"Μπότοξ του εγκεφάλου": Ευλογία ή κατάρα για τη νέα γενιά

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Έξυπνα φάρμακα που ενισχύουν την διέγερση του εγκεφάλου, βελτιώνουν τη μνήμη και την συγκέντρωση και σας κρατούν σε εγρήγορση 24ώρες το 24ωρο;

Πιθανότατα να τα έχετε ακούσει κάποια στιγμή στη ζωή σας με τους όρους «μπότοξ του εγκεφάλου», «ντόπα των ευφυών», χάπια παραγωγικότητας και διάφορες άλλες εκφράσεις που «φωτογραφίζουν» την επίδρασή τους επάνω στον ανθρώπινο οργανισμό.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ακαδημαϊκοί και σπουδαστές τα χρησιμοποιούν ήδη κατά κόρον τα τελευταία χρόνια.

Στο φετινό Hay Festival του πανεπιστημίου Cambridge δεν ήταν λίγοι οι επιστήμονες που επέστησαν την προσοχή για τα ευρέως διαδεδομένα στον ακαδημαικό χώρο έξυπνα φάρμακα.

Η Δρ. Χάνα Κρίτσλοου, νευροεπιστήμονας δήλωσε ότι ένας στους δέκα φοιτητές του Πανεπιστημίου τα χρησιμοποιεί αγοράζοντάς τα από το διαδίκτυο.

«Τα παίρνουν με την ελπίδα ότι θα βοηθήσουν κατά την διάρκεια της εξεταστικής περιόδου. Επίσης ένας στους πέντε ακαδημαϊκούς παραδέχονται ότι τα χρησιμοποιούν ώστε να τους βοηθήσουν στη συγκέντρωσή τους».

Ουσίες όπως η μοδαφινίλη και η πιρακετάμη είναι εξαιρετικά δημοφιλείς μεταξύ δικηγόρων, ακαδημαικών αλλά και σπουδαστών ενώ τα νοοτροπικά χάπια, όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται, είναι ένα από τα καλά κρυμμένα μυστικά της Σίλικον Βάλει, της μητρόπολης των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας όπου μπορεί κανείς να συναντήσει τα πιο έξυπνα «μυαλά» παγκοσμίως.

ΝΟΟΤΡΟΠΙΚΑ ΧΑΠΙΑ Ή ΑΛΛΙΩΣ ΧΑΠΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

Στη διεθνή αγορά τα πιο δημοφιλή νοοτροπικά σκευάσματα είναι τα Ritalin, Adderall και Modafinil.

Πρόκειται για μείγματα διαφορετικών συστατικών, από καφεΐνη έως L – Theanine, αμινοξέων και βοτάνων που ενισχύουν και διεγείρουν την λειτουργία του εγκεφάλου.

Όπως ο πρωινός καφές αποτελεί τονωτικό για εκατομμύρια ανθρώπους κυρίως τις πρωινές ώρες για να ξεκινήσουν δυναμικά την ημέρα τους ,έτσι και τα νοοτροπικά φάρμακα δυναμώνουν τις νοητικές λειτουργίες, την πνευματική απόδοση, την ενίσχυση της μνήμης, τη δημιουργικότητα και την διάθεση στο μέγιστο.

Παρά το γεγονός ότι μεταβάλλουν τη λειτουργία του εγκεφάλου διατίθενται στην αγορά όχι ως φάρμακα αλλά ως διατροφικά συμπληρώματα και στις ΗΠΑ δεν χρειάζονται την έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων.

Το Modafinil συνήθως συνταγογραφείται για καταστάσεις όπως η ναρκοληψία και δίνεται στους αστυνομικούς και το στρατιωτικό προσωπικό που εργάζεται για πολλές ώρες.

Συνταγογραφούνται για άτομα με διαταραχή υπερκινητικότητας προσοχής ή Αλτσχάιμερ για να βελτιώσουν τη μνήμη τους και την εστίασή τους κάτι που τα κάνει εξαιρετικά ελκυστικά σε σπουδαστές αλλά και ακαδημαικούς.

ΙΧΘΥΕΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΑΦΕΪΝΗ

Τα τελευταία χρόνια η δημοτικότητα των νοοτρόπων έχει αυξηθεί ραγδαία σύμφωνα με τις τρεις πιο δημοφιλείς σελίδες πώλησης των φαρμάκων στη Μεγάλη Βρετανία. Ωστόσο η αγορά των νοοτρόπων είναι εξαιρετικά περίεργη έως και παράλογη σε κάποιες χώρες.

Το Modafinil για παράδειγμα δεν μπορεί να πωληθεί νόμιμα χωρίς συνταγή στην Αγγλία, αλλά είναι νόμιμο να το εισάγει κάποιος για προσωπική χρήση. Το ίδιο συμβαίνει και με την πιρακετάμη.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Οι Βρετανοί προμηθευτές δηλαδή μπορούν να πουλήσουν ανεμπόδιστα πειραματικά νοοτρόπα αλλά δεν μπορούν να πουλήσουν νόμιμα πιρακετάμη-μια ουσία η οποία είναι επιστημονικά αποδεδειγμένα ασφαλής εδώ και δεκαετίες.

Συμπληρώματα που περιέχουν καφεΐνη και ιχθυέλαιο έχουν κατακλείσει την αγορά καθώς ως γνωστόν ενισχύουν την παραγωγικότητα του εγκεφάλου. Για αυτούς τους λόγους, τα παραπάνω αποτελούν τη βάση πολλών νοοτροπικών με πολλαπλούς όμως και πολλές φορές άγνωστους συνδυασμούς.

ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΑΡΑΠΕΡΑ

Μπορεί οι παραπάνω ουσίες να χαρακτηρίζονται ως συμπληρώματα η έρευνα όμως επάνω στην τεχνητή νοημοσύνη και τις βιοεπιστήμες κερδίζει έδαφος καθημερινά.

Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Αϊντχόβεν, με επικεφαλής τον καθηγητή βιοϊατρικής χημείας Μάαρτεν Μερκς, δημοσίευσαν πρόσφατα στο περιοδικό “Nature Communications τα αποτελέσματά του για τον πρώτο υπολογιστή DNA, ο οποίος είναι ικανός να ανιχνεύει διάφορα αντισώματα στο αίμα και, στη συνέχεια, να κάνει υπολογισμούς.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Οι υπολογισμοί αυτοί θα επιτρέψουν την ανάπτυξη «έξυπνων» φαρμάκων και την αποτελεσματικότερη χορήγησή τους για διάφορες παθήσεις, όπως οι ρευματισμοί και η νόσος Κρον του εντέρου, με λιγότερες παρενέργειες και χαμηλότερο κόστος για τους ασθενείς.

Έως σήμερα οι βιοϊατρικές εφαρμογές τέτοιων υπολογιστών DNA υπήρξαν πολύ περιορισμένες. Το νέο σύστημα για πρώτη φορά πέτυχε να δώσει σε ένα τέτοιο μοριακό υπολογιστή τη δυνατότητα να αναγνωρίζει μέσα στο σώμα κατά πόσο υπάρχουν συγκεκριμένα αντισώματα, άρα να ανιχνεύει την παρουσία κάποιας ασθένειας που κινητοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ο υπολογιστής DNA είναι σε θέση να αποφασίσει – ανάλογα με την παρουσία των αντισωμάτων – κατά πόσο είναι αναγκαία η χορήγηση κάποιου φαρμάκου.

ΟΦΕΛΗ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Αν και τα οφέλη αυτών των ουσιών είναι προφανή και άμεσα, οι παρενέργειες παραμένουν άγνωστες κι αυτό οφείλεται στην έλλειψη μελετών σχετικά κυρίως με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στον οργανισμό.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι μάλιστα που αμφισβητούν και τα αποτελέσματα τους χρησιμοποιώντας την αγγλική φράση «too good to be true», πολύ καλά για να είναι αληθινά.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Επιστήμονες κάνουν λόγο για αλληλεπιδράσεις που δεν μπορούν να προβλεφθούν καθώς αρκεί μόνο ένα συστατικό από αυτά που αναγράφονται στην ετικέτα να κάνει αλληλεπίδραση με κάποιο άλλο φάρμακο.

Γι’ αυτό και πάντοτε συστήνεται η χρήση των «έξυπνων φαρμάκων» να γίνεται έπειτα από συζήτηση ή έγκριση με γιατρό.

Αν η ταινία “Limitless” με τον Μπράντλει Κούπερ πριν από λίγα χρόνια έμοιαζε με μακρινό μέλλον πλέον οι ειδικοί υποστηρίζουν πως τα «έξυπνα φάρμακα» ανήκουν στην καθημερινότητα πολλών ώστε να «βγάλουν» τη μέρα και να αποδόσουν στο μέγιστο επάνω στην εργασία τους, γεγονός που ελοχεύει πολλούς κινδύνους.

Αν η εγρήγορση λοιπόν και η διαύγεια είναι ο στόχος σας προτιμήστε τον πρωινό παραδοσιακό καφέ κι αφήστε τα πειράματα για εκείνους που γνωρίζουν καλύτερα.

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, REUTERS, YAHOO, NATURE, VARSITY, VICE, GUARDIAN, TELEGRAPH

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ