Το Euronews συνάντησε πρόσφατα την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ε.
Το Euronews συνάντησε πρόσφατα την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής & πολιτικής ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι στη Σύνοδο για τον Μεσογειακό Διάλογο (MED) στη Ρώμη.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Φεντερίκα Μογκερίνι, είστε η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα εξωτερικής πολιτικής & πολιτικής ασφάλειας. Σας ευχαριστώ που απαντήσατε στις ερωτήσεις μας στη Σύνοδο MED, της οποίας ο στόχος είναι ο καθορισμός μιας «Θετικής Ατζέντας» για τη Μεσόγειο. Τα βασικά θέματα της συνάντησης ήταν η μετανάστευση και η ασφάλεια. Είναι δυνατόν να παραμείνουμε αισιόδοξοι με μια τόσο μεγάλη, βαθιά κρίση;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Ναι μπορούμε. Αυτό το τεράστιο μεταναστευτικό φαινόμενο βοήθησε όλη την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο να αντιληφθούν ότι βιώνουμε μια τεράστια αλλαγή. Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε αυτή τη μεταναστευτική ροή, είτε αυτή υπάρχει μέσα στην Αφρική, είτε από την Αφρική προς την Ευρώπη ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Είναι ένα σύνθετο φαινόμενο. Άρα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που το διαχειριζόμαστε. Δεν εστιάζουμε πλέον στους συνοριακούς ελέγχους σαν να είναι απλά ένα θέμα εσωτερικής πολιτικής ή αστυνόμευσης. Το αντιμετωπίζουμε σε όλη την πολυπλοκότητά του, αναπτύσσοντας τη συνεργασία ανάμεσα στην Ε.Ε και την Αφρικανική Ένωση, τις χώρες προέλευσης των μεταναστών και τις χώρες διέλευσης.
Τι σημαίνει αυτό; Πρώτα από όλα, σώζουμε ζωές στην Μεσόγειο, στην Λιβύη, στην έρημο, σώζουμε γυναίκες και παιδιά, που μέσα στην απελπισία τους προτιμούν να διακινδυνεύσουν παρά να μείνουν στις χώρες τους. Δεύτερον, βοηθούμε τις αρχές της Λιβύης, σε ένα πολύ περίπλοκο πολιτικό πλαίσιο, να φυλάξουν τα σύνορα της χώρας και να κλείσουν τα κέντρα κράτησης.
Βοηθούμε τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους μετανάστες στη Λιβύη.
Τρίτον, πρέπει να πετύχουμε να ελέγξουμε αποτελεσματικά την νότια Λιβύη, γιατί μέχρι να σταματήσουμε την παράνομη διακίνηση ανθρώπων στην υποσαχάρια Αφρική, στην έρημο, τον Νίγηρα, το Μάλι και το Τσαντ, η κατάσταση στην Λιβύη θα παραμένει ανυπόφορη. Δραστηριοποιηθήκαμε περισσότερο στον Νίγηρα, προσφέροντας οικονομικές διεξόδους στη νέα γενιά, όπου το μόνο με το οποίο ασχολιόταν, ήταν το εμπόριο ανθρώπων.
Τώρα έχουμε ένα νέο εργαλείο. Στη σύνοδο της Ε.Ε. με την Αφρικανική Ένωση, δημιουργήσαμε μια ειδική ομάδα σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη για να συντονίσουμε τις δράσεις μας. Η Ε.Ε. θα ενισχύσει τις δράσεις της, ο ΟΗΕ θα προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια και θα υποστηρίξει τον εθελοντικό επαναπατρισμό των προσφύγων, ενώ η Αφρικανική Ένωση δεσμεύτηκε να ταυτοποιήσει τους μετανάστες και να τους βοηθήσει να εγκαταλείψουν τα απάνθρωπα κέντρα κράτησης που τους έχουν τοποθετήσει.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Θεωρείτε ρεαλιστικό το σχέδιο να μπείτε στη Λιβύη και να φτάσετε σε αυτά τα κέντρα κράτησης που είναι διασκορπισμένα σε μια περιοχή που βιώνει το απόλυτο χάος; Είναι εφικτό και ποιο είναι το χρονικό πλαίσιο;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Το κάνουμε ήδη. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ανακοίνωσε μόλις την αναχώρηση δύο πτήσεων τσάρτερ με μετανάστες από τη Λιβύη προς δύο χώρες που έχουν μεγάλες ροές μετανάστευσης. Και αυτές προστίθενται στον μεγάλο αριθμό πτήσεων που έχουν γίνει τους προηγούμενους μήνες, χάρις στη βοήθεια από την Ε.Ε. Μέχρι τώρα έχουμε βοηθήσει 14.000 μετανάστες να γυρίσουν στην πατρίδα τους και να γλιτώσουν τη δουλεία που τους περίμενε.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Υπάρχει όμως πολλή υποκρισία. Έπρεπε να περιμένουμε να δούμε τις εικόνες στην τηλεόραση για να μιλήσουμε για εμπόριο σκλάβων; Είναι σαν τον Αϊλάν, το νεκρό παιδί που φωτογραφήθηκε σε μια παραλία της Τουρκίας. Μια φωτογραφία που σόκαρε βαθιά την κοινή γνώμη και προκάλεσε μεγάλη αντίδραση, αλλά για σύντομο χρονικό διάστημα. Αφού όλοι ξέρατε τι συμβαίνει, γιατί δεν δράσατε νωρίτερα και πιο σθεναρά;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Την πρώτη φορά που άκουσα γι’ αυτά τα κέντρα και τη δουλεία που υφίσταντο οι μετανάστες στο ταξίδι τους μέσα από την έρημο, τη Λιβύη μέχρι να φτάσουν στη θάλασσα, ήμουν στην Λαμπεντούζα πριν από 4-5 χρόνια. Φοβάμαι ότι υπήρχαν πολύ νωρίτερα. Μερικές φορές ένα τηλεοπτικό θέμα βοηθά τον κόσμο να μάθει κάποια πράγματα. Αν πιέζει όσους παίρνουν αποφάσεις να δράσουν, άτομα δηλαδή που δεν αισθάνονταν ότι πρέπει να σώσουν τις ζωές κάποιων ανθρώπων, αυτό είναι κάτι καλό. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι η Ε.Ε. υπέγραψε πριν ένα χρόνο μια συμφωνία υποστήριξης της δράσης που κάνει ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης στη Λιβύη. Ζητήσαμε από όλους, τον ΟΗΕ, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες να επιστρέψουν στη Λιβύη και να ψάξουν για αυτά τα στρατόπεδα. Ζητήσαμε από τις αρχές της Λιβύης να τους δώσουν πρόσβαση. Οι Ευρωπαίοι, μόνοι μας χρηματοδοτήσαμε τη διάσωση αυτών των 14.000 ατόμων.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Στη Λιβύη αλλά και στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, οι συνομιλητές σας δεν είναι πάντα αξιόπιστοι. Μερικές φορές υπάρχει η αίσθηση ότι βλέπουν την Ε.Ε σαν ένα ATM, έναν επενδυτή που δεν αναζητά απαραίτητα να πετύχει έναν εφικτό στόχο.
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Είμαι ικανοποιημένη που οι αφρικανοί εταίροι μας ανακοίνωσαν τη διάθεσή τους να συμβάλλουν στην τεράστια προσπάθεια που κάνουμε να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Αφορά άλλωστε και την Αφρική. Υπάρχει μια αληθινή αλλαγή γραμμής, τόσο πολιτικά, όσο και πολιτιστικά, και από τις δύο πλευρές. Έτσι δεν υπάρχει πια το στερεότυπο ότι το μεταναστευτικό ζήτημα βάζει τον Νότο ενάντια στο Βορρά και τον Βορρά ενάντια στον Νότο. Η πιο σημαντική απόφαση που πάρθηκε στο Αμπιτζάν δεν ήταν μόνο η δημιουργία μιας ειδικής ομάδας που θα μας επιτρέψει να συνεργαστούμε αντί να συγκρουόμαστε, αλλά η εισαγωγή ενός σχεδίου ιδιωτικών επενδύσεων με την οικονομική υποστήριξη της Ε.Ε., που θα φτάσει τα 44 δις ευρώ. Αυτό αφορά πρότζεκτ που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας στα πιο ευάλωτα μέρη της Αφρικής. Αυτή είναι η αληθινή απάντηση στην ασφάλεια και τα μεταναστευτικά προβλήματα της Αφρικής.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Η Ε.Ε. κι εσείς προσωπικά, έχετε καταφέρει μία από τις μεγαλύτερες πρόσφατες διπλωματικές επιτυχίες: την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Αλλά στις πρόσφατες δηλώσεις, φαίνεται ότι η Τεχεράνη αμφισβητεί τη συμφωνία. Μέχρι πού είστε έτοιμη να φτάσετε για να την υπερασπιστείτε σε σχέση με την αμερικανική ηγεσία;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Η συμφωνία που έχουμε κάνει με την Τεχεράνη είναι αποτελεσματική. Αριθμεί περισσότερες από 100 σελίδες. Το Ιράν έχει πολύ συγκεκριμένες δεσμεύσεις και βρίσκεται κάτω από το συνεχή έλεγχο της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας. Μέχρι τώρα, η Υπηρεσία έχει διεξάγει εννέα θετικούς ελέγχους. Δεν υπάρχει λόγος να διαλύσουμε μια συμφωνία για τα πυρηνικά, που έχει αποτέλεσμα. Ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την αμερικανική στρατηγική για το Ιράν, που αμφισβητεί τη συμφωνία μας. Θυμίσαμε στους αμερικανούς φίλους μας ότι η συμφωνία δεν είναι ανάμεσα σε δύο κράτη. Είναι μια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και περιμένουμε από όλα τα μέρη να την σεβαστούν.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Πώς μπορείτε να συνεχίζετε το διάλογο με την τωρινή αμερικανική ηγεσία που βασίζεται στη διπλωματία μέσω Twitter, είναι ασταθής και επιφυλάσσει εκπλήξεις κάθε μέρα;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Μιλάμε συχνά με τους αμερικανούς φίλους μας σε όλα τα επίπεδα και συμφωνούμε. Μερικές φορές σκέφτομαι το αστείο του Χένρι Κίσινγκερ: “Ποιον πρέπει να πάρω τηλέφωνο, αν πρέπει να τηλεφωνήσω στην Ευρώπη”; Τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν το τηλέφωνο της Ευρώπης, αλλά είναι η σειρά μας να ρωτήσουμε σε ποιον πρέπει να μιλήσουμε, εάν θέλουμε να καλέσουμε την Ουάσινγκτον. Συνεχίζουμε όμως να μιλάμε και συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε καλά σε έναν αριθμό ζητημάτων.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Συζητάτε για τη Βόρεια Κορέα; Ποια είναι η θέση σας; Μέχρι τώρα η Ε.Ε. δεν είχε εκφραστεί ξεκάθαρα σ’ αυτό το ζήτημα.
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Το αντίθετο συμβαίνει. Ήμασταν οι πρώτοι που εφαρμόσαμε τις κυρώσεις του ΟΗΕ. Ήμασταν επίσης οι πρώτοι που ασκήσαμε ακόμη μεγαλύτερη οικονομική πίεση στην Πιονγιάνγκ. Κάθε φορά που αναλαμβάνουμε δράση, συντονιζόμαστε με την Ουάσινγκτον, τη Σεούλ, το Τόκιο, τη Μόσχα και το Πεκίνο. Μόνο μια ενωμένη διεθνής κοινότητα και ένα ενωμένο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα καταφέρουν να ανοίξουν ένα διάλογο με τη Βόρεια Κορέα. Οι ενωμένες προσπάθειές τους πρέπει να αποσκοπούν να δημιουργήσουν ένα διπλωματικό κανάλι επικοινωνίας, που δεν υπάρχει σήμερα. Αυτή η ευθύνη εναπόκειται κυρίως στην Κίνα. Ασκώντας διπλωματική και οικονομική πίεση στην Βόρεια Κορέα, η Ευρώπη στοχεύει να πετύχει μια ειρηνευτική λύση.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Μιλήσαμε για διάλογο με την Ουάσινγκτον, αλλά αυτό που φαίνεται πραγματικά δύσκολο αυτή τη στιγμή είναι ο διάλογος με την Μόσχα.
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Είναι όντως ένα πολύ περίπλοκο θέμα. Και θα συνεχίσει να είναι όσο δεν υπάρχει λύση στην σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία. Δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Η πληγή που έχει δημιουργηθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την προσάρτηση της Κριμαίας είναι ακόμη ανοικτή. Η δική μας προτεραιότητα είναι να εφαρμόσουμε τις αποφάσεις που πάρθηκαν στο Μινσκ για την επίλυση της κρίσης. Πρέπει να πούμε όμως ότι έχουμε εποικοδομητικές συνομιλίες με τη Μόσχα όσον αφορά στις κοινές μας προτεραιότητες.
Για παράδειγμα, την κρίση στην Συρία. Η Μόσχα έχει διαφορετική θέση από την Ε.Ε. για τη συριακή κρίση. Ο στόχος μας είναι όμως ο ίδιος: να βάλουμε ένα τέλος στη σύγκρουση, μετά από τόσα χρόνια. Μπορούμε να βρούμε κοινούς τρόπους για να φτάσουμε σ’ αυτό το αποτέλεσμα. Με την Μόσχα, συζητούμε για τη Βόρεια Κορέα, για την εφαρμογή της συμφωνίας για τα πυρηνικά με το Ιράν. Σ’ αυτό το θέμα έχουμε εποικοδομητική συνεργασία. Συνεργαζόμαστε επίσης ως μέλη του Κουαρτέτου για θέματα όπως τη λύση των δύο κρατών στην Μέση Ανατολή, την τρομοκρατία και τη μετανάστευση.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Ως επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., έχετε αποδείξεις για την παρέμβαση της Ρωσίας στην εσωτερική πολιτική ορισμένων κρατών μελών όπως είναι η Γαλλία και η Ισπανία;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Η Ε.Ε. έχει θέσει σε εφαρμογή ένα σύστημα ελέγχου, αντίδρασης και προώθησης των αληθινών ειδήσεων. Έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για τα fake news και τις επικοινωνιακές εκστρατείες, που οδηγούν την κοινή γνώμη να πιστέψει ψεύτικες ειδήσεις. Ο στόχος μας είναι να μην απαντάμε με μια παλιού τύπου προπαγάνδα. Αντιδρούμε αναδεικνύοντας τις σωστές πληροφορίες και με αυτό τον τρόπο προωθούμε τις αληθινές ειδήσεις, όσον αφορά τι είναι και τι δεν είναι η Ε.Ε. Η Ε.Ε. δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ ένας σχηματισμός ενάντια σε κάποιον. Νομίζω ότι η Μόσχα έχει λάβει ξεκάθαρα το μήνυμά μας.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Άρα δεν έχετε αποδείξεις
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Ελπίζουμε ότι όλες οι χώρες του κόσμου, είτε είναι φίλοι μας, είτε όχι, είτε είναι κοντά μας είτε όχι, θα σεβαστούν τις δημοκρατικές διαδικασίες των ευρωπαϊκών κρατών-μελών, ειδικά τις εκλογικές διαδικασίες.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Κάτι τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό. Θέλω να μιλήσουμε για τα Βαλκάνια. Είναι μια περιοχή στρατηγικής σημασίας για πολλούς λόγους, για την οποία μιλάμε με αφορμή τη μετανάστευση: η περιοχή είναι η ευρωπαϊκή πύλη εισόδου.
Με αφορμή την ασφάλεια: ξέρουμε για παράδειγμα ότι πολλοί από τους ξένους μαχητές που μπήκαν στο Ισλαμικό Κράτος προέρχονται από την Βοσνία. Τα Βαλκάνια είναι το ανατολικό σύνορο της Ευρώπης. Ο στόχος σας είναι να δείτε γρήγορα αποτελέσματα, πριν το τέλος της θητείας σας. Ποια είναι αυτά;
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Συχνά μιλάμε για τα Βαλκάνια από μια ευρωπαϊκή οπτική, αλλά ξεχνούμε ότι τα Βαλκάνια είναι στην καρδιά της Ευρώπης. Είτε είναι η ασφάλεια και οι μεταναστευτικές ροές, η οικονομική ανάπτυξη και οι υποδομές, είναι προς το συμφέρον της Ε.Ε. να βάλει τα Βαλκάνια στην οικογένειά της και να τα κρατήσει εκεί. Είπα κάτι που μερικά κράτη μέλη δεν έλαβαν σοβαρά υπόψη τους. Δεν πιστεύω ότι η Ε.Ε θα αποτελείται από 27 χώρες στο μέλλον, αλλά από περισσότερες.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Παρά την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη; Υπάρχει πολύς σκεπτικισμός απέναντι σε περαιτέρω διεύρυνση στο μέλλον.
Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.:
Θέλουμε τα δυτικά Βαλκάνια να είναι μέρος της ευρωπαϊκής μας οικογένειας, ειδικά για λόγους ασφαλείας αλλά και για οικονομικούς λόγους. Έχουμε ανάγκη την ενέργεια της νεολαίας των Βαλκανίων. Αυτό μπορεί να γίνει βέβαια υπό τον όρο ότι αυτά τα κράτη θα εφαρμόσουν μια σειρά μεταρρυθμίσεων. Χρειάζονται ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της κοινωνίας και των θεσμών. Οι ηγέτες και οι κάτοικοι αυτής της περιοχής είναι έτοιμοι να τις κάνουν. Όταν βλέπεις αυτή την ενέργεια, την προθυμία να αποτελέσουν μέρος του ευρωπαϊκού πολιτικού σχεδίου, που είναι ακόμη μια μαζική επιθυμία, δεν μπορείς να τους κλείσεις την πόρτα. Όταν λέω ότι πριν το τέλος της θητείας μας, σε δύο χρόνια δηλαδή, θα δούμε απίστευτη πρόοδο και στους έξι εταίρους μας στα δυτικά Βαλκάνια, είμαι σίγουρη. Το πιστεύω ειλικρινά.
Γκαρντένια Τρετσίνι, Euronews:
Σας ευχαριστώ που απαντήσατε στις ερωτήσεις μου