Ημέρα κρίσης για την Τουρκία στη Βάρνα

Ημέρα κρίσης για την Τουρκία στη Βάρνα
Από Μάριος Ιωάννου
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button

Στο μενού του δείπνου εργασίας βρίσκονται πολλά ακανθώδη θέματα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντάται σήμερα με τους ηγέτες ευρωπαϊκών θεσμών σε μια προσπάθεια να αναζωογονηθεί ο όλο και πιο δύσκολος διάλογος ανάμεσα στην Άγκυρα και τις Βρυξέλλες, σε μια σύνοδο που αναγγέλλεται τεταμένη.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και αυτός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα καθίσουν στο τραπέζι μαζί με τον Ερντογάν για ένα δείπνο εργασίας στη Βάρνα, το παραθαλάσσιο θέρετρο της Βουλγαρίας. Στο μενού βρίσκονται πολλά ακανθώδη θέματα.

Στον κατάλογο φιγουράρουν πάνω-πάνω η αποσάθρωση του κράτους δικαίου στην Τουρκία μετά την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016, η αμφιλεγόμενη διμερής συμφωνία για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων και των μεταναστών, η κλινικά νεκρή προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ, η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον μιας οργάνωσης κούρδων ανταρτών στη Συρία.

Σαν να μην έφθαναν αυτά, η συνάντηση σημειώνεται μερικές ημέρες μετά την κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στην Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο.

Με αυτό το φόντο, ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, η χώρα του οποίου αναλαμβάνει την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ και θα είναι παρών στο δείπνο, δεν κρύβει πως περιμένει μια «πολύ δύσκολη» συνάντηση.

Πάντως κανένα από τα δύο μέρη δεν έχει συμφέρον να εκτροχιάσει τον διάλογο. Για την Τουρκία, η ΕΕ παραμένει πολύτιμος εμπορικός εταίρος. Για τις Βρυξέλλες, η Άγκυρα συνεχίζει να είναι απαραίτητος σύμμαχος στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και στην προσπάθεια ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών.

«Η σύνοδος στη Βάρνα θα δώσει την ευκαιρία να ξαναρχίσει ο διάλογος ανάμεσα στα δύο μέρη, παρότι δεν αναμένεται καμιά αληθινή πρόοδος», συνόψισε η Ζανά Ζαμπούρ, τουρκολόγος του CERI/Sciences Po.

«Ειλικρινής διάλογος»;

Η ένταση ανέβηκε μια βαθμίδα την περασμένη εβδομάδα, όταν οι ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν τις «συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες» της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, έπειτα από αλλεπάλληλα επεισόδια.

Η Τουρκία αντέδρασε χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτες» τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της ΕΕ κι εξέφρασε παράλληλα την οργή της για τις ευρωπαϊκές επικρίσεις όσον αφορά την επιχείρηση ευρείας κλίμακας που εξαπέλυσε εναντίον της κουρδικής οργάνωσης Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), στην περιοχή Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία.

«Η μάζα των προβλημάτων για τα οποία βρίσκονται σε διένεξη η Τουρκία και η ΕΕ δεν παύει να διογκώνεται», αναγνώρισε ο Γιούνκερ, πάντως υποσχέθηκε έναν «ειλικρινή και ανοικτό διάλογο» με τον Ερντογάν. Η ΕΕ, επέμεινε παρ' όλ' αυτά, «επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία (της) με την Τουρκία».

Μια από τις προτεραιότητες για τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι να εξασφαλιστεί ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τη συμφωνία που κλείστηκε τον Μάρτιο του 2016 για την κρίση των μεταναστών και των προσφύγων και επέτρεψε να μειωθούν σημαντικά οι διελεύσεις προς την Ευρώπη, με αντάλλαγμα κυρίως οικονομική βοήθεια.

Ο Ερντογάν έχει διαμαρτυρηθεί επανειλημμένα για τις «καθυστερήσεις» στην εκταμίευση των χρημάτων, ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, στα οποία αναμένεται να προστεθούν άλλα τρία δισεκατομμύρια.

«Εταιρική σχέση»;

Εξάλλου, η Άγκυρα αξιώνει να υπάρξει πρόοδος στη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στην ΕΕ. Αυτό είναι «προτεραιότητα» για την Άγκυρα, αλλά πιθανόν «αποτελεί ψευδαίσθηση εάν πιστεύει ότι η ΕΕ θα κάνει παραχωρήσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα», εκτιμά η Ζανά Ζαμπούρ.

Μολονότι η Άγκυρα πολλαπλασίασε τους τελευταίους μήνες τα κατευναστικά σινιάλα προς ορισμένες χώρες μέλη, κυρίως τη Γερμανία, αποφυλακίζοντας για παράδειγμα δημοσιογράφους που είχε φυλακίσει, το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ρίχνει μια βαριά σκιά στη Βάρνα.

Η ΕΕ έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία της για τις εκκαθαρίσεις που εξαπολύθηκαν στην Τουρκία μετά την απόπειρα επιβολής στρατιωτικού καθεστώτος. Πάνω από 55.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους αντιφρονούντες και δημοσιογράφοι, έχουν οδηγηθεί στη φυλακή, άλλοι 160.000 αποτάχθηκαν, τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, απολύθηκαν.

Η παράταση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που τελεί σε ισχύ στην Τουρκία από τον Ιούλιο του 2016 έχει οδηγήσει σε «σοβαρές» παραβιάσεις των δικαιωμάτων «εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», σημείωνε εκφράζοντας έντονη ανησυχία ο ΟΗΕ σε έκθεση που δημοσιοποίησε την περασμένη εβδομάδα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η υποψηφιότητα της Τουρκίας για να γίνει κράτος-πλήρες μέλος της ΕΕ αναμένεται επίσης να συζητηθεί στη Βάρνα, αλλά οι περισσότεροι διπλωμάτες και αναλυτές δεν περιμένουν να σημειωθεί η παραμικρή πρόοδος.

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του Ερντογάν στο Παρίσι τον Ιανουάριο ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έριξε ξανά την ιδέα αποκατάστασης μιας «εταιρικής σχέσης» με την Τουρκία, καθώς η εισδοχή της μοιάζει λιγότερη πιθανή από ποτέ.

Τα αιτήματα του Ερντογάν

Διπλωματική πηγή της ΕΕ, ανέφερε σε δημοσιογράφους την Παρασκευή ότι ο Ερντογάν πάει στη Σύνοδο της Βάρνας με μια μακρά λίστα αιτημάτων. Άλλωστε αυτός ήταν για μήνες "ο επισπεύδων". Στη λίστα του Ερντογάν καταγράφονται τα εξής:

- το αίτημα για την απόδοση στην Τουρκία άλλων τριών δισεκατομμυρίων ευρώ για το προσφυγικό, αλλά με τρόπο πιο άμεσο, πιο γρήγορο και συνδεδεμένο με τον Τουρκικό προϋπολογισμό.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

- αίτημα για γρήγορη επίλυση του ζητήματος με την απελευθέρωση των θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους υπηκόους που επισκέπτονται την ΕΕ, αίτημα που υπήρχε και στην συνάντηση της Αντάλιας πριν δύο χρόνια.

- αίτημα για επέκταση της τελωνειακής ένωσης με την ΕΕ (στους τομείς των υπηρεσιών και των δημοσίων συμβάσεων).

- ξεκάθαρη ενταξιακή προοπτική στην ΕΕ με άνοιγμα νέων διαπραγματευτικών κεφαλαίων,

- εξασφάλιση και γρηγορότερη διαδικασία απόδοσης στην Τουρκία των λεγόμενων προενταξιακών κονδυλίων.

Και όλα αυτά χωρίς φυσικά να έχει σημειώσει η Τουρκία πρόοδο σχεδόν σε καμία από τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ε.Ε.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ν.Αναστασιάδης: Η λύση του Κυπριακού θα βοηθήσει και τις προοπτικές για την Τουρκία

Η επίλυση του Κυπριακού θα είναι εκείνη που θα βοηθήσει έτσι ώστε να υπάρξουν άριστες σχέσεις και με την Τουρκία, αλλά και τις προοπτικές της Τουρκίας, είτε όσον αφορά τους ευρωπαϊκούς της προσανατολισμούς, είτε σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές της ανάγκες, δήλωσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, την Κυριακή το βράδυ.

Αναφέρθηκε επίσης στην ανιδιοτελή υποστήριξη της Ελλάδας και εξέφρασε «για μία ακόμη φορά τις βαθύτατες μας ευχαριστίες».

Για το Κυπριακό, ο Πρόεδρος είπε ότι έχουμε εκδηλώσει την απόλυτη προθυμία και αποφασιστικότητα να μπούμε σε ένα δημιουργικό διάλογο με την τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά και σε ένα έντιμο διάλογο με την Τουρκία, προκειμένου να πετύχουμε μια λύση που θα κατοχυρώνει την πλήρη ανεξαρτησία και κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Και για να το πετύχουμε τούτο χρειάζεται, επιτέλους, ο όποιος ομφάλιος λώρος μας δένει με τις όποιες εγγυήτριες δυνάμεις να αποκοπεί», σημείωσε.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «αυτό που θέλουμε είναι οι Κύπριοι να αποφασίζουν για τους Κύπριους. Και οι Κύπριοι δεν είναι παρά Ευρωπαίοι πολίτες και ως κράτος της ΕΕ δεν νοείται να υστερούμε επουδενί της οποιαδήποτε διάταξης που κατοχυρώνει στους υπόλοιπους των συμπολιτών μας στην Ευρώπη τα πλήρη δικαιώματα τους, και βεβαίως ένα σύγχρονο κράτος που θα διασφαλίζει λειτουργικότητα, βιωσιμότητα, διάρκεια και ιδιαίτερα , θέλω να το τονίσω, μη εξάρτηση από οποιαδήποτε άλλη χώρα».

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Είμαστε ή δεν είμαστε ανεξάρτητο κράτος; Αν είμαστε θα πρέπει και οι τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας να συμβάλουν προς αυτό. Εμείς έχουμε τείνει χείρα φιλίας, αλλά και κατανόησης», υπογράμμισε. Πρόσθεσε ότι εάν αυτό γίνει αποδεκτό «να είστε βέβαιοι πως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι προδιαγράφονται λαμπρές προοπτικές και για τους Ελληνοκύπριους και για τους Τουρκοκύπριους και όχι μόνον. Διότι η επίλυση του Κυπριακού θα είναι εκείνη που θα βοηθήσει έτσι ώστε να υπάρξουν άριστες σχέσεις και με την Τουρκία, αλλά και για τις προοπτικές της Τουρκίας είτε όσον αφορά τους ευρωπαϊκούς της προσανατολισμούς είτε σε ό,τι αφορά τις ενεργειακές της ανάγκες».

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι δεν έχουμε προκαταλήψεις και δεν θέλουμε να έχουμε εχθρούς. «Είμαστε μια μικρή χώρα που επιδιώκει την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ευημερία του συνόλου των πολιτών μας. Προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε με την ελπίδα ότι η Τουρκία θα κατανοήσει πόσο θα συμβάλει στην ειρήνη αν επιτέλους συνεργαστεί με τα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, πάντα έχοντας κατά νου τις διεθνείς αξίες και το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο».

Περισσότερες πηγές • ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΚΥΠΕ, AFP

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Βάρνα: Αυστηρό μήνυμα ΕΕ σε Ερντογάν για Αιγαίο και Κύπρο

Βάρνα: «Δεν επετεύχθησαν λύσεις και συμβιβασμοί»

Βάρνα: Οι προσδοκίες Ελλάδας και Κύπρου