Η συριακή κυβέρνηση είναι μία κυβέρνηση αναγνωρισμένη από τα Ηνωμένα Έθνη και είναι μέλος του ΟΗΕ. Το Ιράν έχει μακροχρόνιες σχέσεις με αυτήν την κυβέρνηση. Πιστεύω ότι όσοι υποστηρίζουν τρομοκρατικές ομάδες που συμπεριλαμβάνονται στη λίστα του ΟΗΕ, θα πρέπει να είναι υπόλογοι για τη στήριξη που παρέχουν, για τα χρήματα και τα όπλα που παρέχουν σε αυτές τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Δεν βλέπω κανένα νόμο, που να απαγορεύει κάποια χώρα να έχει σχέσεις με τη Συρία. Το Ιράν δεν έχει ένοπλες δυνάμεις στη Συρία».
Euronews: Από τότε που ο Χασάν Ροχανί ανέλαβε την εξουσία , ο αριθμός των εκτελέσεων έχει αυξηθεί δραματικά.Τι έχετε να πείτε για αυτό;»
MZ: Το δικαστικό μας σώμα είναι ανεξάρτητο. Οι προεδρικές εκλογές είχαν πολύ μικρή επίδραση στο δικαστικό σώμα. Ασφαλώς και δεν παρεμβαίνουμε στις υποθέσεις της δικαιοσύνης. Θα θέλαμε σίγουρα να δούμε λιγότερες εκτελέσεις σε όλες τις χώρες. Θα θέλαμε να υπάρχει μεγαλύτερος σεβασμός για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις χώρες. Σε κάθε περίπτωση τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να βελτιωθούν. Αυτή η κυβέρνηση χρειάζεται χρόνο για να επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής στο Ιράν».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ