O ταλαντούχος πιανίστας από την Αρμενία σε ένα κονσέρτο στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός το Σάββατο 7 Οκτωβρίου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο τηλεφωνικό μας ραντεβού τον βρήκε εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, από εκεί που θα βρεθεί το Σάββατο 7 Οκτωβρίου. Ο Τιγκράν Χαμασιάν, ο ταλαντούχος πιανίστας από την Αρμενία θα βρίσκεται στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός για να μας παρουσιάσει συνθέσεις από την τελευταία δισκογραφική του δουλειά «An Ancient Observer».
Ο 30χρονος σήμερα Χαμασιάν έχει διακριθεί σε πολύ σημαντικούς διαγωνισμούς πιάνου, όπως στον Thelonious Monk Jazz Piano Competition, το 2006 αλλά και στο Montreux Jazz Festival (2013), ενώ όλα τα μεγάλα ονόματα της τζαζ, όπως ο Χέρμπι Χάνκοκ και ο Τσικ Κορία μιλούν με τα καλύτερα λόγια γι’ αυτόν. Το 2015, βραβεύτηκε μάλιστα με το Paul Acket στο North Sea Jazz Festival και το 2016 κέρδισε το βραβείο Echo (το Γερμανικό Grammy) για το καλύτερο διεθνές πιάνο άλμπουμ της χρονιάς για το έργο του «Mockroot».
Ιδιαίτερα θερμός για την Ελλάδα, μας διορθώνει όταν τον ρωτάμε πώς του φαίνεται που θα έρθει για πρώτη φορά στη χώρα μας. Έχει εμφανιστεί στο Φεστιβάλ της Σάνης, στην Χαλκιδική, τον Ιούλιο του 2012, στο πλαίσιο του Jazz on the Hill. Είναι η πρώτη του όμως φορά στην Αθήνα.
-Γιατί στην Αθήνα λοιπόν;
Ήθελα εδώ και πολύ καιρό να παίξω στην Αθήνα, αλλά δεν βόλευαν οι ημερομηνίες. Ταξιδεύω αρκετά συχνά και δίνω συναυλίες σε όλο τον κόσμο. Ζήτησα από τον ατζέντη μου να προσπαθήσει να κλείσει τελικά μια συναυλία στην πόλη σας. Σημαίνει πολλά για μένα αυτός ο τόπος. Θέλω να γνωρίσω και να παίξω για το αθηναϊκό κοινό.
-Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα που θα ερμηνεύσετε το επόμενο Σάββατο;
Το 95% των συνθέσεων που θα παίξω το Σάββατο προέρχεται από το τελευταίο μου άλμπουμ, το «An Ancient Observer» (Ένας αρχαίος/παλιός παρατηρητής). Θα υπάρχουν όμως και κάποια άλλα κομμάτια από παλιότερες δουλειές μου.
-Τι παρατηρείτε λοιπόν σ’ αυτή τη δουλειά; Γιατί της δώσατε αυτόν τον τίτλο;
Μου αρέσει πολύ η παρατήρηση των ανθρώπων και των πραγμάτων. Θεωρώ ότι είναι πραγματική τέχνη. Μου αρέσει μάλιστα να παρατηρώ την εξέλιξη της ιστορίας των λαών, αλλά και των εθνών. Κάθε σύνθεση, κάθε κομμάτι αυτού του δίσκου αφηγείται μια ιστορία. Η κάθε μία από αυτές τις ιστορίες συμβαίνει σε διαφορετικές εποχές. Για παράδειγμα υπάρχει μια σύνθεση που αφορά τη γέννηση και την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, που συνδέεται με την γενέτειρά μου. Ένα άλλο κομμάτι είναι εμπνευσμένο από την ποίηση των Αρχαίων Αιγυπτίων. Ένα άλλο από την αρμενική κεραμική, που μετρά εκατοντάδες χρόνια πορείας, αλλά και τον αρμένιο ποιητή Γέρι Σετσαρέν. Και υπάρχουν πολλές άλλες επιρροές.
-Τι ρόλο παίζει το ανθρώπινο αλλά και το φυσικό τοπίο της Αρμενίας, της περιοχής που ζείτε στους πρόποδες του Αραράτ σ’ αυτή τη δουλειά;
Δεν μπορώ να μην σκέφτομαι τον άνθρωπο, που έμεινε στην ίδια πεδιάδα πριν κάποια χρόνια, στο ίδιο μέρος που μένω εγώ σήμερα. Και οι δύο βλέπαμε τα ίδια βουνά, την ίδια φύση. Είχαμε την ίδια θέα. Υπάρχει ένα κοινό βίωμα λοιπόν, ένα κοινό συναίσθημα που βγαίνει από το μοίρασμα της ίδιας εμπειρίας ζωής, του ίδιου περιβάλλοντος, που σας ομολογώ ειλικρινά ότι είναι καθηλωτικό. Δεν μπορεί να μην σε επηρεάζει στον τρόπο ζωής σου, στην έμπνευση που έχεις, αλλά και στη φιλοσοφία σου. Είναι ένα έντονο υπαρξιακό συναίσθημα που έχει να κάνει με την αιωνιότητα των πραγμάτων, με το τι είναι εφήμερο και τι προσλαμβάνει ένας καλλιτέχνης από αυτή την εμπειρία. Τι κάνουμε και τι αφήνουμε πίσω μας σ’ αυτό το σύντομο πέρασμά μας από τη ζωή. Είναι κάτι πολύ δυνατό, που δεν μπορείς να μην το αφουγκραστείς. Δεν μπορείς να στρέψεις το κεφάλι και να πεις ότι αυτό δεν με αφορά, από τη στιγμή που μένεις σ’ αυτόν τον τόπο. Είναι σαν ο ίδιος ο τόπος να σε παροτρύνει να ασχοληθείς με την ουσία των πραγμάτων, με το πέρασμα των ανθρώπων, των εποχών, της ιστορίας. Άρα η μουσική μου είναι ένα καλειδοσκόπιο της ιστορίας του τόπου όπου ζω και αναπνέω.
-Άρα από άποψη στυλ η διάθεση που αποπνέει το συγκεκριμένο άλμπουμ είναι πιο στοχαστική, εσωτερική και εσωστρεφής ή έχει έναν πιο εξωστρεφή και φωτεινό χαρακτήρα; Συνδέεται με τις αρμένικες μουσικές παραδόσεις ή βρίσκει στέγη στη σύγχρονη μουσική και την τζαζ;
Αυτό που θέλω, όσον αφορά το ακροατήριό μου, είναι να ταξιδέψει. Να κάνει ένα πνευματικό, εσωτερικό ταξίδι. Μου αρέσουν οι μουσικές που αγγίζουν την καρδιά και που σε κάνουν να σκέφτεσαι, να στοχάζεσαι. Δεν σημαίνει αυτό βέβαια ότι δεν μου αρέσουν οι πιο εξωστρεφείς μουσικές, όπως η χορευτική ή η ποπ μουσική. Προτιμώ όμως να υπάρχει αυτή η πνευματική διάθεση, αυτό το εσωτερικό αίσθημα σε όσους έρθουν να με ακούσουν να παίζω.
-Είστε Αρμένιος. Η Αρμενία έχει τεράστια μουσική παράδοση. Σας έχει επηρεάσει βαθιά αυτή η παράδοση στις δικές σας συνθέσεις ή έχετε καταφέρει να την αφήσετε στο πλάι και να ασχοληθείτε με άλλα μουσικά είδη;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟφείλω να παραδεχτώ ότι η παραδοσιακή αρμενική μουσική βρίσκεται στο επίκεντρο των δικών μου συνθέσεων και μελωδιών. Αισθάνομαι ότι είναι μια τεράστια δεξαμενή έμπνευσης, που εμένα προσωπικά μου ανοίγει μουσικές πόρτες και σε άλλα είδη μουσικής. Δεν με περιορίζει. Το αντιλήφθηκα για πρώτη φορά στα 13-14 μου, όταν άρχισα να ασχολούμαι με την παραδοσιακή μουσική και από τότε αποτελεί τον οδηγό μου, τη βάση πάνω στην οποία στηρίζονται όλες οι δισκογραφικές δουλειές μου. Είναι μέρος της μουσικής μου γλώσσας και αυτό είναι σαφές, όταν ακούς τις συνθέσεις μου. Προφανώς βέβαια έχω δημιουργήσει και συνθέσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με την παραδοσιακή αρμενική μουσική.
-Σας αρέσει να αυτοσχεδιάζετε;
Ο αυτοσχεδιασμός είναι τα πάντα για μένα. Είναι τρόπος ζωής, είναι τρόπος σκέψης. Είναι το πιο σημαντικό πράγμα στη μουσική. Ακόμη και η σύνθεση προέρχεται από τον αυτοσχεδιασμό. Απλά δεν είναι εύκολο να έχεις ή να μπεις στην νοοτροπία του αυτοσχεδιασμού. Είναι μια συγκεκριμένη κατάσταση του μυαλού. Γι’ αυτό και λατρεύω την τζαζ, γιατί για μένα σημαίνει αυτοσχεδιασμός. Για να καταλάβετε, όταν ήμουν μικρός, ποτέ δεν έγραφα για να φτιάξω μια μελωδία. Πάντα αυτοσχεδίαζα, ή έβγαζα τις μελωδίες επί τόπου, χωρίς να κρατώ σημειώσεις. Ήθελα να μην έχω δεσμεύσεις. Ο αυτοσχεδιασμός μου δίνει την αίσθηση της ελευθερίας που χρειάζομαι. Και αυτό ήταν που με οδήγησε κάποια στιγμή στον κόσμο της τζαζ.
-Τι είναι αυτό που απολαμβάνετε περισσότερο στη ζωή σας, στη δουλειά σας;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑπολαμβάνω το γεγονός ότι κάθε φορά που παίζω αισθάνομαι πραγματικά ευτυχισμένος. Είναι μεγάλη ικανοποίηση για μένα να κάνω αυτό που αγαπώ περισσότερο στη ζωή μου. Πρέπει να ομολογήσω ότι το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή είναι να βρεις αυτό που σου αρέσει να κάνεις. Δόξα τω Θεώ. Εγώ δεν αμφέβαλα ούτε για ένα λεπτό τι θα ήθελα να κάνω στη ζωή μου. Η μουσική είναι τα πάντα για μένα. Κάθε φορά που δίνω ένα κονσέρτο, επιβεβαιώνω τη σταθερή και διαρκή αγάπη μου στη μουσική. Ότι λατρεύω αυτό που κάνω.
Η διαδρομή του Τιγκράν Χαμασιάν
Γεννημένος στο Gyumri της Αρμενίας, το 1987, ο Τιγκράν μεγάλωσε σε ένα σπίτι γεμάτο μουσική, με τον πατέρα του φαν της ροκ και τον θείο του λάτρη της τζαζ.
Από 3 ετών, είχε αρχίσει να παίζει στο πιάνο με το δικό του τρόπο τις μουσικές των Beatles, Louis Armstrong, Led Zeppelin, Deep Purple, Black Sabbath και Queen. Ήταν 10 ετών όταν η οικογένειά του μετακόμισε στο Ερεβάν και εκεί κάτω από την καθοδήγηση του δασκάλου του, Vahag Hayrapetyan, που είχε θητεύσει δίπλα στον Barry Harris, άρχισε να ανακαλύπτει την κλασσική τζαζ. Όπως λέει ο ίδιος ο Τγκράν, «Μαζί του κατάλαβα τι εστί τζαζ. Εκείνος μου έμαθε την bebop. Ήταν εξαιρετικός δάσκαλος». Παράλληλα, ξεκίνησε να μαθαίνει περισσότερα για την πλούσια κουλτούρα της Αρμενίας και να «βουτά» βαθιά στο μουσικό πηγάδι της πατρίδας του.
Όταν ήταν 16 ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στο Λος Άντζελες γιατί οι γονείς του ήθελαν να προσφέρουν στα παιδιά τους τις καλύτερες δυνατόν καλλιτεχνικές ευκαιρίες. Έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, όπου και φοίτησε για 2 χρόνια. Άρχισε να συναναστρέφεται μουσικούς της τζαζ όπως ο Alphonso Johnson και ο Alan Pasqua, ενώ ξεκίνησε να κάνει συναυλίες με τον σαξοφωνίστα Ben Wendel και τον ντράμερ Nate Wood. Την ίδια περίοδο έπαιζε και στη funk μπάντα Pinot.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠαράλληλα ξεκίνησε και τη δισκογραφική του καριέρα με τρία άλμπουμ, που ηχογράφησε στην French Plus Loin ως συνθέτης (leader): World Passion (2006), New Era (2008) και Red Hail (2009) και χαρακτηρίστηκε από κριτικούς ως ένα τζαζ φαινόμενο.
Στη συνέχεια μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για λίγο (για να επιστρέψει λίγο αργότερα στην Αρμενία όπου και μένει έως σήμερα). Το 2010, υπέγραψε συμβόλαιο με την Universal Jazz Γαλλίας και το 2011 κυκλοφόρησε το «A Fable», το πρώτο σόλο άλμπουμ του.
Ο βιρτουόζος πιανίστας με τη ρυθμική υπερδύναμη, κυκλοφόρησε το 2017 το δεύτερο σόλο άλμπουμ του με τίτλο «An Ancient Observer». Ο Τιγκράν έχει κάνει παγκόσμιες περιοδείες και το κοινό του περιλαμβάνει από θιασώτες της τζαζ μέχρι και προοδευτικούς ακροατές της μέταλ.
INFO
Σάββατο 7 Οκτωβρίου
Τιγκράν Χαμασιάν
Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός
Πλατεία Καρύτση 8, τηλ. 210 3221917
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤιμές εισιτηρίων: Από 15 ευρώ έως 30 ευρώ
Σημεία Προπώλησης
www.viva.gr
στο τηλέφωνο 11876 μέσω vivawallet & σε όλα τα καταστήματα Seven Spots, Relaod, Media Markt, Βιβλιοπωλεία Ευρυπίδης
Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, viva kiosk στο Σύνταγμα