Χιλιάδες Αφγανοί πρόσφυγες φιλοξενούνται προσωρινά στα περίχωρα της Αθήνας. Κάποιοι διατηρούν την ελπίδα να αποκτήσουν το καθεστώς του πρόσφυγα. Για τους υπόλοιπους, υπάρχει ο επαναπατρισμός.
Μακριά από τα εντυπωσιακά αξιοθέατα της Αθήνας, σε έναν αυτοσχέδιο προσφυγικό καταυλισμό, οι Αφγανοί έχουν συγκεντρωθεί για να θρηνήσουν την απώλεια ενός φίλου αιτούντος άσυλο. Ο νεαρός άνδρας επαναπατρίστηκε στη γενέτειρά του στο Αφγανιστάν και σκοτώθηκε από τους Ταλιμπάν.«Έχουμε συγκεντρωθεί εδώ απόψε για να πενθήσουμε. Για να τιμήσουμε όλους εκείνους που έχουν μαρτυρήσει.»
Οι νέοι και οι μεγαλύτεροι προσεύχονται για εκείνους που έχασαν τη ζωή τους από τη συνεχιζόμενη βία στο Αφγανιστάν. Οι Αφγανοί παραμένουν στις πρώτες θέσεις των εθνικοτήτων που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη.
Βρισκόμαστε στο Ελληνικό, ένα πρώην διεθνές αεροδρόμιο δίπλα σε μια γειτονική αθλητική εγκατάσταση που χτίστηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Τα εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι τώρα το σπίτι για 4.000 Αφγανούς οι οποίοι ζητούν άσυλο.
An Afghan child brushing his teeth at the old Elliniko airport in Athens, where refugees now camp. #RefugeeCrisispic.twitter.com/CyncDmY7Mt
— Nicolas Niarchos (@PerneInAGyre) August 23, 2016
Μερικές από τις πιο απελπισμένες οικογένειες έχουν κατασκηνώσει σε σκηνές μέσα και έξω από το κτίριο του αεροδρομίου.Εχουν ελάχιστες επιλογές στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, εκτός από τον εθελοντικό επαναπατρισμό. Εκείνοι που έφτασαν μετά την συμφωνία Ε.Ε – Άγκυρας θα πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία.
#Elliniko refugee camp in Athens, Greece pic.twitter.com/1Gbz0izqiZ
— Patrick Strickland (@P_Strickland_) 15 juin 2016
«Είμαι τρομαγμένη»
Η Τάζα, μια χήρα μητέρα έξι παιδιών κατέφυγε πρώτα στο Ιράν.
«Οι Ταλιμπάν πήγαιναν από το ένα σπίτι στο άλλο, έπαιρναν τις γυναίκες και τα κορίτσια και τους φέρονταν άσχημα. Αυτά συνέβαιναν όταν φύγαμε για το Ιράν.
Αυτή και η οικογένειά της έφτασαν στην Ελλάδα τον Απρίλιο, αλλά λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων και καθυστερήσεων, δεν μπόρεσε να υποβάλει αίτηση για άσυλο.Χωρίς χρήματα και με πολλά στόματα να θρέψει έχει αποφασίσει να επαναπατρισθεί εθελοντικά στο Αφγανιστάν, παρόλο που είναι φοβισμένη.
«Δεν μπορεις να ζήσεις στο Αφγανιστάν,έχει συνέχεια πόλεμο. Τα παιδιά φοβούνται, φοβάμαι κι εγώ, δεν έχω κανένα νόμιμο κηδεμόνα ή κάποιον να εξαρτώμαι για τα προς το ζην.Ο γιος μου είναι φοβισμένος και λέει ότι δε θέλει να επιστρέψει. Ωστόσο αποφάσισα να επιστρέψω ακόμα κι αν ο γιος μου δε συμφωνεί.»
Η απόφαση της Τάζα δημιούργησε ένα ρήγμα με το μεγαλύτερο γιο της, ο οποίος ισχυρίζεται ότι υπάρχει μια βεντέτα εναντίον του στην πατρίδα και μπορεί να του κοστίσει τη ζωή. Σε ένα πάρκο ακριβώς απέναντι από το αυτοσχέδιο καταυλισμό, η Τάζα προσπαθεί να πείσει το γιο της να επιστρέψουν αν και τον προειδοποιεί ότι θα είναι δύσκολο. Το καθεστώς του πρόσφυγα για την οικογένεια στο Ιράν δεν ισχύει μετά την έξοδό τους από τη χώρα.Η επιστροφή τους δεν είναι πλέον εφικτή.
Καθώς νυχτώνει, συναντήσαμε την Τάζα και το γιο της στο κέντρο της Αθήνας.Τους είπαν ότι το πρόγραμμα εθελοντικού επαναπατρισμού που έχει συσταθεί από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης θα τους πάει πίσω στην Καμπούλ,που θεωρείται μια ασφαλής πόλη. Τώρα ανησυχούν για το πώς θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους στη βόρεια επαρχία Μπαγκλάν
όπου μαίνεται η εξέγερση των Ταλιμπάν .«Η καρδιά μου αγωνιά. Αν επιστρέψω, θα παραμείνω ζωντανός;»
Η απειλή της απέλασης
Ο Γιουσούφ, από το Αφγανιστάν, έχει περάσει τα τελευταία 13 χρόνια προσπαθώντας να κάνει μια νέα αρχή στην Αθήνα. Αλλά όπως συμβαίνει σε πολλούς Αφγανούς μετανάστες εδώ, το αίτημά του για άσυλο έχει απορριφθεί. Προσπαθεί να καταλάβει το γιατί.Μιλάει Ελληνικά,έχει δουλειά και λεχεθι δημιουργήσει φιλίες με Ελληνες . Ο επαναπατρισμός παραμένει ως εναλλακτική για τον Γιουσούφ … δεν το είχε σκεφτεί όταν έφυγε από το Αφγανιστάν μετά την άφιξη των Νατοϊκών δυνάμεων το 2003.«Εκείνο το διάστημα ξέρετε πόσοι σκοτώθηκαν; Περίπου 70.000 με 71.000 έχασαν τη ζωή τους τότε.
Θέλω πάρα πολύ να κάνω οικογένεια, γιατί είμαι 42 ετών. Τα χρόνια περνούν και δεν θέλω να χάσω αυτή την ευκαιρία.Αλλά πρώτα απ ‘όλα θέλω να έχω έγγραφα, να είμαι νόμιμος.»
Αναμένοντας την τελική ακρόαση για την αίτηση ασύλου του, ανησυχεί ότι θα μπορούσε να αναγκαστεί να επιστρέψει σε ένα σπίτι που δεν υπάρχει πια.«Δεν υπάρχει περίπτωση να επιστρέψω στο Αφγανιστάν. Γιατί; Επειδή είναι εντελώς άναρχο. Κανόνες υπάρχουν μόνο για εκείνους τους ανθρώπους στο εσωτερικό του Κοινοβουλίου, οι οποίοι είναι επικεφαλής, υποστηρίζονται από όπλα και τεθωρακισμένα αυτοκίνητα. Οι υπόλοιποι δεν είναι σε θέση να ζήσουν εκεί με ασφάλεια.»