Διατέλεσε πρόεδρος του Ιράν από το 1989 μέχρι το 1997
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών.
Για τη Δύση, ήταν ένας κεντρώος μεταρρυθμιστής.
Για ένα κομμάτι των Ιρανών, ήταν ο μαθητής του Αγιατολάχ Χομεϊνί, του ιδρυτή της ισλαμικής δημοκρατίας.
Κάποιοι πίστευαν ότι ευθύνεται για τα χτυπήματα στο Βερολίνο και το Μπουένος Άιρες το 1994.
Πρόεδρος του κοινοβουλίου από το 1980, το 1988 διορίστηκε αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων. Με αυτή του την ιδιότητα επέβαλε την κατάπαυση του πυρός στον 8ετή πόλεμο του Ιράν με το Ιράκ.
Μετά το θάνατο του Αγιατολάχ, το 1989 εξελέγη πρόεδρος της Δημοκρατίας. Παρέμεινε στον θώκο μέχρι το 1997. Το πρόγραμμά του χαρακτηριζόταν από εξωστρέφεια και μεταρρυθμίσεις. Υποστήριζε την προσέγγιση με την Δύση, ακόμα και με την Αμερική.
Καθώς το 1997 δεν μπορούσε να διεκδικήσει εκ νέου την προεδρία, στήριξε ένα άλλο μεταρρυθμιστή, τον Μοχαμάντι Χαταμί, που κυβέρνησε μέχρι το 2005.
Το 1999 ο Ραφσαντζανί ανέλαβε την προεδρία στο Συμβούλιο Σκοπιμότητας και συνέχισε να επηρεάζει υπογείως τα πολιτικά πράγματα του Ιράν.
Το 2005, επιχειρεί να επιστρέψει. Δημοφιλής και στηριζόμενος από τους νέους, ο Ραφσαντζανί καλείται να νικήσει τον υπερσυντηρητικό αντίπαλό του και τότε δήμαρχο της Τεχεράνης Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ.
Κερδίζει τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, στον δεύτερο όμως γνωρίζει την ήττα.
Το 2009 ο Αχμαντινετζάντ επανεκλέγεται πρόεδρος, προς απογοήτευση των μεταρρυθμιστών όπως ο Ραφσαντζανί που μποϊκοτάρουν την τελετή.
Ο αντίπαλος του Αχμαντινετζάντ αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα και κατήγγειλε νοθεία. Ακολούθησαν μεγάλες διαδηλώσεις και ταραχές, τις οποίες οι αρχές κατέστειλαν βίαια. Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν 150 άνθρωποι. Οι συνέπειες είναι διάχυτες στην ιρανική κοινωνία.
Ο Χασεμί Ραφσαντζανί γίνεται το πρόσωπο των μεταρρυθμιστών. Στηρίζει τις κινητοποιήσεις και ασκεί έντονη κριτική στους χειρισμούς του Αχμαντινετζάντ και την πολιτική του γενικότερα. Κυρίως, όσον αφορά τις σχέσεις με την Δύση και τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στο Ιράν.
Το 2013 ο Ραφσαντζανί βρίσκεται και πάλι εκτός προεδρικών εκλογών λόγω ηλικίας. Τελικά στηρίζει την υποψηφιότητα του Χασάν Ροχανί, του σημερινού προέδρου του Ιράν.
Ο πρώην πρόεδρος Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί ήταν μέχρι το τέλος της ζωής του μια πολιτική προσωπικότητα με ειδικό βάρος για το Ιράν, παρά την προσπάθεια των σκληροπυρηνικών να τον θέσουν σε πολιτική απομόνωση. μετά την αντίδραση του στις διώξεις που ακολούθησαν τις εκλογές του 2009.
Η δημοσιογράφος του euronews Mαρία Σαρσαλασρί συνομίλησε για την επόμενη ημέρα στη χώρα με τον Αχμάντ Σαλαματιάν πολιτικό αναλυτή και πρώην βουλευτή του Ιράν.
Μ Σαρσαλασρί: Κ. Σαλαματιάν οι επόμενες προεδρικές εκλογές στο Ιράν προγραμματίζονται τον Μάιο του 2017. Πρόκειται για ένα ευαίσθητο ζήτημα αλλά πως ο θάνατος Ραφσαντζανί θα επηρεάσει την αναμέτρηση;
Αχ. Σαλαματιάν: Ο πρώην πρόεδρος ήταν ένας από τους βασικούς υποστηρικτές Ροχανί. Κάποιοι έβλεπαν τον Χασάν Ροχανί ως έναν νέο Ραφσαντζανί στο Ιράν. Για τον λόγο αυτό μπορούμε να πούμε πως την κοινωνική υποστήριξη που είχε ο Ραφσαντζανί την είχε και ο Χασάν Ροχανί. Με αυτά τα δεδομένα θεωρώ τον θάνατο Ραφσαντζανί ένα λυπηρό γεγονός, δεν νομίζω όμως πως θα έχει κάποια αρνητική συνέπεια για τον πρόεδρο του Ιράν. Μπορώ να πω πως υπάρχει μια πολιτική συναίνεση, η οποία θα εδραιώσει την κοινωνική υποστήριξη για τον κ. Ροχανί.
Μ Σαρσαλασρί: Ο Ακμπάρ Χασεμί Ραφσαντζανί είχε σημαντικό ρόλο στην εκλογή του Αλί Χαμενεϊ το 1989. Οι δρόμοι των δύο πρώην φίλων χώρισαν. Ήσασταν βουλευτής, όπως και εκείνοι μετά την επανάσταση. Ποια θα είναι η επίδραση του θανάτου του για τον Αλί Χαμενεϊ;
Αχ. Σαλαματιάν: Εξαιτίας της φημολογίας για ασθένεια του Αλί Χαμενεϊ όλοι περίμεναν να δουν ποιος θα ήταν ο ρόλος Ραφσαντζανί σε μια ενδεχόμενη απώλεια. Εάν το ζήτημα διαδοχής Χαμενεϊ τεθεί επί τάπητος σε αυτή τη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από την ευρύτερη ισορροπία δυνάμεων στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό και στις δυνάμεις ασφαλείας. Επίσης, θα εξαρτηθεί και από τη στάση της διεθνούς κοινότητας έναντι του Ιράν.
Μ Σαρσαλασρί: Την ώρα που η εκλογή Τραμπ προκαλεί ανησυχία για μια ενδεχόμενη αλλαγή στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών, μπορεί ο θάνατος Ραφσαντζανί να επιδεινώσει την κατάσταση;
Αχ. Σαλαματιάν: Η πραγματικότητα είναι πως η απώλεια Ραφσαντζανί θα ωθήσει τον Αλί Χαμενεϊ στην πρώτη γραμμή τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Και εκτιμώ πως θα είναι μόνο σε αυτό. Είναι πιθανό ο Αλί Χαμενεϊ να κινηθεί προκειμένου έχει ένα εξισορροπητικό ρόλο όπως εκείνον που διαδραμάτισε ο Ραφσαντζανί, όταν επιχείρησε να αντιδράσει στην σκληρή στάση που είχε υιοθετήσει ο Χαμενεϊ.