Δεν κάνει πίσω αναφορικά με την κριτική του στην Ευρώπη και θεωρείται από πολλούς επαναστάτης για τις ιδέες του να μεταμορφώσει την οικονομική…
Δεν κάνει πίσω αναφορικά με την κριτική του στην Ευρώπη και θεωρείται από πολλούς επαναστάτης για τις ιδέες του να μεταμορφώσει την οικονομική τάξη. Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ είναι ένας φιλόσοφος που μιλάει ευθέως.
Το euronews και ο Σέρτζιο Καντόνε τον συνάντησε στην πρωτεύουσα της Σλοβενίας Λιουμπλιάνα.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Κ. Ζίζεκ, σύμφωνα με όσα έχετε υποστηρίξει, η παγκοσμιοποίηση είναι μία από τις κύριες πηγές της τρέχουσας μεταναστευτικής κρίσης. Γιατί;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Νομίζω ότι η άλλη πλευρά της παγκοσμιοποίησης είναι η έγερση νέων αόρατων τειχών. Έχουμε άνεργους, έχουμε επισφαλείς εργαζομένους, ακόμα και εδώ στη Σλοβενία διαβάζω ότι περίπου οι μισοί δεν αισθάνονται ασφαλείς με την δουλειά τους. Έχουμε αποτυχημένες χώρες, έχουμε εκείνους που μένουν σε φτωχογειτονιές και παραγκουπόλεις, που είναι αποκλεισμένοι. Συνεπώς, πλέον δεν είναι οι παλιές ταξικές διακρίσεις, είναι μια πολύ πιο ασαφής διάκριση ανάμεσα σε αυτούς που απολαμβάνουν μια βασική ασφάλεια, πλήρη πολιτικά δικαιώματα κλπ και εκείνους που είναι εκτός. Χρειαζόμαστε μια διακρατική εξουσία για να επιβάλει διεθνώς αυτές τις αποφάσεις. Τα οικολογικά προβλήματα ή τα ζητήματα μετανάστευσης δεν μπορούν να λυθούν χωρίς τέτοιους μηχανισμούς.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Όμως η ΕΕ, πρέπει να ασχολείται με αυτού του είδους τα διακρατικά ζητήματα, αλλά έχει αποτύχει, δεν το κάνει αυτό…
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Ναι. Αυτή είναι η τραγωδία της ΕΕ. Η Ευρώπη δεν ξέρει τι θέλει. Βασικά σήμερα έχουμε δύο Ευρώπες. Η μία Ευρώπη είναι αυτή η τεχνοκρατική Ευρώπη των Βρυξελλών και ακόμα και αυτοί θέλουν απλά ένα μέρος της παγκόσμιας αγοράς, δεν έχουν ξεκάθαρη ιδέα. Και έπειτα έχουμε την αντιμεταναστευτική λαϊκίστικη Ευρώπη. Αυτή νομίζω ότι είναι ένας πραγματικός κίνδυνος, μια αληθινή απειλή για την Ευρώπη. Δεν φοβάμαι την μαζική εισβολή, θα το αντιμετωπίσουμε αυτό. Φοβάμαι περισσότερο εκείνους που θέλουν σήμερα να υπερασπιστούν την Ευρώπη. Για παράδειγμα αν η Λε Πεν έρθει στην εξουσία στην Γαλλία και ούτω καθ’ εξής, θα είναι όμως ακόμα η Ευρώπη που όλοι γνωρίζουμε και που ελπίζω ότι όλοι αγαπούμε. Η Ευρώπη ορθώνει ακόμα και σήμερα και θα ορθώνει το ανάστημά της για κάποιες αξίες, όπως η κοινωνική ασφάλεια, η ισότητα, τα δικαιώματα των γυναικών και αρκετά άλλα…
Βιογραφία: Σλάβοϊ Ζίζεκ
- Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ είναι σλοβένος φιλόσοφος και ψυχοαναλυτής.
- Θεωρείται ως φιλελεύθερος αριστερός, αλλά ασκεί επίσης κριτική στον παγκόσμιο καπιταλισμό και τον νεοφιλελευθερισμό.
- Μέσω του τελευταίου του έργου “Απέναντι στον διπλό εκβιασμό: Πρόσφυγες, τρόμος και άλλοι μπελάδες με τους γείτονες” ο Σλάβοϊ Ζίζεκ αναπτύσσει την θεωρία μιας νέας ταξικής διαμάχης σε παγκόσμιο επίπεδο
- Είναι ένας διεθνώς γνωστός ερευνητής στα Πανεπιστήμια της Λιουμπλιάνας, του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Γιατί θα πρέπει η δυτική αποδυναμωμένη εργατική τάξη και οι μεσαίες τάξεις να συμμετάσχουν στον αγώνα των φτωχών μαζών από άλλες ηπείρους;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Aυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ανοιχτή ερώτηση που οι περισσότεροι από τους αριστερούς αποφεύγουν. Ξέρετε, επειδή όταν λέτε, “ναι μεν αλλά είναι κανονικοί μέσοι άνθρωποι που φοβούνται τους μετανάστες”, κατά μία έννοια έχουν ένα κάποιο δίκιο. Αν η Ευρώπη είναι όλη εντελώς ανοιχτή στους μετανάστες, δεν θα είναι οι πλούσιοι που θα υποφέρουν. Εκείνοι (σ.σ. οι κανονικοί άνθρωποι) είναι που θα βρίσκουν λιγότερες δουλειές και πιθανότατα χαμηλότερους μισθούς. Επομένως η μόνη λύση που φαντάζομαι ότι πρέπει να βρεθεί, για να το ξεκαθαρίσω, είναι να αρθρώσουμε ένα είδος κοινού αγώνα. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι τόσο αυτό του ανθρωπισμού, αν θα δεχτούμε πρόσφυγες ή όχι. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη οργή στην Ευρώπη, όπως με την μείωση του κράτους πρόνοιας που έχει προκαλέσει απογοήτευση στην Ευρώπη. Αυτό τους απασχολεί. Είναι το μέρος των ίδιων ανισοτήτων της κρίσης από τον παγκόσμιο καπιταλισμό. Και αυτό είναι πάρα πολύ κρίσιμο, το να ενώσουμε με κάποιον τρόπο τους αγώνες μας με τους αγώνες τους. Αν δεν το αποδεχθούμε αυτό, αν μείνουμε σε αυτό το επίπεδο που ότι οι πρόσφυγες έρχονται εδώ, υπάρχουν απλά κάποιοι μπελάδες και πάει λέγοντας, τότε είμαστε χαμένοι. Χρειαζόμαστε διακρατικούς οργανισμούς ικανούς να λάβουν ισχυρές αποφάσεις.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Με δυνατότητα επιβολής του νόμου;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Βεβαίως. Δεν έχω πρόβλημα με αυτό!
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Αλλά αυτή είναι η ΕΕ και την απορρίπτει ο κόσμος…
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Και αυτό είναι που με κάνει πολύ στεναχωρημένο. Εννοώ, εντάξει, την απορρίπτουν, αλλά ποια είναι η εναλλακτική; Δεν βλέπω εναλλακτική, επειδή αν το αποκηρύξουμε και παίξουμε το παιχνίδι των ισχυρότερων κρατών όπως… Αυτό είναι το θέμα με την Αγγλία.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Αλλά το πρόβλημα εκεί δεν είναι οι Βρυξέλλες, είναι η παγκοσμιοποίηση. Η κρίση της κοινωνικής πρόνοιας δεν είναι εξαιτίας των Βρυξελλών, είναι η προσαρμογή…
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Οι επικριτές των Βρυξελλών συχνά αγνοούν πως οι Βρυξέλλες δεν είναι μόνο αυτή η κακή παγκόσμια γραφειοκρατία. Οι Βρυξέλλες επιβάλουν επίσης κάποια μίνιμουμ στάνταρ εργασίας, ανώτατο όριο ωρών εργασίας κλπ. Επομένως αυτός είναι ο λόγος που πιστεύω και επιμένω σε αυτό, ότι η μάχη πρέπει να δοθεί εντός της ΕΕ.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Ντόναλντ Τραμπ; Αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ ένα είδος επαναστατικής περιόδου;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Φυσικά, Ο Τραμπ είναι ως πρόσωπο απαίσιος, κακός, με ρατσιστικά αστεία, ύβρεις και ούτω καθεξής. Όμως την ίδια στιγμή θα παρατηρήσετε ότι λέει κάποια πολύ σωστά πράγματα για την Παλαιστίνη και το Ισραήλ. Είπε επίσης ότι βλέπει τα συμφέροντα της Παλαιστίνης και θα προσεγγίζει τις καταστάσεις με έναν πιο ουδέτερο τρόπο. Είπε ότι δεν πρέπει να ανταγωνιζόμαστε την Ρωσία αλλά να ανοίξουμε διάλογο εκεί. Επίσης τάχθηκε υπέρ της αύξησης του κατώτατου μισθού. Άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα ήθελε απλά να ακυρώσει το καθολικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και πρόνοιας του Ομπάμα, το Obama-care…
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Είναι ένας φιλελεύθερος κεντρώος;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Ναι! Αυτή είναι η θέση μου, αν και ξέρω ότι ακούγεται προκλητική. Αν πας, ξεπεράσεις αυτήν την γελοία και επικίνδυνη επιφάνεια, γιατί αυτό το παραδέχομαι, αν πας παραπέρα λοιπόν, θα δεις ότι είναι ένας πολύ πιο οπορτουνιστής υποψήφιος και οι πραγματικές πολιτικές που θα ακολουθήσει ίσως να μην είναι τόσο κακές.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Η Ρωσία και η Κίνα αντιπροσωπεύουν ένα διαφορετικό μοντέλο οικονομικής τάξης, οικονομικής και πολιτικής οργάνωσης, μια εναλλακτική που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί το δυτικό μοντέλο;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Ναι, αλλά ως προς αυτό είμαι απόλυτα και ολοκληρωτικά με την πλευρά της Δύσης, μετριοπαθής. Επειδή μπορεί να εμφανίζεται ως εναλλακτική, αλλά απλά είναι ένας πρώιμος φασιστικός αυταρχικός καπιταλισμός αυτή η εναλλακτική. Το ξέρω πολύ καλά, ήμουν στην Κίνα, συζήτησα μαζί τους και όλοι αυτοί προφανώς και με ύπουλο τρόπο έχουν διαμορφώσει μια κομφουκιανική αιτιολόγηση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Αυτό που επισημαίνουν είναι πάντα το ίδιο: “Δεν αντέχουμε την δημοκρατία, αυτό θα σήμαινε κοινωνική έκρηξη, χρειαζόμαστε ένα είδος…”. Πάντα χρησιμοποιούν αυτούς τους φασιστικούς όρους χωρίς να τους γνωρίζουν. “Χρειαζόμαστε μια κάποια εταιρική σταθερότητα” κλπ, όπου ο καθένας ή η καθεμιά παραμένει στη θέση του,πρέπει να υπάρξει μια τάξη στην χορήγηση της αλληλεγγύης και πάει λέγοντας. Επομένως, θέλουν έναν συντηρητικό εκσυγχρονισμό. Και δυστυχώς, όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, ο καπιταλισμός κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση.
Σέρτζιο Καντόνε, euronews:
Να σας κάνω μια τελευταία ερώτηση, είναι προσωπική ερώτηση. Έχετε πει για τον εαυτό σας ότι είστε ο Έλβις της φιλοσοφίας. Ισχύει;;
Σλάβοϊ Ζίζεκ:
Όχι, δεν το είπα. Το μισώ αυτό. Μιλάτε σα να είστε ένας εχθρός και όταν εμείς, ο λαός, πάρουμε στα χέρια μας την εξουσία, θα σας κάνουμε διάφορα… Θα σας στείλουμε στα γκουλάγκ για πέντε χρόνια, για πέντε χρόνια!!! Όλα αυτά λέγονται από ανθρώπους που μου επιτίθενται με έναν πολύ πιο πονηρό και ύπουλο τρόπο, όχι με ευθείες βολές. “Είμαι ένας τρελός σταλινιστής, μπερδεμένος…”, λένε. Ξέρετε, παραδέχονται ότι είμαι δημοφιλής αλλά αυτή η στρατηγική… Βασικά το μήνυμα αυτού του ότι είμαι ο Έλβις είναι το εξής: “Δείχνει να είναι καταπληκτικό παιδί, πηγαίνετε να τον ακούσετε, αλλά είναι μια ποπ φιλοσοφία, κάτι αστείο, οπότε μην τον παίρνετε στα σοβαρά…”.