Κρίστιαν Λούπα: «Βιώνουμε την "Δίκη" του Κάφκα στην Πολωνία σήμερα»

Πνευματικά Δικαιώματα

Δημοσιεύθηκε 07/03/2019 - 18:38•ανανεώθηκε πριν 08/03/2019 - 10:22

Ο σπουδαίος σκηνοθέτης μεταφέρει τη δράση του μυθιστορήματος του Κάφκα στη σημερινή Πολωνία, σχολιάζοντας την καταπιεστική πολιτική της υπερσυντηρητικής κυβέρνησης της πατρίδας του

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Κρίστιαν Λούπα, ένας από τα ιερά τέρατα του παγκόσμιου θεάτρου παρουσιάζει αυτές τις μέρες στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση τη δική του εκδοχή πάνω στην «Δίκη» του Φραντς Κάφκα. Τοποθετεί τη δράση της στην σημερινή Πολωνία. Ο διάσημος σκηνοθέτης καταγγέλλει μέσα από την παράστασή του τα φαινόμενα λογοκρισίας, κρατικής διαφθοράς και φίμωσης της ελευθερίας έκφρασης στην πατρίδα του. Έπεσε και ο ίδιος, άλλωστε θύμα αυτών των πρακτικών που έπληξαν ακόμη και το ιστορικό θέατρο Πόλσκι στο Βρότσλαβ.

Τα κρούσματα λογοκρισίας στο συγκεκριμένο θέατρο κορυφώθηκαν το καλοκαίρι του 2016, με την αποπομπή του καλλιτεχνικού διευθυντή Krzysztof Mieszkowski και την αντικατάστασή του από τον τηλεοπτικό ηθοποιό Cezary Morawski. Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις εντός και εκτός Πολωνίας. Υπέρ της απομάκρυνσης του Morawski τάχθηκαν με ψήφισμα 10.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και ο Peter Brook, η Juliette Binoche και η Isabelle Huppert.

Μετά τον εκτοπισμό του από το Teatr Polski, ο Λούπα κατάφερε να ανεβάσει τη «Δίκη» χάρη στη στήριξη ευρωπαϊκών πολιτιστικών οργανισμών. Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ήταν από τους πρώτους φορείς που προσέτρεξαν για την υλοποίηση του εγχειρήματος. Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στο Nowy Teatr του Krzysztof Warlikowski, στη Βαρσοβία.

Στο στόχαστρό του δημιουργού για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί βρίσκεται η υπερσυντηρητική κυβέρνηση που θέλει να έχει υπό ασφυκτικό έλεγχο τα πάντα.

Ο Κρίστιαν Λούπα μίλησε αποκλειστικά στην κάμερα του Euronews για τα ζητήματα που θέτει η παράστασή του:

«Δεν είχα στο μυαλό μου να ανεβάσω το συγκεκριμένο έργο. Άρχισαν όμως να διαμορφώνονται οι συνθήκες που θύμιζαν πολύ την ατμόσφαιρα της Δίκης. Αισθανόμουν ότι βιώναμε μια καφκική πραγματικότητα στη χώρα μου. Πιστεύω ότι, το κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» που κυβερνά αυτή την στιγμή στην Πολωνία βαδίζει προς τον ολοκληρωτισμό. Έχουμε γνωρίσει και στο παρελθόν αντίστοιχα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί μεθόδους αντίστοιχες με αυτές που είχαμε στο παρελθόν: θέλει να ελέγξει και τις τρεις εξουσίες. Θέλει να έχει υπό τον απόλυτο έλεγχό της τη δικαστική εξουσία, ακόμη και το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Στόχος της είναι ο έλεγχος και των άλλων κρατικών υπηρεσιών και φορέων. Θέλει να περιορίσει την ελευθερία του τύπου και των ΜΜΕ, να έχει τα δικά της φερέφωνα προπαγάνδας παρόλο που δεν έχει ακόμη συστήσει ακόμη Υπουργείο Προπαγάνδας. Προς τα εκεί όμως βαδίζουμε» και συμπληρώνει: «Στην Πολωνία τα πράγματα είναι πολύ σκοτεινά σε πολιτικό, κοινωνικό και ανθρώπινο επίπεδο. Η κατάσταση που ζούμε όχι μόνο στην Πολωνία, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη θυμίζει τη Γερμανία, πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κανείς δεν περίμενε τότε την άνοδο του Γ΄ Ράιχ».

«Η Δίκη» του Κάφκα παρακολουθεί την ιστορία του Γιόζεφ Κ., ενός φιλήσυχου ανθρώπου ο οποίος ένα πρωί συλλαμβάνεται για άγνωστο λόγο. Εγκλωβισμένος στο απρόσωπο σύστημα μιας γραφειοκρατικής τρέλας, εκτελείται με συνοπτικές διαδικασίες. Παρόμοια εφιαλτικά περιστατικά συμβαίνουν στην Πολωνία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι ελευθερίες περιστέλλονται, η ακροδεξιά ανεβαίνει, ο φόβος και το μίσος κυριαρχούν:

«Πιστεύω ότι είμαστε αναγκασμένοι να ζήσουμε μια σκοτεινή περίοδο, όπου η ελπίδα για την ανθρωπότητα θα είναι αμυδρή. Αυτό που είναι σημαντικό όμως είναι να αντιληφθούμε και να κατανοήσουμε τους κινδύνους και τα ζητήματα που απασχολούν τον κόσμο και την κοινωνία σήμερα. Όλοι έχουμε ανάγκη την ελπίδα, αλλά δυστυχώς δεν αχνοφαίνεται στον ορίζοντα. Υπάρχει όμως ένα στοιχείο στο οποίο μπορούμε να σταθούμε: ότι η περίοδος της ελπίδας θα επιστρέψει ξανά» επισημαίνει ο σκηνοθέτης.

Ο Κρίστιαν Λούπα μίλησε και για τη σχέση πραγματικότητας και θεάτρου: «Το θέατρο είναι μια ευκαιρία και ο ηθοποιός ένας μηχανισμός με τον οποίο μπορούμε να γνωρίσουμε καλύτερα τον άνθρωπο, χάρις στη διαστολή του χρόνου που δημιουργεί η θεατρική συνθήκη. Να μάθουμε καλύτερα τη ζωή και το νόημά της. Στην αληθινή ζωή μοιάζει σαν να μην συναντιόμαστε ποτέ με τον πραγματικό εαυτό μας, τις πραγματικές ανάγκες μας. Μπορεί να πεθάνουμε χωρίς να μάθουμε την αλήθεια. Μπορεί να ζήσουμε, χωρίς να έχουμε ταξιδέψει, χωρίς να έχουμε βιώσει διαφορετικά πράγματα. Στο θέατρο μπορούμε να δούμε πολλούς διαφορετικούς τόπους και ψυχικά τοπία, να κάνουμε διαδρομές που δεν θα κάνουμε ποτέ στην πραγματική ζωή. Σ' αυτό έγκειται η διαφορά παράστασης και πραγματικότητας. Η πραγματικότητα είναι κλειστή για μας. Στο θέατρο, ο θεατής μπορεί να δει διαφορετικές αποχρώσεις της ζωής και της ανθρωπότητας. Να ζήσει μια ζωή πιο βαθιά από την πραγματική».

Οι παραστάσεις της «Δίκης» στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση διαρκούν μέχρι την Κυριακή 10 Μαρτίου.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Σκηνοθεσία, Διασκευή, Σκηνογραφία & Σχεδιασμός Φωτισμών: Krystian Lupa

Κοστούμια: Piotr Skiba

Μουσική: Bogumił Misala

Βίντεο & Συνεργάτης Φωτισμών: Bartosz Nalazek

Animations: Kamil Polak

Μακιγιάζ & Κομμώσεις: Joanna Chudyk, Monika Kaleta

Παίζουν: Bożena Baranowska, Bartosz Bielenia / Maciej Charyton, Małgorzata Gorol, Anna Ilczuk, Mikołaj Jodliński, Andrzej Kłak, Dariusz Maj, Michał Opaliński, Marcin Pempuś, Halina Rasiakówna, Piotr Skiba, Ewa Skibińska, Adam Szczyszczaj, Andrzej Szeremeta, Wojciech Ziemiański, Marta Zięba, Ewelina Żak

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Επικεφαλής Παραγωγής: Nowy Teatr

Παραγωγή: Studio teatrgaleria (Βαρσοβία), Teatr Powszechny (Βαρσοβία), TR Warszawa (Βαρσοβία), Le Quai Centre Dramatique National Angers Pays de la Loire (Ανζέρ)

Συμπαραγωγή: Kunstenfestivaldesarts (Βρυξέλλες), Printemps des Comédiens (Μονπελιέ), Odéon-Théâtre de l’Europe (Παρίσι), Festival d’Automne (Παρίσι), La Filature, Scène nationale (Μυλούζ), Théâtre du Nord (Λιλ), La rose des vents - Scène nationale Lille Métropole Villeneuve-d’Ascq (Λιλ), HELLERAU - Europäisches Zentrum der Künste (Δρέσδη), Στέγη Ιδρύματος Ωνάση

Εταίρος: Teatr Polski w Podziemiu