Η αντισυμβατική Επίτροπος Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Μαργκρέτε Βεστάγκερ μιλά στο euronews για τα μονοπώλια, τους κανόνες της αγοράς και το μέλλον της Ε.Ε.
Λέγεται ότι είναι η γυναίκα από την οποία εμπνεύστηκε η δημοφιλής τηλεοπτική σειρά «Μπόργκεν» και ο χαρακτήρας της Μπριγκίτε Νίμποργκ. Μια αντισυμβατική, υψηλού προφίλ πολιτικός που ήρθε στις Βρυξέλλες από τη Δανία και ηγείται του πολέμου κατά των μεγαλύτερων εταιρειών του πλανήτη σε θέματα φοροδιαφυγής στην Ευρώπη.
Η Επίτροπος Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Μαργκρέτε Βεστάγκερ μίλησε για τον ανταγωνισμό, τους κανόνες της αγοράς αλλά και το μέλλον της Ε.Ε. στην εκπομπή Global Conversation του euronews και την δημοσιογράφο Έφη Κουτσοκώστα.
Έφη Κουτσοκώστα euronews*:
Google, Starbucks, Amazon, Gazprom και τώρα η Apple στην οποία επιβάλατε πρόστιμο-ρεκόρ ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ για μη καταβληθέντες φόρους στην Ιρλανδία. Οι αντιδράσεις είναι πολλές, και από τις ΗΠΑ. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για σύγκρουση συμφερόντων;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Οχι, δεν το νομίζω. Γιατί όταν μιλάς γι αυτό που αποκαλούμε παγκόσμια φορολογική κοινότητα, η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στην ίδια σκηνή. Γιατί μοιραζόμαστε λίγο πολύ τις ίδιες βασικές αρχές. Δεν είναι μόνο ότι οι περισσότερες εταιρείες θα πρέπει να πληρώνουν τους φόρους τους, αλλά ότι όλες οι εταιρείες θα πρέπει να πληρώνουν τους φόρους.
euronews: Κάποιες χώρες-μέλη όπως η Ιρλανδία, η Ολλανδία ή το Λουξεμβούργο έδιναν κίνητρα σε πολλές επιχειρήσεις με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων στην Ευρώπη. Τώρα όμως τους λέτε: Σταματήστε το. Γιατί τώρα;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Πστεύω ότι οι χώρες έχουν μεγάλα περιθώρια ανταγωνισμού για την προσέλκυση επενδύσεων. Ισχύει ακόμα ο εταιρικός φόρος 12,5% στην Ιρλανδία, χαμηλός εάν συγκριθεί με το 20% ή το 22% που ισχύει σε άλλες χώρες. Κάτι τέτοιο είναι απολύτως δίκαιο και προστατεύεται από την Συνθήκη. Μπορείς να καθορίσεις την εταιρική φορολογία. Ομως είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα να προσφέρεις επιλεκτικά οφέλη σε μια εταιρεία ώστε η εταιρεία να μην πληρώνει φόρους όπως οι οι άλλες. Νομίζω ότι είναι ένα εντελώς διαφορετικό παιγνίδι.
euronews: Πιστεύετε λοιπόν ότι αυτό είναι παράνομο;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Ναι, πιστεύουμε ότι η φορολόγηση της Apple πήρε την μορφή μιας παράνομης κρατικής επιχορήγησης.
euronews: Λένε όμως, το είπε και ο διευθύνων σύμβουλος της Apple ότι αυτό είναι ένα πολιτικό σχέδιο της Κομισιόν, Φαίνεται ότι τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άρχισε να ανοίγει τις υποθέσεις.
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Για όλες τις υποθέσεις μας μπορεί να υπάρξει προσφυγή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια. Τα δικαστήρια δεν θα ακούσουν τίποτα που θα έχει να κάνει με την πολιτική ή με συναισθήματα ή με οτιδήποτε άλλο. Θέλουν να δουν τα πραγματικά στοιχεία, τη νομολογία και να ακούσουν τη δική μας ερμηνεία . Κι αυτό, φυσικά, μας κρατά σε ένα πολύ συγκεκριμένο δρόμο για να υπάρξει μια στέρεη νομικά υπόθεση. Επειδή γνωρίζουμε ότι μπορεί να αμφισβητηθεί και μάλιστα πολύ. Ως εκ τούτου, η πολιτική δεν έχει καμία θέση.
euronews: Υπάρχει πολιτικό σχέδιο από την παρούσα Κομισιόν για να βάλει ένα τέλος στους φορολογικούς παραδείσους στην Ευρωπαϊκή Ενωση;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Φιλοδοξία μας είναι να φορολογούνται τα κέρδη στην πηγή τους. Σε μια χώρα όπου οι εταιρείες εξυπηρετούν τους πελάτες τους, πωλούν τα προϊόντα τους με βάση την ποιότητα, την τιμή και τις υπηρεσίες που μπορούν να προσφέρουν, αυτό είναι το επιχειρηματικό μοντέλο. Διότι, αν τα κέρδη μετατοπίζονται από μια χώρα υψηλής φορολογίας σε μια χώρα χαμηλής φορολογίας ή σε μια χώρα χωρίς φόρους, τότε πώς μπορούν οι άλλες επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν; Και πώς μπορούν οι πολίτες να βασίζονται σε μια δίκαιη αγορά που θα λειτουργεί υπέρ τους;
euronews: Ποια είναι τα επόμενα βήματά σας;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Εχουμε δύο υποθέσεις σε εκκρεμότητα, την υπόθεση της McDonald’s και την υπόθεση της Amazon. Και βέβαια θα εργαστούμε σε αυτές τις υποθέσεις με την ίδια επιμέλεια και αφοσίωση, όπως και στις προηγούμενες, για να δούμε εάν υπάρχουν στοιχεία που θα στηρίξουν την υπόθεση. Κι αυτό βέβαια θα το δούμε στην πορεία.
euronews: Βλέπετε να υπάρχουν πολιτικές ευθύνες χωρών-μελών που έκαναν φορολογικές χάρες σε εταιρείες;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Δεν είναι ζήτημα δυσφήμισης και κατηγοριών. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να αποκαταστήσουμε τους ίσους όρους του ανταγωνισμού ώστε να ανακτηθούν οι μη καταβληθέντες φόροι. ‘Οπως όταν έχεις μια δέσμη μετρητών στα χέρια σου που εάν είναι παράνομα πρέπει να τα επιστρέψεις. Ολα αυτά δεν γίνονται για εμάς. Πιστεύω ότι το σημαντικό είναι η αλλαγή που πρέπει να γίνει για το μέλλον. Έτσι ώστε μελλοντικά να υπάρχουν ολοένα και λιγότερα επιλεκτικά οφέλη, ολοένα και περισσότεροι γενικοί κανόνες ώστε οι εταιρείες να ανταγωνίζονται με δίκαιους όρους.
euronews: Ας μιλήσουμε τώρα για την Ευρώπη. Πως βλέπετε την Ευρώπη μετά το Brexit;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε για το τι θέλουν οι «27». Γιατί πριν και μετά το δημοψήφισμα όλοι συζητούσαμε για τη Μεγάλη Βρετανία. Τα πάντα είχαν να κάνουν με την Μεγάλη Βρετανία. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε για εμάς. Για τους «27» που είναι εδώ. Ναι, πράγματι, αυτή είναι μια νέα κατάσταση.
Πώς μπορούμε να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα; Επειδή πολλοί άνθρωποι αισθάνονται περιορισμένοι. Και νομίζω ότι φοβούνται για τις θέσεις εργασίας τους και για το αν τα παιδιά τους θα τα καταφέρουν. Θα βρουν δουλειά; Ακόμα κι αν κάνουν την προσπάθεια και μορφωθούν θα καταφέρουν να βρουν μια δουλειά; Θεωρώ ότι αυτό είναι απολύτως ρεαλιστικό και πολύ συγκεκριμένο.Αυτό είναι το θέμα για το οποίο πρέπει να εργαστούμε με τα κράτη μέλη.
euronews: Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ενωμένη; Είδαμε όλες αυτές οι κρίσεις, με μεγαλύτερη την προσφυγική, να διχάζει τα κράτη-μέλη. Πιστεύετε ότι θα πρέπει να ξεχάσουμε την Ευρωπαϊκή Ενωση όπως την ξέραμε;
Mαργκρέτε Βεστάγκερ: Όχι. Γιατί; Απλά πιστεύω ότι πρέπει να συνεχίσουμε να κτίζουμε. Ισως χρειάζεται να αλλάξουμε τη διακόσμηση σε κάποια σημεία, κάποιες φορές να προσθέσουμε και κάποιες άλλες να κλείσουμε κάποια δωμάτια, αλλά αυτό είναι ένα πολύ όμορφο σπίτι για να ζει κανείς. Νομίζω ότι ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Ευρώπης είναι ότι είμαστε και τα δύο ταυτόχρονα.
Είμαστε μια σειρά από χώρες με πολύ ισχυρή εθνική ταυτότητα, με τη γλώσσα μας, τον πολιτισμό μας, με τους τρόπο που γίνονται τα πράγματα και με διαφορετικές πολιτικές κουλτούρες. Ταυτόχρονα έχουμε πολλά κοινά. Είμαστε όλοι Ευρωπαίοι. Μοιραζόμαστε την ιστορία και μια φιλοδοξία για το μέλλον, που είναι πολύ συγκεκριμένη. Ότι τα άτομα μπορούν να ζήσουν μια ζωή όπου θα απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους και θα ακολουθούν τα όνειρά τους. Και ότι μπορούν να δουν τα παιδιά τους να προοδεύουν.
Νομίζω ότι αυτή είναι η ισορροπία που πρέπει πάντα να διατηρούμε. Κι αυτή είναι ευρωπαϊκή. Δεν ισχύει το ίδιο στις ΗΠΑ, τις ασιατικές χώρες ή στις χώρες της Αφρικής. Αυτό είναι πραγματικά ευρωπαϊκό. Δηλαδή δεν είναι αναγκαίο να ενωθούμε με αυτόν τον τρόπο, αλλά είναι ένα μέρος της εικόνας το γεγονός ότι είμαστε διαφορετικοί.
euronews: Μια προσωπική ερώτηση. Ηρθατε στις Βρυξέλλες από τη Δανία όπου ήσασταν μια πολιτικός υψηλού προφίλ. Πως άλλαξε η ζωή σας;
Mαγκρέτε Βεστάγκερ: Με πολλούς τρόπους. Είχα τον χρόνο να ανακαλύψω της Βρυξέλλες, μια πολύ όμορφη πόλη για να ζει κανείς και με πολύ πράσινο. Η ζωή μου όμως άλλαξε υπό την έννοια ότι προσγειώθηκα σε μια άλλη πραγματικότητα. Εδώ φοβάμαι να κάνω ποδήλατο, μου λείπει το νερό… Παρ΄όλα αυτά είναι ένας πολύ όμορφος τόπος για να ζει κανείς.