Εκατομμύρια μετανάστες, πείνα και βιασμοί είναι το αποτέλεσμα των τεσσάρων ετών εμφυλίου πολέμου
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ εμφύλιος πόλεμος στο Νότιο Σουδάν συνεχίζεται για πέμπτη χρονιά. Είναι η νεότερη χώρα στον κόσμο, καθώς κέρδισε την ανεξαρτησία της από το Σουδάν, το 2011.
Από την έναρξη των συγκρούσεων το 2013, σχεδόν 2,5 εκατομμύρια Νοτιοσουδανοί έχουν αναγκαστεί να φύγουν σε γειτονικές χώρες, ενώ άλλα 2 εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί εντός της χώρας.
7 εκατομμύρια πολίτες, σχεδόν τα 2/3 δηλαδή του πληθυσμού της χώρας, μπορούν να αντιμετωπίσουν επισιτιστική ανασφάλεια τους επόμενους μήνες.
Το Μπεντίου είναι η πρωτεύουσα της Περιφέρειας της Ενότητας. Έχει βιώσει μερικές από τις πιο σκληρές συγκρούσεις. Εδώ βρίσκεται ο μεγαλύτερος καταυλισμός εκτοπισμένων πολιτών της χώρας. Μετρά 120.000 άτομα. Η πλειονότητα των γυναικών που φτάνει εδώ έχει υποστεί βία και σεξουαλική κακοποίηση. Ο βιασμός έχει γίνει όπλο στον εμφύλιο πόλεμο που διεξάγεται.
Το 65% των γυναικών του Νοτίου Σουδάν έχει υποστεί φυσική ή σεξουαλική βία. Ποσοστό δηλαδή διπλάσιο σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Είναι τρομακτικό, σύμφωνα με την UNICEF, που παίζει έναν καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της βίας που έχει να κάνει με το φύλο:
«Ο αριθμός των γυναικών που έχουν υποστεί σεξουαλική βία έχει ανεβεί κατακόρυφα, από το 2013. Σήμερα ζούμε μια κατάσταση που θυμίζει επιδημία. Έχουμε διαρκείς βίαιες επιθέσεις, όσον αφορά στις γυναίκες που ζουν στη χώρα. Η κατάσταση επιδεινώνεται καθημερινά» αναφέρει ο Μουσταφά Μπεν Μεσαούντ, επικεφαλής του τοπικού γραφείου της Unicef, στο Μπεντίου.
Τι μπορεί να γίνει για να υπάρξει υποστήριξη των θυμάτων, αλλά και πρόληψη αυτών των σεξουαλικών εγκλημάτων; Η ΜΚΟ, Διεθνής Επιτροπή Σωτηρίας (IRC)λειτουργεί τέσσερα κέντρα βοήθειας γυναικών στον καταυλισμό και δύο εκτός του χώρου. Εδώ οι γυναίκες βρίσκουν προστασία, υποστήριξη, αλλά και επαγγελματική εκπαίδευση. Η οργάνωση χρηματοδοτείται από το Γραφείο Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ε.Ε. και συντονίζεται από την UNICEF.
«Στο σύνολο των γυναικών που βρίσκονται στον καταυλισμό, πάνω από το 50% έχει βιαστεί ή έχει υποστεί σεξουαλική βία. Είτε εντός του καταυλισμού, είτε εκτός, είτε στη διάρκεια της διαδρομής προς τα εδώ. Τους προσφέρουμε ψυχολογική υποστήριξη. Τους παρέχουμε ενημέρωση για τις συνέπειες της βίας, ειδικά της σεξουαλικής επίθεσης και βοηθούμε να βρουν ιατρική παρακολούθηση» εξηγεί η Ρέτισελ Νιανκόι Τζάκσον, υπεύθυνη του προγράμματος της Διεθνούς Επιτροπής Σωτηρίας .
Η μετακόμιση των γυναικών στον καταυλισμό δεν σημαίνει ότι γλιτώνουν από τις σεξουαλικές επιθέσεις. Κάθε κέντρο της Διεθνούς Επιτροπής Σωτηρίας αναφέρει περίπου 20 περιπτώσεις βιασμού κάθε εβδομάδα και καμιά δεκαριά περιπτώσεις σωματικής βίας.
Στις καθημερινές μικροδουλειές σημειώνονται τα περισσότερα περιστατικά. Αυτό έχει οδηγήσει την οργάνωση να κάνει συστηματικούς ελέγχους στην περίμετρο του καταυλισμού:
«Επιβλέπουμε την κατάσταση, κουβεντιάζοντας απλά με τις γυναίκες που επιστρέφουν από το μάζεμα ξύλων που χρειάζονται για τη φωτιά, αλλά και το μάζεμα λεπτών κλαδιών. Παίρνουμε πληροφορίες από αυτές για το τι γίνεται με την ασφάλεια. Και εμείς με τη σειρά μας τους λέμε πώς θα προστατευθούν καλύτερα» τονόζει η Ρουνγκάνο Μπακάζα.
Η πρόληψη των βιασμών και των επιθέσεων είναι ένα πολύ δύσκολο έργο, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες. Η Νιακουόρ Ρόαμ είναι μητέρα οχτώ παιδιών. Βιάστηκε πέρσι, ενώ μάζευε κλαδιά, έξω από τον καταυλισμό. Είναι ένα σύνηθες περιστατικό:
«Μας πλησίασαν μερικοί άνδρες. Όλες οι άλλες γυναίκες έφυγαν. Εγώ δεν πρόλαβα. Ήταν πολύ αργά. Με έπιασαν. Κάθε φορά που κάνω την ίδια δουλειά πλέον, είμαι τρομοκρατημένη. Μπορεί να συμβεί ξανά. Αλλά δεν έχω επιλογές, γιατί έχω τα παιδιά μου. Πρέπει να δουλεύω».
Το Γραφείο Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ε.Ε. αναζητά πιο αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης της βίας που έχει να κάνει με το φύλο, στο πλαίσιο ενός εμφύλιου πολέμου. Ανταποκρίθηκε λοιπόν άμεσα στην περίπτωση του Νότιου Σουδάν:
«Είναι μια παγκόσμια πρωτοβουλία στην οποία συμμετέχουν πάνω από 70 κράτη, υπό την ηγεσία της Ε.Ε. Προσπαθούν να προάγουν συγκεκριμένα μια ευρύτερη συνεργασία και δέσμευση, όσον αφορά στην ανθρωπιστική αντιμετώπιση. Θέλουν να διασφαλίσουν ότι υπάρχει μια αποτελεσματική λογοδοσία και διαφάνεια. Ότι η ανθρωπιστική κοινότητα κάνει πραγματικά κάτι για το ζήτημα» υπογραμμίζει ο Μπαρτ Βιτεβίν από το Γραφείο Ανθρωπιστικής Βοήθειας.
Η σεξουαλική βία σε μαζική κλίμακα στο Νότιο Σουδάν έχει γίνει ένα μέσο εκδίκησης ενάντια σε ολόκληρες κοινότητες. Στόχος της ανθρωπιστικής προσπάθειας είναι να ενσωματώσει και πάλι τα θύματα στην οικογένειά τους και στην κοινωνία.
