Τα παιδιά και ο πόλεμος, παιδιά που υποφέρουν, εικόνες που μένουν χαραγμένες στη μνήμη της ανθρωπότητας.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑπό τον ένα πόλεμο στον άλλο οι εικόνες της αγωνίας, της καταστροφής και των θυμάτων είναι πάντα παρόμοιες. Εικόνες που αποτελούν συχνά μια πολύ εντυπωσιακή απόδειξη της φρίκης των συγκρούσεων. Κάποιες όμως μένουν ανεξίτηλες στη μνήμη. Πρόκειται για εικόνες που έπαιξαν έναν πολύ ιδιαίτερο ρόλο στην πρόσληψη των πολέμων και που συνέβαλαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ώστε να λάβουν μια νέα τροπή.
Η εικόνα του πολέμου στην Συρία
Όπως η τελευταία εικόνα του Ομράν. Ο Ομράν, ένα παιδί από το Χαλέπι, μόλις τεσσάρων ετών, άθελά του έγινε το νέο πρόσωπο του πολέμου στη Συρία που μετρά 290.000 νεκρούς από τον Μάρτιο του 2011 έως σήμερα. Η εικόνα του τραυματισμένου παιδιού προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση σε όλο τον κόσμο. Ο Ομράν ο οποίος ανασύρθηκε ζωντανός, ματωμένος και κατασκονισμένος, μέσα από τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι οβίδες στο Χαλέπι, κάθεται ακίνητος μέσα στο ασθενοφόρο με ένα βλέμμα σαστισμένο, χωρίς να γνωρίζει τι του έχει συμβεί.
Ο θάνατος που αφύπνισε την Ευρώπη
Η φωτογραφία του μικρού Ομράν έφερε στη μνήμη, με ένα συμβολικό τρόπο, την εικόνα του άψυχου Αϊλάν Κουρντί που προκάλεσε σοκ και συγκίνηση σε όλο τον πλανήτη. Η φωτογραφία με το άψυχο κορμάκι του τρίχρονου Αϊλάν σε μια παραλία της Αλικαρνασσού της Τουρκίας, έγινε σύμβολο της τραγωδίας των Σύρων προσφύγων. Ήταν μια φωτογραφία που αφύπνισε συνειδήσεις στην Ευρώπη για το δράμα των προσφύγων.
Η αρχισυντάκτρια της ιστοσελίδας της Hurriyet Ζεϊνέπ Γκουρκανλί λέει: «Χρησιμοποιήσαμε αυτή την εικόνα για να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη για την συριακή μεταναστευτική κρίση, την Ιρακινή κρίση, το μεταναστευτικό και προσφυγικό ζήτημα γενικότερα, να βάλουμε ένα ανθρώπινο πρόσωπο σε αυτό. Πιστεύαμε ότι με αυτό τον τρόπο ίσως να υποχρεώναμε κάποιες χώρες να αναθεωρούσαν την μεταναστευτική τους πολιτική. Θέλαμε να σοκάρουμε το κοινό γιατί αυτή η εικόνα μας συγκλόνισε».
Το σύμβολο της Δεύτερης Ιντιφάντα
Στις 30 Σεπτεμβρίου 2000, τη δεύτερη μέρα της Δεύτερης Ιντιφάντα, σημειώθηκε στη Λωρίδα της Γάζας ένα αιματηρό περιστατικό που έμελλε να βάλει τη δική του σφραγίδα στην παλαιστινιακή ιστορία. Ο Παλαιστίνιος κάμεραμαν του καναλιού France 2, Ταλάλ Αμπού Ράχμα, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων, κατέγραψε τις αγωνιώδεις προσπάθειες του Τζαμάλ Αλ Ντούρα και του 12χρονου γιου του Μοχάμεντ να σωθούν από τα ισραηλινά πυρά. Ο μικρός πέθανε. Οι εικόνες συγκλόνισαν την παγκόσμια κοινή γνώμη και ο Μοχάμεντ Αλ Ντούρα έγινε σύμβολο.
Το δράμα των παιδιών του Αφγανιστάν
Κανείς δεν έχει ξεχάσει το εξώφυλλο του National Geographic στο τεύχος του Ιουνίου το 1985 με την αφγανή πρασινομάτα Σαρμπάτ Γκουλά. Ο φωτογραφικός φακός του Στιβ Μακ Κάρι απαθανάτισε την 13χρονη Αφγανή που είχε χάσει τους γονείς της στους βομβαρδισμούς. Μια φωτογραφία που αποτύπωσε την έκπληξη αλλά και την ομορφιά και η οποία καθήλωσε όλο τον κόσμο. Η φωτογραφία του κοριτσιού με τα καταπράσινα μάτια και την κόκκινη μαντίλα τραβήχτηκε σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στο Αφγανιστάν και χάρισε στον Μακ Κάρι βραβείο το 1984.
Μάρτιος 1993: Το κοριτσάκι και το όρνεο
Ιδιο μένει το πρόσωπο του πολέμου στην Ασία και την Αφρική. Υπάρχουν πάντα φωτογραφίες που σοκάρουν. Τον Μάρτιο του 1993 ο φωτορεπόρτερ, Κέβιν Κάρτερ, φωτογραφίζει ένα αποστεωμένο από την πείνα και ετοιμοθάνατο κοριτσάκι στο νότιο Σουδάν. Δίπλα του ένα όρνεο. Η φωτογραφία θα μείνει στην ιστορία. Το μικρό χωριό της Ayod, λίγα μέτρα πριν το τοπικό κέντρο σίτισης της UNICEF έγινε σύμβολο του λιμού στην Αφρική. Λίγες μέρες μετά οι New York Times αγόρασαν την φωτογραφία και την δημοσίευσαν στις 16 Μαρτίου του 1993. Μέσω αυτής της φωτογραφίας η Δύση θα μάθαινε για τον εμφύλιο πόλεμο στο νότιο Σουδάν και τις επιπτώσεις του.
«Το κορίτσι της ναπάλμ»
Η φωτογραφία τραβήχτηκε στις 8 Ιουνίου του 1972 μετά τον βομβαρδισμό του χωριού Trang Bang στο νότιο Βιετνάμ. Η 9χρονη τότε Κιμ τρέχει ολόγυμνη έχοντας υποστεί εγκαύματα από τις βόμβες ναπάλμ. Αυτή η φωτογραφία που έκανε τον γύρο του κόσμου και προκάλεσε την διεθνή κατακραυγή στοίχειωσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον.
Όλες αυτές οι φωτογραφίες δείχνουν παιδιά του πολέμου που υποφέρουν, την αποτρόπαια εικόνα των ένοπλων συγκρούσεων που μένει χαραγμένη στην μνήμη της ανθρωπότητας. Εικόνες που δεν μπορούν να λησμονηθούν. Τα παιδιά που επέζησαν παραμένουν σωματικά και ψυχικά πληγωμένα για πολλά χρόνια, ακόμη και για μια ολόκληρη ζωή.