ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜια σπουδαία θεατρική συνάντηση αναμένεται να ζήσουμε αυτό το καλοκαίρι στην Επίδαυρο, χάρις στη συνεργασία του Μιχαήλ Μαρμαρινού με το θέατρο Νο της Ιαπωνίας και τον μέγα δάσκαλο, Γκένσο Ουμεουάκα πάνω στη ραψωδία λ της Οδύσσειας, την περίφημη Νέκυια. Είναι μια συνεργασία, όπως τόνισε ο έλληνας σκηνοθέτης, που μοιάζει με βολταϊκό τόξο, όπου οι δύο ακίδες του βγάζουν εκρηκτική ακτινοβολία.
Όλα ξεκίνησαν πριν 6-7 χρόνια, όταν ο Γιώργος Λούκος, καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Φεστιβάλ έμαθε το όνειρο του Ουμεουάκα: Να παίξει, όπως και ο πατέρας του σε κάποιο αρχαίο θέατρο. Ο πατέρας του είχε εμφανιστεί τη δεκαετία του ’60 στο Ηρώδειο. Ο Λούκος αναζήτησε μια φόρμα συνεργασίας και κατέληξαν στην ελληνοϊαπωνική συνεργασία και τη λύση της Επιδαύρου.
Είναι η πρώτη φορά στα 800 χρόνια του ιαπωνικού θεάτρου, που καταπιάνεται με ένα κείμενο, που δεν είναι ιαπωνικό, αλλά από την άλλη πλευρά ανήκει στη θεματολογία (ο κόσμος των νεκρών) που απασχολεί το Νο. Στη συνέντευξη τύπου που παραχωρήθηκε με αφορμή την επίσκεψη του δασκάλου του θεάτρου Νο Γκένσο Ουμεουάκα στην Αθήνα, πήραμε μια γεύση για το τι μας περιμένει στα 24 & 25 Ιουλίου στην Επίδαυρο. Λίγες ώρες μάλιστα νωρίτερα οι έλληνες αλλά και οι ιάπωνες συντελεστές βρέθηκαν στο αργολικό θέατρο για να δουν το χώρο και να συζητήσουν διάφορες λεπτομέρειες για την παράσταση.
Ο δάσκαλος του Νο, Γκένσο Ουμεουάκα μαγεύτηκε από την ατμόσφαιρα της Επιδαύρου: «Μέχρι πρόσφατα σκεφτόμουν το περιεχόμενο της συνεργασίας μας, αλλά από τη στιγμή που στάθηκα στο κέντρο της ορχήστρας, αισθάνθηκα μια γαλήνη, μια οικειότητα. Κατάλαβα γιατί η Επίδαυρος μαγεύει τους ηθοποιούς και βεβαιώθηκα ότι εκεί μπορεί να ζωντανέψει η αληθινή ψυχή του θεάτρου Νο» και προσέθεσε: «Θέλω να δείξω στο ελληνικό κοινό την αρχική μορφή του θεάτρου Νο, που απολαμβάνουν οι θεατές στην Ιαπωνία. Θα σας παρουσιάσω τη ραψωδία λ, με τις παραδόσεις και τις τεχνικές του ιαπωνικού θεάτρου».
Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός από την πλευρά του τόνισε: «Η Νέκυια είναι μία από τις αρχαιότερες καταγραφές της επίσκεψης ενός ζωντανού ανθρώπου στο βασίλειο των νεκρών. Ο δυτικός κόσμος δεν διαθέτει την κατάλληλη γλώσσα για να προσεγγίσει αυτή τη ραψωδία. Αντίθετα το θέατρο Νο είναι το ιδανικό όχημα για κάτι τέτοιο: διαθέτει μια γλώσσα ποιητική, μια γλώσσα που στηρίζεται στη σιωπή και την αφαίρεση. Ως λόγος, το Νο είναι υψηλή λογοτεχνία, υψηλή ποίηση».
Θεωρεί μάλιστα ότι από αυτή τη συνεργασία Ελλάδας-Ιαπωνίας «μπορούν να προκύψουν ενδείξεις δρόμου για τον τρόπο που θα πρέπει να προσεγγίζουμε το αρχαίο δράμα στο μέλλον». Υπάρχουν μάλιστα αρκετά κοινά στοιχεία ανάμεσα στη συγκεκριμένη ραψωδία και τα έργα με τα οποία καταπιάνεται το Νο: απέχουν και τα δύο από τον ρεαλισμό, έχουν χορό, η μάσκα παίζει σημαντικό ρόλο, ο λόγος είναι έμμελος, ασχολούνται με τον κόσμο των νεκρών.
Η ραψωδία λ έχει κομβική σημασία στη εξέλιξη του ομηρικού έπους. Ο Οδυσσέας βρίσκεται στο νησί της Κίρκης και νοσταλγεί έντονα την πατρίδα του. Ο γυρισμός του στην Ιθάκη όμως, προϋποθέτει την κάθοδο στον Άδη ώστε να πάρει χρησμό από τον Τειρεσία, όπως του επισημαίνει η Κίρκη. Ο μυθικός ήρωας παίρνει τον δρόμο για τον Κάτω Κόσμο για να πάρει πληροφορίες για το πώς θα επέλθει ο νόστος. Η επίσκεψή του στον κόσμο των Νεκρών είναι η περίφημη Νέκυια. Εκεί συναντάται με φίλους, πολεμιστές, με τη μητέρα του.
Τι ακριβώς όμως θα δούμε στην Επίδαυρο; Η παράσταση αποτελείται από 4 πρωταγωνιστές, 10 άτομα που θα αποτελούν το χορό, 4 μουσικούς και 2 βοηθούς σκηνής, οι οποίοι είναι αναγκαίοι για την εξέλιξη της δράσης στο ιαπωνικό θέατρο. Μιχαήλ Μαρμαρινός και Γκένσο Ουμεουάκα δουλεύουν μαζί τη δραματουργία του έργου, επεξεργάζονται από κοινού κάποια στοιχεία του έργου. Προτείνουν ο ένας στον άλλο πράγματα και ιδέες. Η σκηνοθεσία θα είναι λοιπόν κοινή, η «εικόνα», η όψη του έργου θα είναι ιαπωνική. Δεν γίνεται καμιά προσπάθεια εκδυτικοποίησης του ιαπωνικού θεατρικού κώδικα. Αυτό λοιπόν που θα δουν όσοι αποφασίσουν να κατέβουν στην Επίδαυρο είναι η Νέκυια ερμηνευμένη με την τεχνική που έχει το Νο, εμπλουτισμένη με στοιχεία και σκηνοθετικές οδηγίες, που έχουν βρει μαζί οι δύο σκηνοθέτες. Οι δύο άλλοι έλληνες συντελεστές θα είναι η Εύα Μανιδάκη στη σκηνογραφία και ο υπεύθυνος φωτισμού.
Η παράσταση θα παρουσιαστεί πρώτα στο Τόκιο, στις αρχές Ιουλίου.
Οι φωτογραφίες της Επιδαύρου είναι του Νίκου Βουρλιώτη. Η φωτογραφία της συνέντευξης τύπου της Εύης Φυλακτού.
Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter