Βοσνία Ερζεγοβίνη: Πεθαίνοντας για το κάρβουνο

Βοσνία Ερζεγοβίνη: Πεθαίνοντας για το κάρβουνο
Από Valérie Gauriat
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Οι καμπάνες στο χωριό Ντβικόβιτσε στη Βοσνία Ερζεγοβίνη χτυπούν για την ημέρα των Αγίων Πάντων.

Οι καμπάνες στο χωριό Ντβικόβιτσε στη Βοσνία Ερζεγοβίνη χτυπούν για την ημέρα των Αγίων Πάντων.

Οι κάτοικοι του χωριού συγκεντρώνονται για να τιμήσουν τους νεκρούς τους.

Ο Γκόραν Στόγιακ έχασε τον πατέρα πριν από τρεις μήνες. Έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα.

Είναι ο κακός δαίμονας του χωριού: μέσα σε τέσσερις μήνες έξι άνθρωποι πέθαναν στο Ντβικόβιτσε. Είναι τα τελευταία θύματα σε μια μακρά λίστα.

Το ατμοηλεκτρικό εργοστάσιο στην Τούζλα επιβαρύνει την περιοχή με βιομηχανικά απόβλητα. Το χωριό του Γκόραν δέχεται ίσως την μεγαλύτερη επιβάρυνση.

Εδώ και τέσσερα χρόνια, οι κάτοικοι του χωριού αγωνίζονται για να αντιστρέψουν την κατάσταση και να σωθούν από τη μόλυνση.
Ο Γκόραν Στόγιακ είναι εκπρόσωπος των κατοίκων του χωριού:
«Ο ατμοηλεκτρικός σταθμός είναι εδώ και τα απόβλητα φτάνουν σε μας μέσω αυτού του αγωγού. Αυτό το νερό σιγά σιγά περνά στο υπέδαφος και διαχέεται στον υδροφόρο ορίζοντα, τα ποτάμια, και τις λίμνες. Κι από εκεί μπαίνει στα πηγάδια από τα οποία οι κάτοικοι αντλούν πόσιμο νερό».

Αφού περάσουν από φίλτρα και αναμιχθούν με τον υδροφόρο ορίζοντα, τα απόβλητα οδηγούνται σε τεράστιους χώρους υγειονομικής ταφής που βρίσκονται στο Ντβικόβιτσε.

Τον περασμένο χρόνο, οι αναλύσεις που έγιναν αποκάλυψαν ισχυρές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων, πολλά μέτρα κάτω από τη γη.

Η γη είναι αρκετά πλούσια, αρκετά εύφορη. Στην πραγματικότητα όμως καλύπτεται από τη σκόνη των υπολειμμάτων που προέρχονται από τον ατμοηλεκτρικό σταθμό. Ανιχνεύεται κάδμιο, υδράργυρος, αρσενικό, χρώμιο. Όλα αυτά έχουν μολύνει το υπέδαφος όπως και τον υδροφόρο ορίζοντα.

Σε περιόδους ξηρασίας, ο άνεμος μεταφέρει την τοξική αιθάλη μέχρι την κατοικημένη περιοχή.

Βρογχίτιδες, άσθμα, πνευμονοπάθειες είναι το μπουκέτο των ασθενειών που πλήττουν κατά κύριο λόγο τον πληθυσμό.

Η μαρτυρία του Γκόραν Στόγιακ είναι χαρακτηριστική:
«Χθες το βράδυ χρειάστηκε να πάω τη γυναίκα μου και το 7 μηνών μωρό μας στο νοσοκομείο εξαιτίας αναπνευστικών προβλημάτων. Όταν ξαπλώνω στο κρεββάτι τη νύχτα, ακούω τον γείτονά μου να ουρλιάζει από τον πόνο. Πάσχει από καρκίνο του πνεύμονα. Εδώ, είμαστε καταδικασμένοι σε θάνατο. Σε λίγα χρόνια αυτό το χωριό θα έχει ερημώσει. Δεν θα υπάρχει πια κανείς».

Πρόεδρος της οργάνωσης κατοίκων που γειτνιάζουν με τον ατμοηλεκτρικό σταθμό της Τούζλα, ο Γκόραν δεν έχει σταματήσει ούτε στιγμή να προειδοποιεί τις αρχές για τους κινδύνους.
Τίποτα όμως δεν έχει γίνει για τους 70 κατοίκους του Ντβικόβιτσε, όπως η Μίλα, η οποία ζει με μια πενιχρή σύνταξη και μέχρι πρότινος τρεφόταν από το μποστάνι της.

Τα αποτελέσματα των αναλύσεων που έγιναν πριν από έναν χρόνο τρομάζουν. Είναι όμως δύσκολο να εγκαταλείψει κανείς το μποστάνι του. Η Μίλα Ντβίκοβιτς ζει στο Ντβικόβιτσε:
«Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Οι συντάξεις μας είναι μικρές. Πρέπει κάπως να ζήσουμε. Δεν έχουμε χρήματα για να αγοράζουμε τα τρόφιμά μας. Ο γιος μου είναι άνεργος. Είναι υποχρεωμένη να καλλιεργώ αυτά που τρώμε».

Βαρέα μέταλλα, διοξείδιο του άνθρακα, οξείδιο του αζώτου, διοξείδιο του θείου, στοιχειώδη σωματίδια καθιστούν τον άνθρακα την πλέον νοσηρή από τις ορυκτές πηγές ενέργειας.

Η Τούζλα είναι από τις πόλεις με τη μεγαλύτερη ρύπανση στην Ευρώπη. Η μόλυνση από τους κινητήρες των αυτοκινήτων, η οικιακή κατανάλωση και το εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα.

Η τοπική Μη Κυβερνητική Οργάνωση για την προστασία του περιβάλλοντος αγωνίζεται για να σταματήσει τα σχέδια επέκτασης της μονάδας της Τούζλα. Η οργάνωση «Κέντρο για την Οικολογία και την Ενέργεια» έχει καταθέσει μήνυση κατά αυτών των σχεδίων. Το καλύτερο θα ήταν να γίνουν επενδύσεις για την ενεργειακή απόδοση του εργοστασίου, όπως σημειώνει.

Η Ντζεμίλα Άγκιτς είναι διευθύντρια του Κέντρου για την Οικολογία και την Ενέργεια:
«Υπολογίσαμε πως αν τεθούν σε εφαρμογή απλά μέτρα, μπορούμε να μειώσουμε την θερμική ενεργειακή κατανάλωση κατά 42% και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 40%. Με απλά μέτρα όπως η θερμική μόνωση των κτιρίων».

Στις τέσσερις μονάδες που λειτουργούν στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, θα μπορούσαν να προστεθούν ακόμη τέσσερις μονάδες οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης.

Με αυτό τον τρόπο όμως θα προκύψει αύξηση κατά 18% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη χώρα μέχρι το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, όπως υποστηρίζουν ΜΚΟ.

Εξαιτίας της απουσίας εθνικής ενεργειακής πολιτικής, η κατασκευή νέων μονάδων δεν εξαρτάται από το κεντρικό Κράτος αλλά από τις συστατικές εθνότητες της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας.

Στην ερώτηση αν «θα συμφωνούσατε πως προκειμένου να υπάρξει συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις για τις εκπομπές ρύπων, όλα τα σχέδια θα πρέπει να ακυρωθούν;», ο υφυπουργός Εξωτερικού Εμπορίου, αρμόδιος για τον ενεργειακό της Βοσνίας Ερζεγοβίνης Αντμίρ Σόφτιτς απαντά πως «το θέμα είναι πολιτικό και πρέπει να γίνει διαχείριση από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις των συστατικών εθνοτήτων της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Από την άλλη πλευρά, το κεντρικό κράτος είναι υποχρεωμένο να σέβεται τις δεσμεύσεις προς την ενεργειακή κοινότητα και την ΕΕ. Είμαστε πεπεισμένοι πως θα φτάσουμε τον στόχο του 40% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με ορίζοντα το 2020».

Η εκπομπή ταξίδεψε και στην Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας στη λιγνιτική μονάδα του Ούγκλιεβικ. Και εδώ υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή νέας μονάδας που αποτελούν αντικείμενο δικαστικών αγωγών από την πλευρά των οργανώσεων προστασίας του περιβάλλοντος.

Ο Ζλάτκο Μάλοβιτς, project manager στην μονάδα του Ούγκλιεβικ
μίλησε για τον εκσυγχρονισμό της μονάδας που προβλέπεται για την επόμενη τριετία σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
«Μετά την ολοκλήρωση της εγκατάστασης μονάδας αποθείωσης οι εκπομπές διοξειδίου του θείου θα μειωθούν πάνω από 80 φορές, στα 200mg ανά κυβικό μέτρο, σύμφωνα με τους αυστηρότερους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Από την άλλη πλευρά, θα μειώσουμε κατά 8 φορές τις εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων από τις καμινάδες εγκαθιστώντας νέα ηλεκτρικά φίλτρα».

Εν αναμονή των εξελίξεων, κανείς δεν αντιλέγει πως οι επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον είναι σημαντικές.
Είναι όμως ταυτόχρονα μια πηγή θέσεων εργασίας.

Ο Ραντίβοντζε Ράντιτς εργάζεται εδώ και είκοσι χρόνια στην μονάδα:
«Όποιος κι αν είναι ο κίνδυνος που έχει η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είμαστε αναγκασμένοι να συνεχίσουμε ώστε να αποτρέψουμε την φυγή των νέων από τις πόλεις μας προς άλλες χώρες, άλλες ηπείρους.

Γιατί αν πάψουν να υπάρχουν νέοι στην περιοχή, ποιο το όφελος να λειτουργεί εδώ το εργοστάσιο;»

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Το μερίδιο του άνθρακα στην κλιματική αλλαγή

Άγγλοι οινοποιοί: Οι ευνοημένοι της κλιματικής αλλαγής

Ανταπόκριση των γαλλικών αρχών σε μαζικές επιθέσεις