ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο Ματαρόα, το πλοίο που μετέφερε περίπου 200 φοιτητές, καλλιτέχνες και επιστήμονες στη Γαλλία, τον Δεκέμβριο του 1945, σώζοντάς τους από την τραγική πολιτικοκοινωνική κατάσταση που επικρατούσε τότε στην Ελλάδα, ετοιμάζεται αυτή την περίοδο να κάνει ένα θεατρικό ταξίδι επιστροφής, ένα ταξίδι μνήμης στην ιστορία μιας εποχής, στη ζωή των πρωταγωνιστών της. Θα ξεκινήσει σε λίγους μήνες από τη Γαλλία, για να επιστρέψει στη χώρα μας.
Αυτή τη συμβολική διαδρομή έχει επιλέξει να κάνει μια ομάδα ελλήνων καλλιτεχνών μέσα από τη θεατρική παράσταση «Ματαρόα. Η διάτρητη μνήμη» (Mataroa: La mémoire trouée). Πρόκειται για ένα θεατρικό πρότζεκτ υπό γαλλικές σκηνοθετικές οδηγίες, που θα φιλοξενηθεί αρχικά στο περίφημο Θέατρο του Ήλιου της Αριάν Μνουσκίν στο Παρίσι, που είναι συμπαραγωγός της παράστασης, θα περιοδεύσει στη συνέχεια στη Γαλλία για να καταλήξει στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 2015. Για να πραγματοποιηθεί όμως αυτό το ταξίδι έχουν ανάγκη της οικονομικής μας συμπαράστασης.
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Εδώ και ενάμιση χρόνο μια ομάδα Ελλήνων, που ζουν στην Ελλάδα και την Γαλλία στήνουν μια παράσταση πάνω στο γνωστό ταξίδι της οργανωμένης από τον διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου, Οκτάβ Μερλιέ «απόδρασης» της πνευματικής αφρόκρεμας του τόπου και όχι μόνο, από την Ελλάδα στο Παρίσι, λίγο πριν ξεσπάσει ο εμφύλιος πόλεμος. Σημείο αφετηρίας της δουλειάς τους είναι το βιβλίο «Το ταξίδι του Ματαρόα 1945 – Στον καθρέφτη της μνήμης», της Νέλλης Ανδρικοπούλου, ενώ το πρότζεκτ περιλαμβάνει επίσης στοιχεία από ιστορικά ντοκουμέντα, αρχεία, έργα, μαρτυρίες επιβαινόντων και συνεντεύξεις όσων βρίσκονται ακόμη εν ζωή. Στόχος να αποτυπωθεί το πορτραίτο μιας εξόριστης γενιάς αλλά και να αναζητηθούν οι σχέσεις με το σήμερα, για το αν τελικά μπορεί να υπάρχει ελπίδα σε μια εποχή απελπισίας. Ποιος είναι ο ρόλος της τέχνης και πώς μια ομάδα φωτισμένων ανθρώπων μπορεί να αλλάξει το ρου της ιστορίας, την πνευματική ρότα μιας χώρας.
Η ομάδα έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό να δουλεύει και στις αρχές του Σεπτεμβρίου θα βρεθεί στο Παρίσι για το τελικό στάδιο των δοκιμών πριν την παράσταση. Το ταξίδι του Ματαρόα, «ένα ιστορικό γεγονός στην πορεία της νεότερης Ελλάδας, που κάποτε θα πρέπει να γραφτεί», σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη, θα ζωντανέψει σε σκηνοθεσία Hélène Cinque, τον Νοέμβριο, στη σκηνή ενός από τα σημαντικότερα θέατρα της Ευρώπης, του Τhéâtre du Soleil, που με πολύ συγκινητικό τρόπο υποδέχεται για πρώτη φορά «τους Έλληνες», παραχωρώντας τους δωρεάν τη σκηνή του, την υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και τα έσοδα από τα εισιτήρια που θα προκύψουν από τις παραστάσεις τους.
Μετά την ολοκλήρωση των παραστάσεων το Νοέμβρη και Δεκέμβρη του 2014 στο Παρίσι, το θεατρικό εγχείρημα θα ταξιδέψει στην Τουλόν, στις αρχές του Ιανουαρίου του 2015. Στόχος της ομάδας είναι να πραγματοποιήσει ένα συμβολικό ταξίδι επιστροφής, μέσα από τους σταθμούς του πρώτου εκείνου ταξιδιού, αλλά και όπου το μήνυμα του Ματαρόα μπορεί να φτάσει, καταλήγοντας πίσω στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015, 70 χρόνια μετά την αναχώρηση του θρυλικού πλοίου.
Το εγχείρημα στηρίζεται αποκλειστικά στις δυνάμεις της ομάδας. Με την αρωγή φορέων και ιδιωτών, έχει ήδη καταφέρει να μειώσει το κόστος παραγωγής και τώρα μέσω του crowdfunding προσπαθεί να καλύψει τα έξοδα για την περίοδο των προβών. Ελπίζουν να μοιραστείτε μαζί τους το όραμα αυτής της παράστασης, συμβάλλοντας οικονομικά, στο link:
Αξίζει τον κόπο.
Λίγα λόγια για το ταξίδι του Ματαρόα
Το Δεκέμβριο του 1945, σε μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής Ιστορίας, οι γάλλοι φιλέλληνες Octave Merlier, διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών και ο συνεργάτης του και γενικός γραμματέας Roger Milliex, έπειτα από πολλές διπλωματικές περιπέτειες και αναβολές, καταφέρνουν να ναυλώσουν το νεοζηλανδικό πλοίο με το παράξενο όνομα MATAROA και να φυγαδεύσουν στο Παρίσι, με υποτροφίες του γαλλικού κράτους, έλληνες φοιτητές, καλλιτέχνες και επιστήμονες, που γλιτώνοντας από την τραγική κατάσταση που επικρατούσε στις παραμονές του εμφυλίου πολέμου στη χώρα, επρόκειτο να αφήσουν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην ευρωπαϊκή σκέψη και τέχνη. Οι επιβάτες ήταν κυρίως αριστεροί, αντιστασιακοί και προοδευτικοί Έλληνες, φτωχοί οι περισσότεροι, που σπουδάζοντας στο εξωτερικό, θα κατάφερναν να σωθούν. Ανάμεσά τους ήταν οι: Κορνήλιος Καστοριάδης, Μιμίκα Κρανάκη, Ντίκος Βυζάντιος, Μάνος Ζαχαρίας, Κώστας Παπαϊωάννου, Κώστας Αξελός, Νίκος Σβορώνος, Νέλλη Ανδρικοπούλου, Αριστομένης Προβελέγγιος, Τάκης Ζενέτος, Έλλη Αλεξίου, Μάτση Χατζηλαζάρου, Εμμανουήλ Κριαράς, Δημήτρης Χωραφάς και πολλοί άλλοι.
Ποια είναι η ομάδα του Ματαρόα. Η διάτρητη μνήμη
• Ιδέα, Έρευνα, Οργάνωση: Ελίτα Κουνάδη
• Προσαρμογή κειμένου, σκηνοθεσία: Hélène Cinque
• Μεταφράσεις: Δημήτρης Αλεξάκης, Κυβέλη Καστοριάδη
• Ομάδα εργασίας: Παντελής Δεντάκης, Ιωάννα Κανελλοπούλου, Κυβέλη Καστοριάδη, Ελίτα Κουνάδη, Δημήτρης Ντάσκας
• Μουσική: Νίκος Κυπουργός
• Σκηνικά : Εύα Μανιδάκη
• Kοστούμια: Γιώργος Βαφιάς
• Video: Στυλιανός Πάγκαλος
• Φωτισμοί : Vincent Lefèvre
• Ηθοποιοί: Πολύδωρος Βογιατζής, Μαλαματένια Γκότση, Παντελής Δεντάκης, Ιωάννα Κανελλοπούλου, Κυβέλη Καστοριάδη, Ελίτα Κουνάδη, Δημήτρης Ντάσκας, Τατιάνα-Άννα Πίττα, Harold Savary, Γιώργος Στάμος.
Η Κλειώ Μακρή, γλύπτρια, ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, ιστορικός, και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, συνθέτης, συμπληρώνουν την ομάδα. Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων, στο φουαγιέ του Théâtre du Soleil η Κλειώ Μακρή, θα δημιουργήσει μια παράλληλη εικαστική εγκατάσταση, εμπνευσμένη και αφιερωμένη στο MATAROA La mémoire trouée – Η διάτρητη μνήμη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ