Πόσο θάρρος και πόση δύναμη χρειάζεται κάποιος για να επιστρέψει στον τόπο μαρτυρίου του; Το ερώτημα αυτό ταλανίζει τους χιλιάδες επιζώντες των
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠόσο θάρρος και πόση δύναμη χρειάζεται κάποιος για να επιστρέψει στον τόπο μαρτυρίου του; Το ερώτημα αυτό ταλανίζει τους χιλιάδες επιζώντες των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, που άλλες φορές καταφέρνουν κι άλλες φορές δεν αντέχουν να ξεπεράσουν τις αναστολές τους και να μεταβούν στα κολαστήρια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Δεν μπορούσα να πάω. Ήταν ισχυρότερο από εμένα το συναίσθημα. Είχε όλες αυτές τις θύμισες από εκείνη την περίοδο, που βρισκόμασταν εκεί. Δεν μπορούσαμε να κουνηθούμε. Το χιόνι ξεπερνούσε το ύψος των αστραγάλων μας. Το 1983 κατάφερα να επιστρέψω. Αλλά δεν το έπραξα για εμένα. Εγώ τα ήξερα όλα. Ήρθα για την μητέρα μου που ζούσε εδώ» λέει ο Κλωντ Μπλοχ, επιζών του Άουσβιτς.
Η Κλωντ Μπλοχ με τον αριθμό B3692, είδε την μητέρα του για τελευταία φορά στη σιδοροδρομική γραμμή Άουσβιτς-Μπιρκενάου. Την στοίβαξαν σ’ ένα βαγόνι με κατεύθυνση τους θαλάμους αερίου. Χρειάστηκε να περάσει περισσότερο από μισός αιώνας για να ξαναβρεθεί στο ίδιο σημείο. Έκτοτε ήταν πιο εύκολο και οι επισκέψεις πολλαπλασιάστηκαν, όχι μόνο για να τιμήσει τη μνήμη όλων αυτών των θυμάτων, αλλά κυρίως για να αφηγηθεί τη φρίκη στις νεότερες γενιές.
«Φανταστείτε τόσος κόσμος, που ερχόταν, τους έβαζαν να σταθούν εδώ, αλλά χωρίς να κάθονται. “Τσακιστείτε! Τσακιστείτε!”, φώναζαν, “Έξω γρήγορα!”, γιατί έπρεπε να κάνουν χώρο για τους επόμενους,» αναφέρει ο ίδιος.
Τόσες χιλιάδες άνθρωποι μ’ έναν πανομοιότυπο εφιάλτη. Η μετέπειτα ζωή τους έχει κοινά χαρακτηριστικά. Στην αρχή σιωπή, μετά άρνηση να ακούσουν και στο τέλος αν υπερνικήσουν όλ’ αυτά τα εμπόδια αποφασίζουν να τα πουν όλα να μην παραλείψουν ούτε μία λεπτομέρεια.
«Επιστρέψαμε ένα χρόνο αργότερα, όταν στη Γαλλία όλοι γελούσαν και τραγουδούσαν. Τώρα ξαναγυρίζουμε με την ανάμνηση όλων αυτών των φρικτών ιστοριών, πολλές εκ των οποίων είναι δυσβάσταχτες.Οι περισσότεροι δεν ήθελαν να μιλάμε γι’ αυτά. Προσπάθησα μια -δυο φορές να μιλήσω σε κάποιους αλλά νόμιζαν ότι έχω τρελαθεί. Είναι αληθές αυτό, που αφηγούμαι; Όχι! Συνέβη ποτέ; Όχι!» λέει η Φρανσίν Κριστόφ, που βρέθηκε κι εκείνη σε ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.
«Για μένα είναι ασύλληπτο ν’ ακούω ότι δεν υπήρχαν οι θάλαμοι αερίων. Όχι μόνο διότι εκεί έχασαν την ζωή τους τόσοι πολλοί άνθρωποι, αλλά διότι είναι μία απόπειρα να τους κλέψουν τον ίδιο το θάνατό τους. Έτσι μπήκα στην μάχη κατά των αρνητών του Ολοκαυτώματος» λέει ο Μπενζαμίν Ορενστέιν, επιζών του Άουσβιτς.
Ο Πολωνό-εβραίος Ανατόλι Βανούκεβιτς βίωσε τις διώξεις σε πολλά από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μετά έζησε έναν άλλο αποκλεισμό, αυτόν στο σιδηρούν παραπέτασμα. Όταν ο κόσμος χωρίστηκε στο ανατολικό και δυτικό μπλοκ. Στα χρόνια του Στάλιν, οι επιζώντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης θεωρούντο “κατάσκοποι” κι αρκετοί υπό την υποψία και μόνο οδηγήθηκαν στα γκουλάγκ, τα σοβιετικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.
«Γνώριζα ότι κάποιες γυναίκες προσπάθησαν να σβήσουν ακόμη και με χημικές ουσίες τον αριθμό στο δέρμα τους, που τις είχαν μαρκάρει στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Στάλιν δεν αναγνώρισε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Η «Ένωση Νεαρών Κρατουμένων» συστήθηκε μόλις το 1958, πολλά χρόνια μετά το θάνατο του Στάλιν κι αριθμεί 160.000 μέλη» λέει ο Ανατόλι Βανούκεβιτς, επιζών του Άουσβιτς.
Εκείνος πιστεύει ότι στάθηκε τυχερός μετά τον πόλεμο. Δούλεψε ως βοηθός μάγειρα, η υγεία του αποκαταστάθηκε σύντομα, μορφώθηκε κι έγινε επιστήμονας. Ολ’ αυτά δεν έσβησαν επ’ ουδενί τις άσχημες μνήμες. Η πύλη του Άουσβιτς στοιχειώνει τις εικόνες του, που είναι γεμάτες, από πόνο, δυστυχία και θλίψη.
«Απελευθερωθήκαμε, αλλά δεν είμαστε ελεύθεροι», είναι μία έκφραση επαναλαμβανόμενη από πολλούς επιζώντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης, που έπρεπε να μάθουν να ξαναζούν.
«Ανέκτησα πολύ γρήγορα την παλιά μου ζωή. Είχα μια καταπληκτική ευκαιρία να βρω και τους δύο μου γονείς, το οποίο ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστο» λέει η Φρανσίν Κριστόφ.
«Αν είμαι ένα φυσιολογικό άτομο; Δεν μπορώ να σας το απαντήσω. Φαίνομαι να είμαι κανονικός, μιλώ μπροστά σ’ ένα μικρόφωνο. Οδηγώ αυτοκίνητο, βλέπω τηλεόραση. Κάποιες φορές παρακολουθώ και Euronews. Δείχνω φυσιολογικός, αλλά δεν πρόκειται περί αυτού. Διότι μέσα μας υπάρχει κάτι, που έχει σπάσει και δεν μπορούμε να βρούμε το κομμάτι για να το αναπληρώσουμε. Σ’ ακολουθεί σε όλη σου της ζωή» καταλήγει ο Μπενζαμίν Ορενστέιν, επιζών του Άουσβιτς.