ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΒλέμματα παγωμένα, χαμόγελα συγκρατημένα στην πρόποση Ομπάμα – Πούτιν, κατά το δείπνο στα Ηνωμένα Έθνη. Οι δύο ηγέτες δεν κρύβουν την ένταση, πόσο μάλλον τη διάσταση απόψεων Ρωσίας – Ηνωμένων Πολιτειών, ειδικά στο ζήτημα της Συρίας.
Ο Αμερικανός και ο Ρώσος πρόεδρος αναμετρήθηκαν σε ουδέτερο έδαφος, την έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού.
Για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, μόνο ο Μπασάρ αλ Άσαντ μπορεί να σταματήσει την εξάπλωση της τρομοκρατίας:
«Σήμερα, παρέχουμε στρατιωτική και τεχνική ενίσχυση τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία. Θεωρούμε τεράστιο λάθος την άρνηση συνεργασίας με τη συριακή κυβέρνηση. Πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουμε πως κανείς άλλος παρά μόνο οι ένοπλες δυνάμεις του προέδρου Άσαντ και οι Κούρδοι μαχητές πολεμούν πραγματικά το Ισλαμικό Κράτος και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις στη Συρία».
Ο Μπαράκ Ομπάμα απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο επιστροφής στο καθεστώς που ίσχυε πριν από τον πόλεμο και χαρακτήρισε τον Άσαντ «τύραννο που σκοτώνει αθώα παιδιά»:
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να συνεργαστούν με κάθε έθνος, μεταξύ αυτών η Ρωσία και το Ιράν, για την επίλυση της σύγκρουσης. Πράγματι, είναι ρεαλιστικό να θεωρούμε πως απαιτείται συμβιβασμός για να σταματήσει ο πόλεμος και να εξαλειφθεί το ΙΚΙΛ. Απαιτείται όμως και μια διαχειριζόμενη μετάβαση από τον Άσαντ σε ένα νέο ηγέτη».
Ο Ομπάμα κατέστησε σαφές πως θεωρεί τον Άσαντ εμπόδιο για την επίλυση της σύγκρουσης.
Αντίθετα, για τη Μόσχα, ο Σύρος πρόεδρος είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος.
Πολιορκημένος από το Ισλαμικό Κράτος, ο Άσαντ ζήτησε βοήθεια από ένα παλιό φίλο της Συρίας για την οχύρωση της Λατάκιας.
Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία θα προστατεύσει το Ταρτούς, τη μοναδική ναυτική βάση της στη Μεσόγειο Θάλασσα και θα επεκτείνει δύο αεροδρόμια για να μπορούν να προσγειώνονται τα μεγάλα ρωσικά αεροσκάφη.
Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν για 90 λεπτά στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η χειραψία τους πριν το τετ-α-τετ κάθε άλλο παρά θερμή ήταν.
Πάντως ο Πούτιν χαρακτήρισε τη συνάντηση «χρήσιμη και ειλικρινή».
Οι ειδικοί μιλούν στο euronews
euronews:
Γιατί ο κύριος Πούτιν προσφέρει στη Συρία τώρα κλαδί ελιάς;
Μαρκ Πιερινί, Carnegie Europe:
Πιστεύω ότι η Ρωσία έκανε μία τριπλή επιχείρηση. Στήριξαν τον Άσαντ. Ο στρατός σχεδόν κατέρρεε στα βορειοδυτικά και στο κέντρο. Οπότε έσωσαν τον παραδοσιακό σύμμαχό τους. Δεύτερον, εγκαθιδρύουν μία πιο στρατηγική βάση με ελικόπτερα και αεροπλάνα μάχης, που αποτελεί μήνυμα για όλη τη Μέση Ανατολή και το Ιράν. Και τέλος, προσφέρουν κλαδί ελιάς, όπως λέτε, αλλά με τους δικούς τους όρους που σημαίνει ότι ο Άσαντ θα πρέπει να είναι στο κέντρο της ειρηνευτικής διαδικασίας η οποία φυσικά δημιουργεί δυσκολίες στον Πρόεδρο Ομπάμα, τον Ολάντ ενώ άλλοι όπως η καγκελάριος Μέρκελ έχει πει ότι «μπορούμε να μιλήσουμε». Είναι, λοιπόν, ένα διχαστικό παιχνίδι αλλά πρόκειται για παιχνίδι που κανένας δεν αντέχει να αγνοήσει. Οπότε θα υπάρξει ένα είδος συζήτησης και μετά θα δούμε πού πάμε.
euronews:
Κατά κάποιο τρόπο η Ρωσία χρησιμοποιεί αυτό ως ένα δίλημμα με το βλέμμα στην ουκρανική κρίση;
Μαρκ Πιερινί:
Αυτός είναι ένας τρόπος να το δει κανείς, αλλά πιστεύω ότι ο σκοπός είναι πιο γενικός από αυτό. Θα πρέπει να θυμηθούμε την περίπτωση της Λιβύης. Υπήρχε ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την προστασία των αμάχων και υπήρχε και μία επιχείρηση του ΝΑΤΟ που ουσιαστικά έριξε το καθεστώς στη Λιβύη. Η Ρωσία θεωρεί, και το λέω αυτό εδώ και καιρό, ότι αυτή ήταν μία κατάχρηση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Επομένως, δεν θέλουν να δουν πάλι μία επιχείρηση που κατά την άποψή τους έχει αποφασιστεί μονομερώς. Είναι λίγο ειρωνικό, γιατί τώρα καλούν μία συνάντηση για διαπραγματεύσεις που αφορούν τη μάχη κατά της τρομοκρατίας με τους δικούς τους όρους. Αλλά δεν υπάρχουν πολλές επιλογές στην περίπτωση της Συρίας, οπότε θα πρέπει να δούμε τι θα βγει από την πρώτη συνάντηση.
euronews:
Η διπλωματική οδός δεν λειτούργησε στη Συρία τα τελευταία χρόνια. Τα αποτελέσματα των αερομαχιών είναι περιορισμένα. Πρέπει η Δύση να συζητήσει μία ολοκληρωμένη στρατιωτική επιχείρηση;
Μαρκ Πιερινί:
Δε νομίζω ότι κάτι τέτοιο βρίσκεται στο τραπέζι. Έχουμε μία νέα κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Έχουμε το Ιράν που είναι και πάλι στο τραπέζι χάρη στη συμφωνία για τα πυρηνικά, οπότε έχει ένα άλλο βάρος πια. Και έχουμε τη Ρωσία, που ουσιαστικά ενεργεί ανενόχλητη. Κριμαία, Ανατολική Ουκρανία, τώρα Συρία. Ποιες είναι οι συνέπειες για τη Ρωσία; Πολύ λίγες. Οπότε πιστεύω ότι αυτό είναι ένα παιχνίδι στο οποίο η Δύση, εξαιτίας των περιορισμών στις δικές της στρατιωτικές ενέργειες, που σχετίζονται με τις ΗΠΑ φυσικά στην περίπτωση της Συρίας, περιορίζεται στο ρόλο του παρατηρητή ή του ουραγού.