ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΛίγες ώρες αφού τα τανκς είχαν κατέβει στους δρόμους της Τουρκίας ο πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απηύθυνε διάγγελμα στους πολίτες ζητώντας τους να κατέβουν στους δρόμους και να αψηφήσουν την απαγόρευση κυκλοφορίας που είχε επιβάλει ο στρατός.
Το διάγγελμα έγινε μέσω smart phone και μάλιστα στον αέρα του CNN Turk. Τα όσα έγιναν το βράδυ της Παρασκευής μας δείχνουν γιατί το Ερντογάν παραμένει στην εξουσία και χιλιάδες μέλη του στρατού και όχι μόνο βρίσκονται στη φυλακή.
Η αποτυχία του πραξικοπήματος οφείλεται σε πολλούς λόγους. Καταρχήν ο στρατός δεν κατάφερε να πάρει με το μέρος του το λαό. Ένας ακόμα όμως λόγος έχει να κάνει με το πως η κάθε πλευρά επέλεξε να περάσει τα μηνύματά της.
Στην αρχή όλα έδειχναν ότι πρόκειται για ένα καλά οργανωμένο πραξικόπημα, με τις δυνάμεις του στρατού να έχουν κλείσει τις γέφυρες του Βοσπόρου, να έχουν περικυκλώσει το αεροδρόμιο Ατατούρκ στην Κωνσταντινούπολη και να έχουν καταλάβει στρατηγικά σημεία στην Άγκυρα.
Παρά το γεγονός ότι κατέλαβαν και την κρατική τηλεόραση της Τουρκίας, οι επίδοξοι πραξικοπηματίες υποτίμησαν τη δύναμη των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης.
Μετά την κρατική τηλεόραση σειρά πήρε το CNN Turk. Και σε αυτήν την περίπτωση όμως το Facebook «έκανε το θαύμα του» δείχνοντας σε ζωντανή μετάδοση άδεια γραφεία και στούντιο.
Η κλήση μέσω Facetime του Ερντογάν ήταν αυτή που ανέτρεψε όλα τα δεδομένα. Ήταν αυτή που έδειξε στον τουρκικό λαό ότι η ηγεσία της χώρας είναι παρούσα και ασφαλής.
Χιλιάδες πολίτες αψήφησαν την απαγόρευση κυκλοφορίας, βγήκαν στους δρόμους και όταν ο Ερντογάν προσγειώθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον υποδέχτηκαν ως ήρωα.
Μπορεί οι δυνάμεις του στρατού να κατάφεραν να πάρουν υπό τον ελέγχο τους τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, όμως δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την πρόσβαση των πολιτών σε σελίδες όπως το Facebook και το Twitter.
Όταν ξεκίνησε το πραξικόπημα η πρόσβαση στις συγκεκριμένες σε σελίδες αποκλείστηκε. Ωστόσο το διαδίκτυο συνέχισε να λειτουργεί.
Η τουρκική κυβέρνηση σε περιόδους κρίσεις έχει μπλοκάρει αρκετές φορές τις συγκεκριμένες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι πολίτες να γνωρίζουν πως να παρακάμψουν αυτούς τους περιορισμούς. Αυτή τη φορά όμως η κυβέρνηση Ερντογάν όχι μόνο δεν απέκλεισε τις σελίδες, αλλά τις εκμεταλλεύτηκε.
Το ότι οι πραξικοπηματίες δεν είχαν τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης έγινε εμφανές από την πρώτη στιγμή στο social media. Ο τρόπος με τον οποίο οι πραξικοπηματίες επιχείρησαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση ήταν αναχρονιστικός, με μεθόδους της προ-διαδικτύου εποχής. Αυτό που πραγματικά χρειάζονταν ήταν κάτι από τον 21ο αιώνα.
Η ειρωνεία είναι ότι όσα πολεμούσε ο Εεντογάν όλα τα προηγούμενα χρόνια ήταν αυτά που τελικά τον έσωσαν. Ήταν το 2013 όταν είχε δηλώσει ότι θα απαγορεύσει τη χρήση του Twitter, που οδήγησε στις μαζικές διαδηλώσεις. Κι όμως την περασμένη Παρασκευή το χρησιμοποίησε για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Για να ζητήσει από τους πολίτες να κατέβουν στους δρόμους.