Oι μετακινήσεις συνεχίζονται μεν, όμως επιλέγονται πιο επικίνδυνες διαδρομές, σύμφωνα με έκθεση της UNHCR.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο κλείσιμο της οδού των Δυτικών Βαλκανίων και η ευρωτουρκική συμφωνία μπορεί να μείωσαν τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη, ωστόσο τις έκαναν πολύ πιο επικίνδυνες, διαπιστώνει σε έκθεσή της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Όπως προκύπτει, οι μετακινήσεις συνεχίζονται μεν, όμως επιλέγονται διαφορετικές και πιο επικίνδυνες διαδρομές, οι οποίες βασίζονται συχνά σε διακινητές λόγω της έλλειψης προσβάσιμων νόμιμων οδών προς την Ευρώπη.
Σύμφωνα με τον διευθυντή του γραφείου Ευρώπης της UNHCR Βενσάν Κοστέλ, «η έκθεση αυτή δείχνει εμφανώς ότι η έλλειψη προσβάσιμων και ασφαλών νόμιμων οδών αναγκάζει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, ακόμα και όσους επιθυμούν να συνενωθούν με μέλη της οικογένειάς τους, να πάρουν τεράστια ρίσκα προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη».
Συγκεκριμένα, από το Μάιο του 2016 και τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, η οδός της Κεντρικής Μεσογείου από τη Βόρεια Αφρική μέχρι την Ιταλία πήρε τη θέση της Ανατολικής Μεσογείου ως κύριο σημείο εισόδου στην Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, οι τάσεις των αφίξεων στην Ιταλία δείχνουν πως οι βασικές εθνικότητες που κατέφθασαν στην Ελλάδα δεν είχαν αλλάξει διαδρομή.
Το 2016 πάνω από 181.000 άνθρωποι έφθασαν στην Ιταλία μέσω θαλάσσης, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων με πλοιάρια από τη Λιβύη. Στους αριθμούς αυτούς, σύμφωνα με τη UNHCR, περιλαμβάνονται άτομα χρήζοντα διεθνούς προστασίας, θύματα εμπορίας ανθρώπων και μετανάστες που αναζητούν καλύτερη ζωή.
Οι βασικές εθνικότητες όσων φτάνουν στην Ιταλία είναι Νιγηριανοί και Ερυθραίοι, ενώ εντύπωση προκαλεί ο διπλασιασμός σε σχέση με το 2015 του αριθμού των ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένειά τους παιδιών που επιχειρούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο.
Όμως η συγκεκριμένη διαδρομή χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά επικίνδυνη. Όπως τονίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το 90% των 5.096 προσφύγων και μεταναστών που χάθηκαν στη θάλασσα είχαν επιλέξει να κάνουν τη θαλάσσια διαδρομή προς την Ιταλία. Με άλλα λόγια, ένας στους σαράντα ανθρώπους δεν φτάνει ποτέ στον προορισμό του.
Επιπλέον, η UNHCR κάνει λόγο για ιδιαίτερα ανησυχητικές καταγγελίες που έχει δεχθεί αναφορικά με πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν απαχθεί, που έχουν κρατηθεί ενάντια στη θέλησή τους για αρκετές μέρες, που έχουν υποστεί σωματική και σεξουαλική βία, βασανιστήρια ή εκβιασμούς από διακινητές και εγκληματικές συμμορίες σε διάφορα σημεία κατά μήκος βασικών διαδρομών.
Πέραν αυτών, καταγράφεται μεγάλη αύξηση κατά τους τελευταίους μήνες του 2016 όσων ακολούθησαν την οδό της Δυτικής Μεσογείου, μεταβαίνοντας από το Μαρόκο και την Αλγερία στην Ισπανία είτε μέσω θαλάσσης είτε περνώντας στους ισπανικούς αφρικανικούς θύλακες Θέουτα και Μελίγια.
Όσο για τη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αναφέρει πως αυτή συνεχίζει να χρησιμοποιείται, αλλά σε πολύ μικρότερο εύρος. Η πλειονότητα εξακολουθεί να κάνει χρήση της θαλάσσιας οδού στο Ανατολικό Αιγαίο, ενώ αρκετοί είναι οι άνθρωποι που είτε διασχίζουν τα χερσαία σύνορα προς Ελλάδα ή Βουλγαρία είτε ακολουθούν τη θαλάσσια διαδρομή προς την Κύπρο.
Τέλος, η έκθεση επικαλείται αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες οι συνοριακές αρχές ευρωπαϊκών χωρών έχουν επιστρέψει ατύπως δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, ενώ αναφέρονται και περιστατικά βίας και κακομεταχείρισης, τα οποία, σημειώνει η έκθεση, αποδίδονται στην πρόθεση αποτροπής περαιτέρω προσπαθειών εισόδου.