Μουσείο Ακρόπολης: Έβδομα γενέθλια με έκθεση για τη Δωδώνη

Πνευματικά Δικαιώματα

Δημοσιεύθηκε 15/06/2016 - 18:41

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τη Δευτέρα 20 Ιουνίου το Μουσείο Ακρόπολης γιορτάζει τα έβδομα γενέθλιά του, έχοντας ξεπεράσει τα 9,5 εκατομμύρια επισκέπτες. Με αφορμή αυτή την γιορτή, εγκαινιάζει την περιοδική έκθεση «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων», ποντάροντας για άλλη μια φορά στην εξωστρέφεια και στην παρουσίαση στους επισκέπτες του αρχαιολογικών χώρων και μουσείων από όλη την Ελλάδα.

Σκοπός της συγκεκριμένης έκθεσης, που είναι αφιερωμένη στην «αρχαιοτέρα Ελλάδα», όπως αποκαλούσε τη Δωδώνη ο Αριστοτέλης, είναι να κάνει ευρύτερα γνωστό το παλαιότερο ελληνικό μαντείο (χρονολογείται πριν από τον 5ο π.Χ. αιώνα), να δείξει τον τρόπο λειτουργίας του, τον ρόλο και τη σημασία του στον αρχαίο κόσμο, αλλά και να αναδείξει την ανάγκη του ανθρώπου να προβλέπει το μέλλον. Παράλληλα, αναδεικνύει μέσα από τα ευρήματα που φιλοξενεί την ιστορικότητα του χώρου, αλλά και το τοπογραφικό σκηνικό, καθώς αυτά τα δύο στοιχεία συνθέτουν τον υλικό πολιτισμό μιας χώρας.

Κεντρικό στοιχείο της είναι η βελανιδιά που κυριαρχούσε στο ιερό του Δία και της Διώνης, η οποία αναπαρίσταται εδώ από μια εγκατάσταση που θυμίζει δέντρο, από την οποία κρέμονται 8.000 φύλλα.

«Η έκθεση δεν έχει ούτε ένα μεγάλο εύρημα. Είναι όλα μικρά σε μέγεθος, αλλά σπουδαία. Τα αναδεικνύουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να κερδίσουν την προσοχή του θεατή, ο οποίος για πρώτη φορά μέσα από τον τρόπο παρουσίασης, αλλά και με την βοήθεια του οπτικοακουστικού υλικού θα έχει την ευκαιρία να τα θαυμάσει. Συνήθως τα προσπερνάει χωρίς να τους δώσει σημασία, γιατί δεν τα παρατηρεί» επισήμανε ο καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής, πρόεδρος του μουσείου Ακρόπολης, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου.

Η αφήγηση της έκθεσης ξεκινάει με τη Δωδώνη της ύστερης εποχής του χαλκού. Πήλινα και χάλκινα αντικείμενα αναδεικνύουν την ταυτότητα των πρώτων κατοίκων, την αρχέγονη λατρεία της Μητέρας Γης και την καθιέρωση της λατρείας του Διός. Στη συνέχεια, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο Δία και την κυρίαρχη παρουσία του στο ιερό. Κεντρικό θέμα είναι η μαντική βελανιδιά που με το θρόισμα των φύλλων της απαντούσε στα αγωνιώδη ερωτήματα των ανθρώπων για τα μελλούμενα. Τους χρησμούς αποκρυπτογραφούσαν ακόμη οι ιερείς από τους ήχους χάλκινων λεβήτων και το κρώξιμο των περιστεριών:

«Η Δωδώνη είναι ένα μαντείο ήχων» υπογράμμισε ο Δημήτρης Παντερμαλής και συμπλήρωσε «Κυριαρχούσαν σ’ αυτό οι βελανιδιές, τα πουλιά, το νερό που τρέχει, τα φυλλώματα των δέντρων. Μια συμφωνική ήχων επικρατούσε στο ιερό. Μια πραγματική μαγεία ήχων, την οποία θέλουμε να αισθάνεται τώρα και ο επισκέπτης της τωρινής έκθεσης».

Στις ανασκαφές της Δωδώνης ήρθαν στο φως πάνω από πέντε χιλιάδες ερωτήματα των επισκεπτών του ιερού χαραγμένα σε μολύβδινα ελάσματα. Ορισμένα τέτοια ελάσματα με ερωτήματα για το εμπόριο, τα χρέη, τα περιουσιακά, τα δικαστήρια, την υγεία, την απόκτηση παιδιών, τον επικείμενο γάμο, την προίκα και τη χηρεία παρουσιάζονται σε ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης. Ένα εξαιρετικό βίντεο μάλιστα αναδεικνύει μερικές από αυτές τις πινακίδες με τα αιτήματα των πιστών. Μέσα από την ψηφιακή παρουσίαση μπορούμε να διαβάσουμε τι έγραφαν και να ακούσουμε τι ζητούσαν.

«Μέσα από τις πινακίδες είναι σαν να αγγίζεις τον αρχαίο επισκέπτη του ιερού, είναι σαν να στέκεσαι δίπλα του. Αναγράφουν καθημερινά, πανανθρώπινα ερωτήματα, που δείχνουν τη σχέση θεού-ανθρώπου, αλλά και την οικειότητα με το θείο που αισθάνονταν οι επισκέπτες του συγκεκριμένου μαντείου» ανέφερε ο Δημήτρης Παντερμαλής.

Από τα αναθήματα στο ιερό εκτίθενται τμήματα από χάλκινους ανδριάντες, επωμίδες, τελαμώνες, ξίφη, αφιερώματα αυτών που ωφελήθηκαν ή ζητούσαν τη βοήθεια των θεών. Επιπλέον, μέσα από χαρακτηριστικά νομίσματα, τονίζεται και ο πολιτικός χαρακτήρας του μαντείου καθώς και η σχέση του με τον βασιλιά Πύρρο της Ηπείρου. Τέλος, δύο εκθέματα από το Μουσείο Ακρόπολης παρουσιάζουν τις σχέσεις της Δωδώνης με την Αθήνα. Σε μεγάλη οθόνη στον εκθεσιακό χώρο παρουσιάζεται βίντεο για το μαντείο και το φυσικό του περιβάλλον.

Ο Κωνσταντίνος Σουέρεφ, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων τόνισε: «Ο αρχαιολογικός χώρος της Δωδώνης δέχεται κάθε χρόνο 50.000 επισκέπτες. Δεν ήταν μόνο το πιο γνωστό ιερό των Ελλήνων, αλλά ταυτόχρονα και το πιο προσιτό, καθώς ο απλός λαός έψαχνε εδώ τις απαντήσεις σε μύχια ερωτήματά του. Στόχος μας η παράταση ζωής του αρχαιολογικού χώρου, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Το θέμα είναι πώς θα χειριστούμε την πέτρα των ναών και των υπόλοιπων αρχαίων κτιρίων». Πρόκειται για τοπική πέτρα με ασβεστολιθικά στοιχεία, η οποία διαλύεται από τον πάγο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες καταστροφές.

Στο εστιατόριο του Μουσείου θα προσφέρονται γιαννιώτικα εδέσματα σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης. Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία του Μουσείου Ακρόπολης με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων. Τα εκθέματα προέρχονται από το Μουσείο Ιωαννίνων και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Συλλογή Καραπάνου. Η έκθεση συνοδεύεται από επιστημονικό κατάλογο των εκθεμάτων.

Το Μουσείο Ακρόπολης εγκαινίασε το 2015 σειρά περιοδικών εκθέσεων με σημαντικά έργα της αρχαιότητας από σπουδαίους τόπους της ελληνικής περιφέρειας. Στόχος του είναι να παρουσιάζει ασυνήθιστα θέματα που θα ενδιέφεραν τον σημερινό επισκέπτη και παράλληλα θα τον παρότρυναν να επισκεφθεί τους τόπους προέλευσης των εκθεμάτων. Την πρώτη έκθεση με αρχαιολογικά ευρήματα από την Σαμοθράκη, είδαν 44.000 επισκέπτες.