«Το χαμόγελο της Τζοκόντας» γίνεται χοροθέατρο

«Το χαμόγελο της Τζοκόντας» γίνεται χοροθέατρο
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ένα έργο σταθμό στην ιστορία της ελληνικής μουσικής, το «Χαμόγελο της Τζοκόντας» του Μάνου Χατζιδάκι, που έχει πουλήσει πάνω από τρία εκατομμύρια αντίτυπα, ανέθεσε η Εθνική Λυρική Σκηνή στην Αγγελική Στελλάτου για να το χορογραφήσει και να το κάνει μια ενιαία παράσταση μαζί με τον «Μαρσύα», ένα λιγότερο γνωστό μουσικό έργο του έλληνα συνθέτη, «προϊόν» συνεργασίας του με την Ραλλού Μάνου, το 1951.

Το στοίχημα σίγουρα δύσκολο, καθώς η μουσική είναι πασίγνωστη, ιδιαίτερα αγαπημένη και κουβαλά για τον καθένα ένα τεράστιο συγκινησιακό φορτίο. Η γυναίκα αυτή που είναι μόνη της μέσα στο πλήθος, έρημη μέσα στην πολύβουη Νέα Υόρκη θα «ντυθεί» τώρα με κίνηση και εικόνες, καθώς η χορογράφος παντρεύει τον σύγχρονο χοροθέατρο με το κλασικό μπαλέτο. Η παράσταση κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 4 Μαρτίου στο θέατρο Ολύμπια. Φέτος μάλιστα συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ηχογράφηση του έργου στη Νέα Υόρκη το 1965, με παραγωγό τον Κουίνσι Τζόουνς.

Η Μαρία Κουσουνή είναι μία από τις κορυφαίες χορεύτριες της Λυρικής Σκηνής, η οποία κλήθηκε να ζωντανέψει αυτή τη φορά την αινιγματική αυτή γυναίκα που απέσπασε την προσοχή του Μάνου Χατζιδάκι στην πέμπτη Λεωφόρο της Νέας Υόρκης. Συναντήσαμε την Τζοκόντα της παράστασης, ένα βροχερό απόγευμα στο φουαγέ της Λυρικής, λίγο πριν μπει σε μια από τις τελευταίες πρόβες του μπαλέτου.

-Τι σημαίνει για σένα το «Χαμόγελο της Τζοκόντας»;

Για τον καθένα μας σημαίνει κάτι διαφορετικό, γιατί συνδέεται με προσωπικές στιγμές και βιώματα. Ευτυχώς η τέχνη, μας δίνει το δικαίωμα να το κάνουμε αυτό, παρακολουθώντας μια παράσταση, ακούγοντας ένα μουσικό κομμάτι ή βλέποντας έναν πίνακα ζωγραφικής. Η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύομαι πολύ να μιλήσω για την παράσταση. Με έχει αφοπλίσει όλο το έργο, όλη αυτή η ιδέα της Τζοκόντας. Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκε ότι θα έχουμε αυτό το έργο στο πρόγραμμά μας, για μένα ήταν ένα μεγάλο θαυμαστικό, παρέα με ένα μεγάλο ερωτηματικό. Σαν πίνακας έχει ένα μυστήριο. Και ακούγοντας και τη μουσική του Χατζιδάκι το μυστήριο μεγαλώνει… Ε, αυτό διατηρήθηκε με τη χορογραφία της Αγγελικής Στελλάτου.

-Πώς πήγαν οι πρόβες; Λύθηκε λιγάκι από το μυστήριο του έργου;

Σε όλη τη διάρκεια των προβών, πολύ δύσκολα μπορούσες να κάνεις ερωτήσεις για τη διαδικασία, για το ρόλο, για το τι γίνεται. Αυτό που έγινε είναι μαγικό. Μου συνέβη πρώτη φορά σε διαδικασία δημιουργίας μιας χορογραφίας. Χωρίς να μπορούμε να εκφραστούμε απόλυτα με λόγια, μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε, δηλαδή αντιλαμβανόμασταν την ανάγκη της χορογράφου και εκείνη τη δική μας. Ήταν σαν όλο αυτό να μας οδηγούσε κάπου από μόνο του. Κάτι σαν τη μαγική στιγμή που έζησε ο Χατζιδάκις στην 5η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης. Ναι είναι γνωστή σε όλους η ιστορία. Το τι τον οδήγησε στο γράψει αυτή τη σειρά κομματιών. Ήταν η παρουσία μιας άγνωστης γυναίκας μέσα στο πλήθος που του τράβηξε την προσοχή. Από τη γέννηση αυτής της στιγμής, γεννήθηκε το μυστήριο. Και αφού την έχασε, βρέθηκε μπροστά στον πίνακα του Ντα Βίντσι, ένα εξώφυλλο βιβλίου σε βιτρίνα ενός βιβλιοπωλείου. Όλο αυτό λοιπόν συνεχίζεται. Έχω αυτήν την εικόνα στο μυαλό μου. Και αισθάνομαι αυτή τη γυναίκα, μόνη της μέσα σε τόσο κόσμο, μέσα στην πόλη, με πράγματα, ιδέες, σκέψεις να την απασχολούν, καθώς διασχίζει ένα δρόμο.

-Εσύ, τι χρειάστηκε να βάλεις, από το δικό σου κόσμο σε αυτό τον χαρακτήρα;

Πάντα βάζεις κομμάτια του εαυτού σου, αλλά δική μου προσπάθεια ήταν να κατανοήσω, τουλάχιστον να πλησιάσω όσο μπορούσα την ιδέα της Αγγελικής, αυτό που αισθανόταν εκείνη. Αυτή είναι η χορογράφος. Δεν μπορώ να την πιάσω (σ.σ τη Τζοκόντα), να την περιγράψω. Ούτε μπορώ, ούτε θέλω να πω ότι εγώ είμαι αυτή. Είναι όλο τόσο εύθραυστο. Το έργο είναι γεμάτο εικόνες. Μικρές ιστορίες από τη ζωή μιας γυναίκας, πράγματα από το παρελθόν που την έχουν αγγίξει πολύ βαθιά. Η Αγγελική μου έδωσε την ελευθερία να μπορώ να κινηθώ μέσα από αυτές τις εικόνες.

-Τι θα δούμε λοιπόν επί σκηνής; Δέκα εικόνες, όσες και τα τραγούδια από την ιστορία αυτής της γυναίκας;

Θα δούμε μία μέρα από τη ζωή μιας γυναίκας. Η γυναίκα αυτή είναι οποιαδήποτε γυναίκα. Δεν είναι ένα πρόσωπο. Είμαστε όλοι. Είναι κομμάτια του εαυτού μας, κομμάτια που συνθέτουν την ίδια μας τη ζωή, από τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι το τώρα μας. Θα δούμε λοιπόν τη διαδρομή μιας μέρας της, καθώς περπατά στο πλήθος και αναβιώνει κάποιες στιγμές από τη ζωή της μέχρι τη στιγμή που επιστρέφει και πάλι σπίτι.

-Τελικά αυτή η μουσική, τόσο εμβληματική που ακόμη και να κλείσεις τα μάτια σου φτάνει, δεν είναι μία πρόκληση για τον χορευτή και τον χορογράφο να της δώσει μια άλλη υπόσταση;

Ήταν η μεγάλη δυσκολία αλλά πιστεύω ότι η Αγγελική έχει αφήσει αρκετό χώρο για τη μουσική. Μόνο έτσι μπορούσε να γίνει. Δεν μπορείς μια τόσο πλούσια και γνωστή μουσική να τη φορτώσεις με πολλές χορευτικές πληροφορίες και πάρα πολλά βήματα. Αυτά τα κομμάτια είναι τόσο γνωστά σε όλους. Μας μελαγχολούν, μας ταξιδεύουν, μας δημιουργούν μνήμες… Αλλά αυτό ήταν το θέμα νομίζω για την Αγγελική και για μας. Όλο αυτό να πάει και προς μια άλλη κατεύθυνση. Νομίζω ότι το κατάφερε.

- Ήταν εύκολη η συνεργασία σας με την Αγγελική Στελλάτου, δεδομένου ότι είναι η πρώτη φορά που συνεργάζεστε;

Καταρχήν, για μένα είναι πολύ ευτυχισμένη στιγμή η συνεργασία με την Αγγελική. Όταν ήμουν ακόμη στη σχολή την είχα δει με την Ομάδα Εδάφους στην «Ανθρώπινη Δίψα» και είχα μείνει άφωνη από αυτό που έβλεπα. Έκλαιγα χωρίς να αντιλαμβάνομαι το γιατί. Η αισθητική και η ενέργεια που λάμβανα από τις εικόνες εκείνες ήταν τόσο βαθιές για μένα, που με επηρέασαν πάρα πολύ στον τρόπο που βλέπω το χορό. Πάντα θαύμαζα τον τρόπο δουλειάς της και χαίρομαι που ήρθε στη Λυρική και συνεργάζεται μαζί μας. Χορευτικά τώρα, μου ανέτρεψε τα δεδομένα και τον τρόπο που δούλευα συνήθως, για να προσεγγίσω μια χορογραφία ή ένα ρόλο. Με την Αγγελική, πρέπει κάποιος να σκεφτεί πάρα πολύ βαθιά για να βγάλει κινήσεις οι οποίες να είναι πολύ εύθραυστες, πολύ μίνιμαλ αλλά και πολύ καθαρές. Συνήθως, η διαδικασία είναι τελείως διαφορετική. Μπαίνεις στο στούντιο, στις πρόβες, κάποιος δείχνει τα βήματα και ξεκινάς σωματικά, να τα μάθεις και να δώσεις το 100%. Εδώ λειτουργείς αφαιρετικά, γι’ αυτό συνειδητοποίησα πολύ γρήγορα ότι έπρεπε να αλλάξω τους ρυθμούς μου, τον τρόπο που γυμναζόμουν, να απομονωθώ… Να βρεθώ μόνη μου για να μπορέσω να αποδώσω την ιδέα της, να κάνω αυτά που ήθελε.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

-Τελικά είναι ένα έργο σύγχρονο ή κλασσικό; Τι στοιχεία έχει η «γλώσσα» που χρησιμοποιείτε;

Είναι χοροθέατρο. Είναι σύγχρονο αλλά εμείς είμαστε κλασικοί χορευτές στη βάση μας, έχουμε το backround αυτό. Για μένα ο χορός είναι ένας. Συνεργαζόμαστε με μια σύγχρονη χορογράφο και χαίρομαι που θα υπάρχει και ένα είδος σύγχρονου χορού στο μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Άλλωστε τα τελευταία χρόνια πολλά μεγάλα μπαλέτα, όπερες και ομάδες χορού που έχουν κλασική βάση και κλασικό ρεπερτόριο επιδιώκουν τέτοιες συνεργασίες. Πέραν του ότι θέλουν πλέον το σύγχρονο χορό στο ρεπερτόριό τους, εμπλουτίζεται και η γκάμα των χορευτών. Είναι ένα σημαντικό βήμα για το μπαλέτο της ΕΛΣ.

-Πόσο «ανοιχτοί» είναι όμως οι χορευτές της ΕΛΣ σε κάτι τέτοιο; Είναι μύθος ότι οι χορογράφοι φοβούνται τη συνεργασία με ένα τέτοιο «κλειστό σύνολο», που δουλεύει με έναν συγκεκριμένο τρόπο;

Τα έργα που ανεβαίνουν δεν επιλέγονται από τους χορευτές. Είναι γεγονός ότι είμαστε οι εκπρόσωποι του κλασικού χορού στην Ελλάδα και αυτό μας τοποθετεί κάπου αυτόματα στα μάτια του κοινού, που περιμένει από μας κλασικά και νεοκλασικά έργα. Όμως το ότι είμαστε «κλασικοί» δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε σύγχρονο χορό. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει άλλωστε πολλές τέτοιες προσκλήσεις και μας έχει δοθεί η ευκαιρία να χορογραφήσουν έργα για μας. Το θέλουμε πάρα πολύ και ελπίζουμε ότι θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Νομίζω ότι η συνεργασία με την Αγγελική ανοίγει δρόμους και για άλλους χορογράφους.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

-Εσύ, ως χορεύτρια, τι πήρες από όλη αυτή την εμπειρία;

Μια ανάσα, με πολύ οξυγόνο. Η Αγγελική είναι πολύ επικοινωνιακή και ήρεμη. Ψάχνει και βρίσκει χίλιους τρόπους για να δώσει στον άλλον να κατανοήσει. Η προσέγγισή της, με πολλή αγάπη σε αυτό που κάνει, ο τρόπος της, μου ξύπνησε αναμνήσεις από συνεργασίες μου με τον Κίλιαν και τον Νόιμαγιερ. Όλο αυτό με συνεπήρε και με συγκινεί βαθύτατα. Με έκανε να αναζητήσω πολλά πράγματα σαν καλλιτέχνης, να επανασυνδεθώ με πράγματα μέσα μου.

-Τελικά το «Χαμόγελο της Τζοκόντας» θα είναι ένα συναισθηματικό ταξίδι; Τι θα δει το κοινό;

Δεν ξέρω τι βλέπει το κοινό. Δεν το σκέφτομαι καν. Προσπαθώ να σταθώ στην καθαρότητα της σκέψης και των συναισθημάτων που έχω γιατί αν αυτά παραμείνουν καθαρά, θα είναι καθαρό και για αυτούς που το βλέπουν. Η μεγάλη προσπάθεια και η μεγάλη συγκέντρωση είναι σε αυτό. Να κατανοήσω τη μουσική, το χορογράφο, την κίνηση, αυτό που αισθάνομαι, αυτό που πρέπει να κάνω. Και μετά είμαστε πάνω στη σκηνή. Θα δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό και εναπόκειται στους θεατές τι ταξίδι θα κάνουν, μέσα από την παράστασή μας.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Μάνος Χατζιδάκις για το «Χαμόγελο της Τζοκόντας»:

«Σε μια παρέλαση στη Νέα Υόρκη, με μουσικές, με χρώματα και με πλημμυρισμένη από κόσμο την 5η Λεωφόρο, βρισκόμουν μια Κυριακή απόγευμα το φθινόπωρο του 1963 όταν συνάντησα μια γυναίκα να περπατάει μοναχή με μιαν απελπισμένη αδιαφορία για ό,τι συνέβαινε γύρω της χωρίς κανείς να την προσέχει, χωρίς κανέναν να προσέχει, μόνη, έρημη μες στο άγνωστο πλήθος, που την σκουντούσε, την προσπερνούσε ανυποψίαστο, εχθρικό, αφήνοντας την να πνιγεί μες στη βαθιά πλημμύρα της λεωφόρου, μέσα στη θάλασσα που ακολουθούσε, μέσα στ’ αγέρι που άρχισε να φυσά. Έμεινα στυλωμένος, ο μόνος που την πρόσεξε, κι έκαμα να την πάρω από πίσω, να την ακολουθήσω και πλησιάζοντάς την να της μιλήσω, χωρίς να ξέρω τι να της πω, μα ίσαμε ν’ αποφασίσω, την έχασα από τα μάτια μου. Έτρεξα λίγο μπρος, ανασηκώθηκα στα πόδια μου για να την ξεχωρίσω, μα η μεγάλη μαύρη θάλασσα του κόσμου την είχε καταπιεί. Μέσα μου κάτι σκίρτησε οδυνηρά. Χωρίς να καταλάβω, είχα σταθεί έξω από το βιβλιοπωλείο του Ριτζιόλλι και στη βιτρίνα του, απέναντί μου ακριβώς, βρισκόταν ένα βιβλίο για τον Ντα Βίντσι με την Τζοκόντα στο εξώφυλλο του να μου χαμογελά απίθανα αινιγματική, αυτόματα μεγεθυμένη, όσο η γυναίκα που χάθηκε στον δρόμο. Δεν ξέρω γιατί όλ’ αυτά μπερδεύτηκαν περίεργα μέσα μου, μαζί μ’ ένα εξαίσιο θέμα του Βιβάλντι που είχα ακούσει πριν από λίγες ημέρες και που εξακολουθούσε να επανέρχεται τυραννικά στη μνήμη μου. Τα δέκα αυτά τραγούδια γράφτηκαν μ’ ένα συγκερασμό απελπισίας και αναμνήσεων. Το θέμα είναι η γυναίκα έρημη μες στην μεγάλη πόλη. Το κάθε τραγούδι είναι κι ένας μονόλογός της κι όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της. Μια ιστορία σύγχρονη και παλιά μαζί».

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ: ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΗΣ ΤΖΟΚΟΝΤΑΣ – Ο ΜΑΡΣΥΑΣ
Θέατρο Ολύμπια
4, 5, 6, 7, 8, 10, 11 Μαρτίου 2015
Ώρα έναρξης 20.00
Μουσική διεύθυνση: Κωνσταντία Γουρζή
Χορογραφία: Αγγελική Στελλάτου
Σκηνικά: Eύα Μανιδάκη
Kοστούμια: Κέννυ Μακ Λέλλαν
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Διανομή

Τζοκόντα: Μαρία Κουσουνή
Γυναίκες : Βανέσα Κούρκουλου, Δήμητρα Λαούδη, Πόπη Σακελλαροπούλου, Ελεάνα Ανδρεούδη, Άννα Φράγκου, Ελένη Κλάδου, Κόμη Κλουκίνα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Δέσποινα Μπισμπίκη, Ελευθερία Στάμου, Μυρτώ Σχοινοποκάκη, Αριάδνη Φιλιππάκη

Άνδρες: Bαγγέλης Μπίκος, Στέλιος Κατωπόδης, Μάικλ Ντούλαν, Νίκος Μοσχής, Γιάννης Μπενέτος, Έλτον Ντιμρότσι, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

Διανομή Μαρσύας

Μαρσύας:
Στράτος Παπανούσης
Βαγγέλης Μπίκος

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Απόλλων:
Αλεξάντερ Νέσκωβ
Μάικλ Ντούλαν

Αθηνά:
Μαρία Κουσουνή
Σταυρούλα Καμπουράκη

Μούσες: Eλεάνα Ανδρεούδη, Άννα Φράγκου, Ελένη Κλάδου, Κόμη Κλουκίνα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Βάλια Σπυρίδωνος, Ελευθερία Στάμου, Μυρτώ Σχοινοπλοκάκη, Αριάδνη Φιλιππάκη

Άνδρες: Νίκος Μοσχής, Γιάννης Μπενέτος, Έλτον Ντιμρότσι, Ιλίρ Σίπρι, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας

Δύο κιθάρες: Στέλλα Κυπραίου, Αριστείδης Χατζησταύρου / Μαντολίνο: Bιβή Γκέκα / Σαξόφωνο: Διονύσης Ρούσσος / Τσέμπαλο: θ.α. / Πιάνο: θ.α.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Με την Ορχήστρα, τους Α’ Χορευτές, τους Σολίστ, τους Κορυφαίους και το Corps de Ballet της ΕΛΣ

Τιμές εισιτηρίων: €20, €25, €30, €40, €45, €50
Παιδικό & φοιτητικό 15 €
Θέσεις περιορισμένης ορατότητας: €7, €12 €15, €25

Προπώληση εισιτηρίων
Ταμεία ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑ
Ακαδημίας 59-61
Τρίτη – Κυριακή: 09.00 – 21.00 & Δευτέρα: 09.00 – 16.00
Τηλ. Πωλήσεις 210 3662100, Ομαδικά εισιτήρια: 210 3711342
Ηλεκτρονική προπώληση

ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Στην παράσταση της Τρίτης 10 Μαρτίου 2015 όλες οι κατηγορίες των εισιτήριων διατίθενται με έκπτωση 15%, στο πλαίσιο της κοινωνικής τιμολογιακής πολιτικής της ΕΛΣ
Στη δεύτερη παράσταση της παραγωγής, την Πέμπτη 5 Μαρτίου 2015, θα διατεθούν 150 θέσεις για ανέργους στην τιμή των 5€

Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Newcomers: Από την πρώτη δίκη του #MeToo στην Ελλάδα, στο σκακιστικό σύμπαν του «Πανελλήνιον»

Ρίκα Πανά: « Η ζωή σε μαθαίνει ότι πρέπει να βρεις έναν τρόπο να διαμαρτυρηθείς»

Απεβίωσε ο σπουδαίος συνθέτης Δήμος Μούτσης