Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μίλησε αποκλειστικά στο Euronews για την προοπτική ένταξης στο μπλοκ των 6 χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και τα εμπόδια που υπάρχουν
Κάνοντας μια αναδρομή στο 2014, οι ηγέτες της Ε.Ε. δεν σκέφτονταν καθόλου μια νέα διεύρυνση, αντιμέτωποι με τον αυξανόμενο ευρω-σκεπτικισμό στις πατρίδες τους, το Brexit και τις επιπτώσεις της κρίσης στην ευρωζώνη. Σήμερα οι Βρυξέλλες ανοίγουν ένα νέο παράθυρο για ένταξη στις 6 χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, επισκέφθηκε και τα 6 κράτη. Η δημοσιογράφος του Euronews, Έφη Κουτσοκώστα, τον συνάντησε για μια αποκλειστική συνέντευξη στη Σόφια, τελευταίο σταθμό της περιοδείας του.
Έφη Κουτσοκώστα:
«Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με τα κράτη που θεωρούνται επικρατέστερα σ‘αυτήν την διαδικασία ένταξης, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Ειλικρινά, πόσο ρεαλιστικό είναι γι‘αυτά να ενταχθούν στην Ε.Ε. δεδομένων των διαφωνιών που υπάρχουν ήδη;»
Ζαν Κλοντ Γιούνκερ: «Δε συζητάμε ημερομηνίες, δε συζητάμε την κατάληξη, αλλά τη διαδικασία. Προσπαθούσα να κάνω τις κυβερνήσεις και άλλους σ‘αυτήν την περιοχή να καταλάβουν ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις για την ένταξη πρέπει να εκπληρωθούν, δεν γίνεται αυτό, οπότε χρειάζεται χρόνος. Η ημερομηνία που υποδεικνύουμε, το 2025 είναι μια υπόδειξη, όχι υπόσχεση. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι στην παλιά Ευρώπη, στο δυτικό κομμάτι της, αλλά όχι μόνο εκεί, υπάρχει ένα είδος κούρασης σε σχέση με τη διεύρυνση και προφανώς αυτό ισχύει στις περιπτώσεις της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Αλλά τα πάνε καλά και πρέπει να τους βοηθήσουμε».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Υπάρχει όμως ένας ακόμα παράγοντας. Η Σερβία έχει πολύ στενούς δεσμούς με τη Μόσχα που είναι πολύ δραστήρια στην περιοχή. Ο υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ επισκέπτεται την περιοχή και πρόσφατα τη Σερβία. Πήγε εκεί και προειδοποίησε την Ε.Ε. ότι το να ζητάει από τη Σερβία να διαλέξει είναι σα να κάνει το ίδιο λάθος που έκανε στην Ουκρανία. Τι έχετε να πείτε γι‘αυτό; Υπάρχει ζήτημα επιλογής;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Πρώτον, δεν μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ Σερβίας και Ουκρανίας. Δεύτερον, εξηγούσα σε συναδέλφους εδώ στην περιοχή ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν είναι ένα οικοδόμημα εναντίον άλλων, είναι μια διαδικασία ενσωμάτωσης για μας. Δε ζήτησα από τους Σέρβους να επιλέξουν γιατί πρέπει να έχουν φυσιολογικές σχέσεις με τη Ρωσία και έχουν τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Τους ζητάτε όμως να ευθυγραμμίσουν την εξωτερική πολιτική τους με αυτή της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων στη Ρωσία για το ζήτημα της Κριμαίας;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Όλοι οι εταίροι στην περιοχή είναι ευθυγραμμισμένοι με την εξωτερική πολιτική, αλλά οι Σέρβοι έχουν μια διαφορετική στάση, γιατί δεν συμμετέχουν σ‘αυτήν την διαδικασία κυρώσεων. Όταν έρθουν πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν, αλλά αυτό δεν είναι ένα βραχυπρόθεσμο ζήτημα».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Ας προχωρήσουμε σε άλλες χώρες με την ελπίδα να ενταχθούν μια μέρα στην Ε.Ε. και αναφέρομαι στην FYROM και την Αλβανία. Που βρισκόμαστε τώρα; Συναντήσατε τους ηγέτες των δύο αυτών χωρών. Τι μηνύματα λάβατε;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Το γενικό μήνυμά μου στην περιοχή και ειδικότερα σε ό,τι αφορά αυτές τις δύο χώρες που αναφέρατε, είναι ότι καμία χώρα δεν θα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν δεν λυθούν οι συνοριακές διαφωνίες. Πρέπει να βάλουν τάξη στην περιοχή. Δεν εισάγουμε την αστάθεια που απομένει στα Δυτικά Βαλκάνια, αντίθετα θέλουμε να εξάγουμε τη δική μας σταθερότητα. Συνεπώς, όλες οι χώρες που θέλουν να γίνουν μέλη της Ε.Ε. πρέπει να λύσουν τα συνοριακά ζητήματα και έχουμε πολλά συνοριακά ζητήματα στην περιοχή».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Τα Σκόπια έχουν μια μακρά διαμάχη με την Ελλάδα για το όνομα. Υπάρχει διαπραγμάτευση σε εξέλιξη. Ποιος είναι ο ρόλος της Ε.Ε. πάνω σ’ αυτό; Τους ασκείτε πίεση για να βρεθεί τώρα μια λύση; Βλέπετε ότι υπάρχει δυναμική;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Η πίεση δεν είναι ένα εργαλείο που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε. Ενθαρρύνουμε τους Έλληνες και την FYROM να καταλήξουν σε μια συμφωνία σε ό,τι αφορά το όνομα. Βρίσκονται σε διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεν πρέπει να ανακατευτούμε».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Οι Έλληνες ζητούν από τους γείτονές τους να αφαιρέσουν από το σύνταγμά τους οποιαδήποτε αλυτρωτική αξίωση. Το θεωρείτε αυτό δικαιολογημένο δεδομένου του συνοριακού ζητήματος σ’ ολόκληρη την περιοχή;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Δεν ανακατευόμαστε στη διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ Ελλάδας και FYROM».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Ένα άλλο ζήτημα είναι η τουρκική επιρροή στην περιοχή, κυρίως όταν πρόκειται για πολιτική επιρροή στο Κόσοβο, την Αλβανία, τη Βοσνία. Τα συμφέροντα του Ερντογάν στην περιοχή σήμερα είναι συμβατά μ‘αυτά της
Ε.Ε.;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Η Τουρκία παίζει ένα ρόλο, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλος όσο νομίζει ο κόσμος. Οι εταίροι μας στην περιοχή γνωρίζουν ότι το παρακολουθούμε αυτό στενά».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Έχετε, ωστόσο, την εντύπωση ότι αν δεν δώσετε σ‘αυτούς τους εταίρους κάτι παραπάνω, θα κοιτάξουν για άλλους συμμάχους, όπως η Ρωσία και η Τουρκία που ανέφερα;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Σίγουρα γνωρίζουν ότι δεν έχει νόημα να ακολουθήσουν διαφορετικό δρόμο, υπάρχει μόνο ένας δρόμος».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Υπάρχει άλλη μια σύνοδος με την Τουρκία για τη βελτίωση των σχέσεων και με την Ε.Ε. στη Βάρνα, πάλι στη Βουλγαρία. Πιστεύετε ότι εξακολουθεί να είναι σημαντική, δεδομένων των τελευταίων εξελίξεων σε ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, και των ενεργειών τους στα Δυτικά Βαλκάνια;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Θα έχουμε ΜΑΛΛΟΝ μια συνάντηση με τον Πρόεδρο Ερντογάν τον Μάρτιο στη Βάρνα και πρέπει να συζητήσουμε διαφορετικά με τον Τούρκο Πρόεδρο και δεν θα ήθελα να προδικάσω το αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Είναι πιθανό να ακυρωθεί αυτή η συνάντηση;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Μέχρι τώρα δεν έχει ακυρωθεί».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Υπάρχουν και άλλα ζητήματα, όπως η ασφάλεια στην περιοχή. Βασίζεστε και στις Ηνωμένες Πολιτείες που ήταν επίσης πολύ δραστήριες πάνω στο ζήτημα αυτό στην περιοχή;»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Όταν πρόκειται για την ένταξη των χωρών και των εταίρων μας στα Δυτικά Βαλκάνια, και όταν πρόκειται για τη διεύρυνση, δεν έχουν λόγο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφασίζει, όχι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τους σεβόμαστε, είναι ευπρόσδεκτοι να συνεισφέρουν, αλλά δεν θέλω να έχουμε μια διαδικασία που από τη μια μεριά οι ΗΠΑ θα παίζουν σημαντικό ρόλο, γιατί αυτό θα συνεπαγόταν μεγαλύτερο ρόλο για τη Ρωσία. Αυτός δεν είναι ο τρόπος για να το αντιμετωπίσουμε».
Ε.Κουτσοκώστα:
«Όταν ήσασταν στη Βοσνία, είπατε ενώπιον του κοινοβουλίου ότι ο πατριωτισμός δεν έχει καμία σχέση με τους εθνικισμούς, αυτό ισχύει και στην Ε.Ε. Τι έχετε να πείτε στους πολίτες της Ε.Ε. γι‘αυτό το σχέδιο διεύρυνσης, όταν βλέπουν ότι υπάρχει ήδη ρήξη μεταξύ Ανατολής και Δύσης στην Ε.Ε., όταν υπάρχουν ζητήματα κράτους δικαίου και διαφθοράς. Και στα Βαλκάνια υπάρχουν πολλά τέτοια θέματα»
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Ο πατριωτισμός δεν προσανατολίζεται εναντίον των άλλων, αλλά αφορά στην αγάπη που έχει κανείς για τη χώρα του. Ο εθνικισμός προσανατολίζεται εναντίον άλλων. Ο αγώνας κατά της διαφθοράς που έχει τεράστια σημασία, η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος δεν έχει καμία σχέση με τον πατριωτισμό. Αυτό που ζητάμε από τους εταίρους μας στην περιοχή είναι να αναλάβουν σοβαρά αυτή τη δέσμευση, όχι μόνο στα λόγια. Θα πρέπει να το κάνουν και θα το κάνουν. Και αν δεν το κάνουν, η πόρτα θα κλείσει».
Ε.Κουτσοκώστα: «Ευχαριστώ θερμά Πρόεδρε».
Ζ.Κ.Γιούνκερ: «Ευχαριστώ».