Μια σύντομη αναδρομή στην πορεία της Βασιλικής Θάνου από τη Νομική Αθήνας στο Μέγαρο Μαξίμου.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε την ορκωμοσία της ως υπηρεσιακής πρωθυπουργού, η Βασιλική Θάνου καταγράφει την τρίτη πρωτιά στην καριέρα της. Εκτός από πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία του ελληνικού κράτους, η κ. Θάνου είναι η πρώτη γυναίκα που έγινε πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων και η πρώτη πρόεδρος του Αρείου Πάγου.
Η Βασιλική Θάνου έχει δηλώσει πως είχε εκδηλώσει ήδη από τον καιρό των σπουδών της στη Νομική Αθήνας την επιθυμία της να ενταχθεί στο Δικαστικό Σώμα. Και μπορεί σήμερα το 65% των δικαστών να είναι γυναίκες, όμως το 1975, όταν ξεκίνησε την επαγγελματική της σταδιοδρομία, η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική.
«Για να μπει κανείς στο Δικαστικό Σώμα πρέπει να έχει μεράκι για τη δικαιοσύνη. Δεν αρκεί να μπει μόνο προς βιοπορισμό. Αν δεν έχει μεράκι και αγάπη για τη δικαιοσύνη, δηλαδή, για το ιδανικό της δικαιοσύνης, κάποια στιγμή θα δει και ο ίδιος ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει. Το πρώτο λοιπόν είναι να αγαπάει το λειτούργημά του, να βλέπει τη δικαιοσύνη σαν ιδανικό. Επίσης πρέπει να ξέρει ότι θα πρέπει να είναι ακέραιος, αμερόληπτος, αντικειμενικός, να μην ενδίδει σε τυχόν πιέσεις ή παρεμβάσεις», έχει δηλώσει η κ. Θάνου.
Γεννημένη στη Χαλκίδα το 1950, η κ. Θάνου πήρε το πρώτο της πτυχίο από τη Νομική Αθήνας και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο στο πανεπιστήμιο Paris II στη Σορβόννη. Εισήλθε στο Δικαστικό Σώμα το 1975 και προήχθη σε πρόεδρο Πρωτοδικών το 1992, σε εφέτη το 1996 και σε πρόεδρο Εφετών το 2005. Μετά την προαγωγή της σε Αρεοπαγίτη, από το 2008 μέχρι το 2014 υπηρέτησε στο Δ΄ Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου. Από το 2014 προήχθη σε αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου και προεδρεύει του ίδιου αυτού τμήματος.
Εξελέγη πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕΔΕ) κατά τις δύο τελευταίες θητείες (2012-2014, 2014-2016), έχοντας καταγράψει μια εικοσαετία συνδικαλιστικής δράσης. Αναφερόμενη στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων, η κ. Θάνου έχει τονίσει την ανάγκη «οι δικαστές […] να προστατεύσουν με τις αποφάσεις τους τα δικαιώματα ατομικά και εργασιακά των πολιτών». Όπως έχει πει χαρακτηριστικά, «καθήκον των δικαστών δεν είναι να διευκολύνουν την κυβερνητική πολιτική, αλλά να αποδίδουν Δικαιοσύνη». Είναι η δικαστής που υποστήριξε ότι το «χαράτσι» στους λογαριασμούς της ΔΕΗ είναι αντισυνταγματικό και μη νόμιμο και είχε παραπέμψει την υπόθεση στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου.
Από τη θέση της στην Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, έδωσε μάχες κατά των μεγάλων περικοπών των αποδοχών των δικαστικών λειτουργών, τονίζοντας πως το άρθρο 88 του Συντάγματος προστατεύει τις αποδοχές των δικαστών.
Εκπροσωπώντας τους δικαστικούς λειτουργούς της χώρας, η κ. Θάνου απέστειλε τον περασμένο Φεβρουάριο επιστολή προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επιστολή, στην οποία τον καλεί «να παρέμβει προς τα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα και προς κυβερνήσεις των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, υπέρ των προτάσεων της ελληνικής κυβέρνησης για να βρεθεί λύση, η οποία, θα εξασφαλίσει την ανάπτυξη, χωρίς την παράταση του Μνημονίου, χωρίς μέτρα λιτότητας, μια λύση η οποία θα επιτρέψει στον ελληνικό λαό να ξαναβρεί την αξιοπρέπειά του».
Στην επιστολή εκείνη ενημέρωνε τον κ. Γιούνκερ ότι «ο ελληνικός Λαός στηρίζει την ελληνική κυβέρνηση στον αγώνα της κατά της λιτότητας» και ακόμη ότι «τα εξοντωτικά οικονομικά μέτρα, τα οποία επιβλήθηκαν στους Έλληνες πολίτες (μείωση των μισθών και των συντάξεων, μέχρι 50%, αύξηση της φορολόγησης, απολύσεις εργαζομένων κ.λπ.), είχαν ως αποτέλεσμα τη φτωχοποίηση, το κλείσιμο καταστημάτων και των επιχειρήσεων, την ανεργία, την ύφεση της οικονομίας και τη δυστυχία του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού λαού, ο οποίος ουδεμία ευθύνη έχει για την σπατάλη του δημοσίου χρήματος, από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και για την εσφαλμένη φορολογική πολιτική, η οποία εφαρμόστηκε, μετά την υπογραφή του μνημονίου και κάτω από την επίβλεψη της τρόικας. Τα ανωτέρω μέτρα αποδείχθηκαν ανεπιτυχή, αφού η ύφεση συνεχίζεται, όπως επίσης συνεχίζεται η φοροδιαφυγή των πλουσίων».
Η κ. Θάνου ανέφερε επίσης ότι η ελληνική κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός ζητούν να εξευρεθεί λύση η οποία μπορεί να σταματήσει τη φτωχοποίηση και τη δυστυχία. «Η ιστορία και ο πολιτισμός της Ελλάδας (οι αρχαιότεροι στην Ευρώπη) αποδεικνύουν ότι ο ελληνικός λαός είναι λαός αξιοπρεπής, υπερήφανος, δραστήριος και δημιουργικός», ανέφερε ο Βασιλική Θάνου και υπογράμμιζε πως όλοι οι Ευρωπαίοι εταίροι πρέπει να καταλάβουν ότι η λύση στο ελληνικό ζήτημα θα ωφελήσει όχι μόνο τον ελληνικό λαό, θα ωφελήσει επίσης και ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τον Ιούνιο η κ. Θάνου επελέγη από το υπουργικό συμβούλιο για την προεδρία του Αρείου Πάγου. Λίγους μήνες πριν, το Μάρτιο, είχε τιμηθεί από την ελληνική Βουλή σε ειδική συνεδρίαση για τις γυναίκες που έχουν διακριθεί στον αγώνα για ελευθερία, δημοκρατία, δικαιοσύνη, δικαιώματα, αξιοπρέπεια. Στο σύντομο χαιρετισμό της, είχε αναφερθεί στον αγώνα των γυναικών για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους και στα βήματα που έγιναν από τις γυναίκες ανά την υφήλιο, ώστε να αποδειχθεί στην πράξη ότι «οι ικανότητες, το ταλέντο και η ευφυΐα δεν είναι προσόντα που ο Θεός και η φύση χαρίζει αποκλειστικά και μόνο στο ανδρικό φύλο».
Με την ιδιότητα της προέδρου του Αρείου Πάγου απέστειλε τον Ιούλιο επιστολή προς τους Ευρωπαίους ομολόγους της, με την οποία ζητούσε τη συμβολή τους, προκειμένου να βρεθεί δίκαιη λύση στο ελληνικό ζήτημα, «το οποίο είναι ταυτόχρονα και ευρωπαϊκό ζήτημα».