Zωή σε "καραντίνα" για τα σκίτσα του Μωάμεθ

Zωή σε "καραντίνα" για τα σκίτσα του Μωάμεθ
Από Euronews
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Με τα σκίτσα τους πίστεψαν πως άνοιξαν τον δρόμο στην ελευθερία έκφρασης, στη Σουηδία και την Δανία. Σήμερα δέχονται απειλές για την ζωή τους. Θα

Με τα σκίτσα τους πίστεψαν πως άνοιξαν τον δρόμο στην ελευθερία έκφρασης, στη Σουηδία και την Δανία. Σήμερα δέχονται απειλές για την ζωή τους.
Θα γνωρίσουμε δύο σκιτσογράφους που ζουν υπό αστυνομική προστασία, μετά την δημοσιοποίηση των σκίτσων τους.

Ο Κερτ Γουέστεργκααρντ κρύβεται και ζει 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, υπό αστυνομική προστασία τα τελευταία δέκα χρόνια.

Το 2005, το σκίτσο του για τον προφήτη Μωάμεθ, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων κατά της Δανίας, σε πολλές μουσουλμανικές χώρες. Το σκίτσο του είχε ως αποτέλεσμα, ο 80 χρονος σκιτσογράφος να δέχεται απειλές για την ζωή του, με αποκορύφωμα την απόπειρα δολοφονίας του πριν από πέντε χρόνια, όταν άγνωστος εισέβαλε στο διαμέρισμα του και προσπάθησε να τον σκοτώσει με τσεκούρι.

euronews: Ποια είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ ελευθερίας έκφρασης και πρόκλησης;

Κερτ Γουέστεργκααρντ: “ Για να κάνεις σωστά και τίμια την δουλειά σου ως σκιτσογράφος, δεν θα καταφέρεις τίποτα χωρίς να προκαλέσεις. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις πάντως εντός της κοινωνίας την κάνουν ισχυρότερη, πάντα όμως πρέπει να λειτουργούμε με βάση τους δημοκρατικούς κανόνες. Η Δανία είναι μία φιλήσυχη χώρα. Μία χώρα πολύ ανεκτική, όμως κάτι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Νομίζω πως απολέσαμε αυτό που λέμε την αθωότητα και την αγνότητα μας διεθνώς.”

Μία χαμένη αθωότητα η οποία μετατράπηκε σε τρόμο τον τελευταίο μήνα, όταν ένας ένοπλος άνδρας εισέβαλε σε καφετέρια στην Κοπεγχάγη, σκότωσε δύο πολίτες και τραυμάτισε τρεις. Επίθεση που κάποιοι εκτιμούν ότι μοιάζει με τις επιθέσεις που έγιναν στο Παρίσι, καθώς ο πρώτος στόχος ήταν ένα καφέ, όπου ήταν σε εξέλιξη συζήτηση για την ελευθερία του λόγου και η δεύτερη, σε μία συναγωγή.

Ο βασικός στόχος του άνδρα που εξαπέλυσε τις επιθέσεις της 14ης Φεβρουαρίου, ήταν ο Σουηδός καλλιτέχνης Λαρς Βιλκς. Από τότε ζει υπό αστυνομική προστασία σε μέρος που κρατείται ως επτασφράγιστο μυστικό από τις αρχές.

Ο Λαρς Βιλκς δέχεται απειλές για την ζωή του από το 2007, όταν σε έκθεση με τα έργα του, συμπεριελήφθη και ένα που αποτύπωνε τον προφήτη Μωάμεθ, ως σκύλο. Στην μία απόπειρα δολοφονίας του, συμμετείχε και η Τζιχάντ Τζέιν, ενώ οι επικριτές του επιχείρησαν να του κάψουν το σπίτι.

Για ευνόητους λόγους δεν ήταν εύκολο να συνομιλήσουμε από κοντά. Επικοινωνήσαμε μαζί του μέσω skype.

euronews: Ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα όταν κάποιος ζει εν κρυπτώ;

Λαρς Βιλκς: “Είναι ότι δεν μπορείς να βγεις έξω. Ή το ότι πρέπει να βγαίνει όσο το δυνατόν λιγότερο, γιατί μπορεί κάποιος να σε αναγνωρίσει και να σε εντοπίσει. Οπότε πρέπει να ελαχιστοποιήσεις τις εξόδους. Είναι λυπηρό. Πρέπει να συνηθίσει σε αυτό τον τρόπο ζωής και να συνειδητοποιήσεις ότι δεν θα επιστρέψεις ποτέ πια στην παλιά σου καθημερινότητα. “

Φαίνεται ειρωνικό, όμως η ημέρα της συζήτησης για την ελευθερία του λόγου στην οποία συμμετείχε ο Βιλκς, συνέπεσε με την 25 επέτειο από την φετφά για την δολοφονία του συγγραφέα Σάλμαν Ρoυσντί.

Παρά το γεγονός ότι οι Σκανδιναβικές χώρες είναι πρωταθλητές στην ελευθερία του λόγου, κάποιοι ισχυρίζονται ότι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες έχουν υπερβεί τα εσκαμμένα και θα έπρεπε να λογοδοτήσουν για το γεγονός ότι αναζωπυρώνουν την ένταση. Ο Βιλκς διαφωνεί.

Λαρς Βιλκς: Όχι. Αυτό θα ήταν σαν να λέμε πως είναι σωστό αυτό που είπε ο Σάλμαν Ρουσντί, στην απολογία του, ο οποίος έκανε λόγο για “το μεγαλύτερο του λάθος”. Πρώτα από όλα, δεν έκανα κάποιο λάθος. Έκανα το σκίτσο το 2007 και αυτό είναι όλο. Μετά το θέμα πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις κάτι που δεν μπόρεσα να ελέγξω. Η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο μου και προκλήθηκε μία τεράστια συζήτηση με αποτέλεσμα αυτό να έχει συνέπειες και να επιφέρει προβλήματα”.

Από τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo τότε που ξεκίνησε το θέμα με τα σκίτσα και πήρε μεγάλες διαστάσεις, προκλήθηκε μεγάλη συζήτηση γύρω από την ελευθερία του λόγου, της ανεξιθρησκίας, της ανοχής, των μεταναστών, του Ισλαμισμού και της Ευρώπης, μεταξύ άλλων.

Την ώρα που η Δανία γίνεται μία πολυπολιτισμική χώρα, εγείρεται το θέμα της ενημέρωσης των μαθητών για το μείζον θέμα που προέκυψε με αφορμή τα σκίτσα.

Είναι όμως η Δανία έτοιμη να αντιμετωπίσει το θέμα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα;

Κερτ Γουέστεργκααρντ: Είμαι δάσκαλος και εάν έπρεπε να σταθώ μπροστά στους μαθητές και να τους διδάξω κάτι για αυτή την κατάσταση και για την ελευθερία έκφρασης, θα έλεγα ότι οι δάσκαλοι στα σχολεία είναι φοβισμένοι. Και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι δεν θα μπορούσαμε να τους δείξουμε τα ίδια τα σκίτσα. Αυτό θα ήταν ένα πολύ καλό ερέθισμα για να συζητήσουμε μετά γιατί οι δάσκαλοι φοβούνται”.

Μετά τις επιθέσεις στην Κοπεγχάγη, η υποστήριξη των πολιτών στην δημοσιοποίηση προκλητικών σκίτσων έχει μειωθεί δραματικά.

Μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, το 80% των ερωτηθέντων απάντησαν πως τα media στην Δανία πρέπει να συνεχίσουν να αναπαράγουν τα συγκεκριμένα σκίτσα.

Όταν τα ίδια άτομα ερωτήθηκαν μετά τις επιθέσεις στην Δανία, το ποσοστό έπεσε στο 63%.

euronews: Άρα, τώρα επικρατεί ο φόβος;

Κερτ Γουέστεργκααρντ: Ναι και το βλέπω αυτό όταν μπαίνω σε ένα δωμάτιο και όλοι φεύγουν γιατί αισθάνονται ότι κινδυνεύουν δίπλα μου. Όταν κυκλοφορώ είναι επικίνδυνο και προκαλείται παράνοια.

euronews: Η ελευθερία έκφρασης κινδυνεύει περισσότερο σήμερα στην Ευρώπη εν συγκρίσει με δέκα χρόνια πριν;

Κερτ Γουέστεργκααρντ: Ναι, έτσι πιστεύω. Λυπάμαι αλλά έτσι είναι. Δεν είναι όμως κάτι μόνιμο. Δεν μπορείς να ποδηγετείς τους δημοσιογράφους, ούτε τα δημιουργικά πνεύματα μίας κοινωνίας. Είναι πολύ ενοχλητικό να σου απαγορεύουν κάτι. Η αυτολογοκρισία θα χαλαρώσει με το πέρασμα του χρόνου γιατί οι δημιουργικοί άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν με αυτή. Δεν είναι δυνατόν. Το μυαλό των ευφυών ανθρώπων θα εκραγεί. Είμαι σίγουρος.

Παρά την αισιοδοξία ότι η ελευθερία της έκφρασης δεν μπορεί να καταλυθεί, οι δύο καλλιτέχνες θα πρέπει να ζήσουν με τις συνέπειες που επέφερε η δημοσιοποίηση των σκίτσων που τους άλλαξε την ζωή.

Λαρς Βιλκς: “Δεν μπορώ να εκθέσω τα έργα μου πάλι. Είναι κάτι πολύ δύσκολο. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να ζωγραφίζω και να πουλάω τα έργα μου ιδιωτικά. Αυτό όμως δεν έχει καμία σημασία. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ενδιαφέρονται για τίποτα άλλο από υπερφυσικά πράγματα. Λένε: “‘Εκανε αυτό το σχέδιο άρα είναι ένοχος. Αυτό έγινε το 2007 αλά δεν θα το ξεχάσουμε”.

euronews: Μετανιώνετε για κάτι; Αν μπορούσατε θα γυρίζατε το χρόνο πίσω, 10 χρόνια πριν;

Κερτ Γουέστεργκααρντ: “Ναι, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό και για εμένα δεν υπάρχει λόγος να σπαταλώ τις σκέψεις μου σε υποθετικά ερωτήματα. Οπότε πρέπει να ζήσω, με την κατάσταση ως έχει.’

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Ανταπόκριση των γαλλικών αρχών σε μαζικές επιθέσεις

«Άνεμος (κλιματικής) αλλαγής» στη Γερμανία

Κύπρoς: Το χαλούμι στη νέα εποχή (ΠΟΠ) και η γέφυρα με τους Τουρκοκύπριους