Η αποτελεσματικότητα του παραδοσιακού οκτάωρου εργασίας έχει από καιρό αμφισβητηθεί.
Η αποτελεσματικότητα του παραδοσιακού οκτάωρου εργασίας έχει από καιρό αμφισβητηθεί.
Στη Σουηδία, κάποιοι έχουν επιλέξει να μειώσουν τις ώρες σε έξι ημερησίως και υποστηρίζουν ότι με αυτό τον τρόπο αυξήθηκε
η παραγωγικότητα και τα κίνητρά τους.
Με ποιο κόστος όμως; Η εκπομπή insiders διερευνά κατά πόσον οι λιγότερες ώρες εργασίας την ημέρα μπορούν να φέρουν πραγματικά μεγάλα κέρδη για τους εργαζόμενους και τους εργοδότες.
Ένας ικανοποιημένος νοσηλευτής
Καθημερινά ο Αρτούρο πηγαίνει χαμογελώντας στο γηροκομείο Σβαρτεντάλενς, κοντά στην πόλη του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία. Εργάζεται εδώ πάνω από 20 χρόνια ως νοσηλευτής.Φροντίζει τους ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Μια πολύ απαιτητική δουλειά.Ο Αρτούρο προτιμά να μας οδηγήσει σε μια άλλη μονάδα,προκειμένου να σεβαστούμε την ιδιωτική ζωή των ασθενών του. Η ζωή του άλλαξε πέρυσι. Επελέγη να αποτελέσει μέρος ενός πειράματος αναδιοργάνωσης του χρόνου εργασίας.«Δεν αισθάνομαι τόσο πιεσμένος όσο ήμουν πριν. Γνώρισα νέους συναδέλφους. Βοηθάμε ο ένας τον άλλο προγραμματίζουμε καλύτερα τη δουλειά μας,εργαζόμαστε με περισσότερο κέφι. Επίσης, έχω μικρά παιδιά που φροντίζω ως πατέρας μονογονεικής οικογένειας.Πλέον δεν τους πιέζω πολύ το πρωί, για να πάνε σχολείο. Τα πάντα είναι πολύ πιο χαλαρά. Νομίζω ότι έχω γίνει καλύτερος πατέρας, εκτός από καλύτερος νοσηλευτής»,τονίζει ο Αρτούρο Πέρεζ.
Οι ώρες εργασίας των 82 νοσηλευτών του γηροκομείου έχουν μειωθεί από οκτώ σε έξι, με τον ίδιο μισθό. Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα από το δήμο του Γκέτεμποργκ. Οι εργαζόμενοι έχουν κερδίσει πολλά από άποψη ενέργειας και αποδοτικότητας, λέει η επικεφαλής του ιδρύματος και είναι πολύ περισσότερο διαθέσιμοι στους ηλικιωμένους.
«Η ατμόσφαιρα είναι πιο χαλαρή. Έχουμε πολλούς ανθρώπους εδώ που πάσχουν από άνοια. Πριν υπήρχε πολύ άγχος και τους δημιουργούσε εκνευρισμό.Τώρα αισθανόμαστε ότι είναι πιο ήρεμοι. Προσλάβαμε περισσότερο προσωπικό, δημιουργήθηκαν θέσεις εργασίας και έχουμε πολύ λιγότερες αναρρωτικές άδειες», λέει η Μόνικα Αξέντε,διευθύντρια του γηροκομείου.
Μια πολιτική…«καυτή πατάτα»
Το Γκέτεμποργκ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας. Εμφανίζει επίσης τα υψηλότερα ποσοστά αναρρωτικών αδειών λόγω επαγγελματικής εξουθένωσης στο χώρο εργασίας. Το εξάωρο ημερήσιας εργασίας είναι μία λύση. Το θέμα είναι βαθιά πολιτικό.
Το πρόγραμμα που ξεκίνησε με πρωτοβουλία της αριστερής πρώην πλειοψηφίας στο δήμο του Γκέτεμποργκ, πρόκειται να λήξει το χειμώνα. Η αντιδήμαρχος Μαρία Ράιντεν, επικεφαλής της δεξιάς πλειοψηφίας στο Δημοτικό Συμβούλιο, είναι ενάντια σε κάθε επέκταση ή γενίκευση του προγράμματος.«Είμαστε υπεύθυνοι για 53.000 εργαζόμενους στο Γκέτεμποργκ. Αν τους αφήσουμε να δουλεύουν 6 ώρες και να πληρώνονται για 8 ώρες τότε…! Έχουμε μια τεράστια πρόκληση στο μέλλον να προσλάβουμε περισσότερο προσωπικό.Αν εμείς, απλά, πληρώνουμε το προσωπικό για να μην εργάζεται, δεν θα υπάρχουν χρήματα για να προσλάβουμε νέους εργαζομένους. Χρειαζόμαστε περισσότερα χέρια, χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους να εργάζονται και πρέπει να εργαζόμαστε περισσότερο!»
Το πιλοτικό πρόγραμμα, όταν ξεκίνησε,είχε μια αύξηση 20% του κόστους για το δήμο, παραδέχεται ο Ντάνιελ Μπέρνμαρ, αντιδήμαρχος και ηγέτης του Αριστερού Κόμματος στο δημοτικό συμβούλιο.Ωστόσο, επισημαίνει, πως τα οφέλη θα πρέπει να υπολογίζονται σε μακροπρόθεσμη βάση. «Εξετάζοντας το δημοσιονομικό κομμάτι, δημιουργήσαμε περισσότερες θέσεις εργασίας, έχουμε λιγότερες αναρρωτικές άδειες και βελτιώσαμε την ποιότητα περίθαλψης.Εκτιμώότι το συνολικό κόστος μειώνεται στο μισό. Για μένα, αυτό είναι μια λογική εξέλιξη προς τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος και για τη δημιουργία μιας πιο βιώσιμης αγοράς εργασίας.»
Αύξηση κερδών,πρόσληψη προσωπικού για αυτοκινητοβιομηχανία
Η μείωση των ωρών εργασίας μπορεί να είναι κερδοφόρα σε σύντομο χρονικό διάστημα.Αυτό συνέβη σε αντιπροσωπεία αυτοκινήτων τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια.Από τους 112 υπαλλήλους,οι 35 από αυτούς, με τις πιο απαιτητικές θέσεις εργασίας,δουλεύουν 6 ώρες την ημέρα από οκτώ, χωρίς περικοπή των αποδοχών τους. Μια απόφαση για την οποία ο επικεφαλής της επιχείρησης ποτέ δε μετάνιωσε.
«Ξεκινήσαμε το 2002, διότι είχαμε μεγάλο χρόνο αναμονής για τους πελάτες μας και θέλαμε να τον μειώσουμε. Έχουμε διπλασιάσει τον αριθμό των ατόμων στα συνεργεία μας, αλλά έχουμε επίσης αυξήσεί τις πωλήσεις και τα κέρδη μας.Εχουμε πιο βολικές ώρες λειτουργίας και περισσότερους πελάτες εξαιτίας αυτού του γεγονότος. Είναι μια κατάσταση όπου όλοι είμαστε κερδισμένοι και εμεις και η εταιρεία και οι πελάτες»,τονίζει ο Μάρτιν Μπανκ, διευθύνων σύμβουλος της αντιπροσωπείας Toyota στο Γκέτεμποργκ.
Οι πωλήσεις αυξήθηκαν 25% το πρώτο έτος, πριν σταθεροποιηθούν.Το κόστος των πρόσθετων προσλήψεων περιορίστηκε και οι εργαζόμενοι μπορούν να πάρουν ακόμη και τα επιδόματα για καλύτερη απόδοση.Το ποσοστό ικανοποίησης είναι υψηλό. «Θεωρώ ότι είμαστε πιο αποδοτικοί όταν εργαζόμαστε 6 ώρες αντί για 8. Βγάζουμε τον ίδιο όγκο εργασίας, ενώ δουλεύουμε 6 ώρες. Έχω πολύ χρόνο και μπορώ να κάνω πολλά πράγματα, μπορώ να εργασθώ έξω, μπορώ να πάω για ψώνια. Πηγαίνω στο σπίτι μου στις τρεις και έχω τελειώσει για την ημέραεκείνη. Είναι καλό για μένα. Δεν θα ξαναεργαζόμουν οκτάωρο, ούτε καν με μεγαλύτερη αμοιβή, θα παρέμενα στις 6 ώρες, αν είχα την ευκαιρία», λέει ο τεχνικός Μάγκνους Γουίκστρομ της Τoyota στο
Γκέτεμποργκ.
Το όφελος για το νοσοκομείο
Τελευταία στάση, το Πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Γκέτεμποργκ. Το τμήμα ορθοπαιδικής χειρουργικής,το οποίο παρουσίαζε υψηλά ποσοστά επαγγελματικής εξουθένωσης και αναρρωτικών αδειών, επέλεξε λιγότερες εργάσιμες ώρες εδώ και ενάμιση χρόνο.
«Το ραντεβού μας ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή.Οι εργάσιμες ώρες μπορεί να είναι έξι ωστόσο δουλεύουν πυρετωδώς.»
Τα επτά χειρουργεία της μονάδας φροντίζουν περίπου σαράντα ασθενείς την ημέρα.Οι ομάδες έχουν ενισχυθεί. Εδώ εργάζονται εκατό άνθρωποι πλήρους απασχόλησης, που χωρίζονται σε 2 βάρδιες.
«Η ζωή μου είναι πιο εύκολη τώρα, επειδή έχω μία πλήρως στελεχωμένη πτέρυγα. Νωρίτερα είχαμε πολλούς ενοικιαζόμενους νοσηλευτές, και συχνά έπρεπε να κλείσουμε χειρουργικούς θαλάμους. Αυξήσαμε κατά δυόμισι τις ώρες ανά
χειρουργικό θάλαμο. Τώρα με τόσες ώρες μπορούμε να λειτουργήσουμε καλύτερα»,λέει η Μαρίνα Χένρικσον επικεφαλής της μονάδας ορθοπαιδικής χειρουργικής στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Sαhgrenska.
Στην πραγματικότητα, οι χειρουργικές επεμβάσεις έχουν αυξηθεί κατά 20%.Το κόστος των προσλήψεων θα πρέπει να αποσβεσθεί εντός των προσεχών μηνών, μας λένε.
Για τις ομάδες, τα οφέλη είναι ξεκάθαρα.
«Εχω το χρόνο να ξεκουραστώ και αποδίδω καλύτερα,είμαι σε θέση να κάνω τη δουλειά μου και να μην τραυματιστώ.Δεν χρειάζεται να πιάνουμε την κουβέντα με τους συναδέλφους μας, ούτε να διακόπτουμε για το κολατσιό μας. Μπορούμε απλά να δουλεύουμε χωρις διακοπή επί έξι ώρες και μετά να φεύγουμε»λέει η Κάριν Μπένγκσον, νοσηλεύτρια χειρουργείου στο νοσοκομείο Sahgrenska.
Μια αναδιοργάνωση της εργασίας ανταποκρίνεται στις νέες φιλοδοξίες, για τα μελλοντικά μοντέλα των κοινωνιών.
«Οι νέοι σήμερα δεν αντιμετωπίζουν την εργασία με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν οι γονείς τους.Σήμερα δε λέμε ότι:« το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή μου είναι η δουλειά μου». Θέλουμε να κάνουμε διάφορα πράγματα στον ελεύθερο χρόνο μας και αυτό μας προσδιορίζει, περισσότερο από τη δουλειά», τονίζει η βοηθός αναισθησιολόγου Mατίλντα Παλένιους στο ίδιο νοσοκομείο.