Ο αγώνας μιας δασκάλας να θέσει τέρμα στον κύκλο της βίας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτον αλβανικό Βορρά που αποτελεί άβατο για τις διωκτικές αρχές, μια δασκάλα με μοναδικό της «όπλο» τα βιβλία βοηθά οικογένειες στιγματισμένες από «τους νόμους του αίματος».
Η Λιλιάνα Λουάνι ταξιδεύει σε ορεινά απομονωμένα χωριά. Εκεί διδάσκει παιδιά που παραμένουν εγκλωβισμένα στα σπίτια τους για να μην δολοφονηθούν. Είναι ο κώδικας τιμής της Αλβανίας που θέλει «το αίμα να ξεπλένεται με αίμα».
Ένας από τους μαθητές της είναι ένας 14χρονος που ζει έγκλειστος στο σπίτι του με τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια του και τη μητέρα του. Ο πατέρας του βρίσκεται στη φυλακή για φόνο.
Η 56χρονη δασκάλα γνωρίζει πως αυτό που κάνει είναι επικίνδυνο. Ωστόσο, η δουλειά της είναι για εκείνη λειτούργημα. Ελπίζει πως μπορεί να μπει ένα τέρμα στον φαύλο κύκλο της βίας.
«Αυτό είναι το κίνητρο για να διδάσκω τα παιδιά που έχουν τέτοια προβλήματα. Βιώνω το πόσο υποφέρουν τα ίδια και οι οικογένειες τους και πλέον έχω δεθεί μαζί τους», ανέφερε η Λιλιάνα Λουάνι.
Η λέξη «κανούν» προέρχεται από την ελληνική λέξη «κανών».
Στον Βορρά της Αλβανίας, ο «κανόνας» και όχι ο νόμος ρυθμίζει τις ζωές των ανθρώπων.
Σύμφωνα με αυτόν τον κώδικα τιμής, μόνο οι άνδρες στοχοποιούνται ή μπορούν να πάρουν εκδίκηση. Για κάθε δολοφονία η ποινή είναι ο θάνατος του δράστη ή των αρσενικών συγγενών του. Άσυλο για τα υποψήφια θύμα αποτελεί μόνο το σπίτι της οικογένειας.
Η Λουάνι ακόμα θυμάται την δολοφονία ενός εφήβου που επέμενε να πάει στο σχολείο:
«Σκότωσαν ένα μαθητή μου πριν δύο χρόνια. Ήταν έφηβος. Δεν θα τον ξεχάσω ποτέ. Ακούω ακόμα τη φωνή και το γέλιο του στους διαδρόμους. Δεν πρόκειται να τον ξεχάσω».
Ένας κύκλος του αίματος μπορεί να ξεκινήσει από ένα φόνο, ένα θάνατο από ατύχημα, κτηματικές διαφορές ή μια ψεύτικη κατηγορία.
«Νομίζω πως η βασική μόρφωση αυτή της γενιάς που κινδυνεύει να μείνει αναλφάβητη είναι ένα πολύ ισχυρό όπλο ενάντια σε αυτό το φαινόμενο», τόνισε η 56χρονη δασκάλα.
Εκτιμάται πως αρκετές χιλιάδες άνθρωποι στην Αλβανία ζουν παγιδευμένοι στον φαύλο κύκλο του αίματος με τις ζωές τους να καθορίζονται από το «κανούν».
Ο κώδικας τιμής εμφανίστηκε τον 15ο αιώνα αρχικά για να διαχωρίζει τους Αλβανούς από τους Οθωμανούς. Την περίοδο του κομμουνιστικού καθεστώτος η τήρηση του «κανούν» τιμωρείτο με τη θανατική ποινή. Μετά την πτώση του όμως, επέστρεψε με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.
Δεν είναι λίγες οι φορές που την κατάσταση εκμεταλλεύονται οι κοινοί κακοποιοί, είτε για εκτελέσουν κάποιο «συμβόλαιο θανάτου», λαμβάνοντας αμοιβή από μια οικογένεια, είτε για να προστατέψουν μια άλλη.