Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια, οι Έλληνες καλούνται στις εθνικές κάλπες για να εκλέξουν την επόμενη κυβέρνηση
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣαράντα μέρες μετά τις Ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές, η Ελλάδα οδηγείται και πάλι στις κάλπες. Την ερχόμενη Κυριακή 7 Ιουλίου, πραγματοποιούνται οι πρώτες εκλογές μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων διάσωσης, τον περασμένο Αύγουστο, οι οποίες είναι επίσης οι πρώτες μετά από εκείνες του 2015.
Το διάστημα των 3 ετών και 9 μηνών είναι το μεγαλύτερο που έχει καταφέρει να διατηρηθεί στην εξουσία κόμμα, από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Μέσα σε μία δεκαετία, από τον Οκτώβριο του 2009, όταν εξελέγη στην κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ υπό τον Γιώργο Παπανδρέου, στην χώρα έχουν πραγματοποιηθεί 5 εκλογικές αναμετρήσεις και έχουν αναδειχθεί ισάριθμες κυβερνήσεις, μία εκ των οποίων οικουμενική υπό την πρωθυπουργία του Λουκά Παπαδήμου.
Οι βασικοί παίκτες
Είκοσι είναι τα κόμματα και οι συνδυασμοί κομμάτων που συμμετέχουν στις εκλογές της 7ης Ιουλίου, ενώ, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, στην Βουλή θα καταφέρουν να εισέλθουν από πέντε έως επτά κόμματα.
ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία διεκδικούν την κυβέρνηση, με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να διατηρεί δημοσκοπικά το προβάδισμα των 9 μονάδων που κατέκτησε στις Ευρωεκλογές. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, τότε το ερώτημα θα είναι εάν η ΝΔ θα καταφέρει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Στο ερώτημα αυτό η πλειονότητα των δημοσκόπων, κρίνοντας από τα μέχρι τώρα στοιχεία, απαντά θετικά.
Δημοσκοπικά, Κίνημα Αλλαγής και Κομμουνιστικό Κόμμα κινούνται στα ίδια λίγο πολύ ποσοστά με εκείνα των ευρωεκλογών, ενώ φαίνεται πως συνεχίζεται η πτώση της Χρυσής Αυγής, το ποσοστό της οποίας στις δημοσκοπήσεις κυμαίνεται, ως επί το πλείστον, λίγο πάνω από το 3%.
Στο όριο της εισόδου στην ελληνική Βουλή βρίσκονται η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου και το ΜεΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη, που με το 2,99% που συγκέντρωσε στις ευρωεκλογές οριακά έχασε το εισιτήριο για τις Βρυξέλλες.
Το Ποτάμι και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, κόμματα που συμμετείχαν στην προηγούμενη Βουλή δεν θα συμμετάσχουν στις εκλογές, ενώ η Ένωση Κεντρώων σε καμία δημοσκόπηση δεν συγκεντρώνει το επιθυμητό 3%, αν και αυτό μπορεί, φυσικά, να ανατραπεί στην κάλπη.
Τι προηγήθηκε
Από την είσοδο της Ελλάδας στο πρόγραμμα διάσωσης το 2010, ο ΣΥΡΙΖΑ είδε τα ποσοστά του να εκτοξεύονται και στις εκλογές του 2012 αναδείχθηκε σε αξιωματική αντιπολίτευση.
Μετά την εκλογική νίκη του τον Ιανουάριο του 2015, η κυβέρνηση που σχηματίστηκε με την συμμετοχή των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Πάνου Καμμένου, στην βάση της αντιμνημονιακής ρητορικής, οδηγήθηκε στην υπογραφή νέου προγράμματος διάσωσης, μετά από έξι μήνες έντονων διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και ένα δημοψήφισμα, το οποίο διενεργήθηκε σε ένα έντονα πολωμένο κλίμα.
Ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε νέα λαϊκή εντολή και στις εκλογές που έλαβαν χώρα τον Σεπτέμβριο, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε την δεύτερη εκλογική του νίκη, σχηματίζοντας και πάλι κυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ. Η κυβερνητική αυτή συνεργασία διήρκεσε μέχρι τον Ιανουάριο του 2019 με τον Πάνο Καμμένο και βουλευτές του κόμματος να αποχωρούν εκφράζοντας έτσι την διαφωνία τους με την Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία την περίοδο εκείνη κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή.
Η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας(τότε FYROM) συνάντησε την έντονη αντίδραση μεγάλου μέρους του πληθυσμού, ενώ στα συλλαλητήρια που πραγματοποιήθηκαν συμμετείχαν και στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, η οποία από την πρώτη στιγμή εξέφρασε την αντίθεσή της με την Συμφωνία.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μάλιστα, διεμήνυε ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα της αρνησικυρίας για την προσχώρηση της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πως ως κυβέρνηση η ΝΔ θα επαναδιαπραγματευτεί όρους της Συμφωνίας.
Αν και η Συμφωνία των Πρεσπών το διάστημα εκείνο εμφανιζόταν δημοσκοπικά να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόθεση ψήφου, η επιρροή της σταδιακά υποχώρησε, με την μεγάλη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις Ευρωεκλογές να ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα της απώλειας επαφής του με την μεσαία τάξη. Τα υπερπλεονάσματα που επετεύχθησαν, υπήρξαν περισσότερο απόρροια της αυξημένης φορολόγησης για σημαντική μερίδα του πληθυσμού και όχι τόσο της οικονομικής ανάπτυξης.
Παρά τις όποιες προσδοκίες είχαν καλλιεργηθεί τον Σεπτέμβριο του 2015 από τον ΣΥΡΙΖΑ για εφαρμογή του “παράλληλου προγράμματος” και δικαιότερης κατανομής των μνημονιακών βαρών, το κυβερνών κόμμα δεν κατάφερε να ανταπεξέλθει, ενώ κάποιες βελτιώσεις στην απορυθμισμένη τα προηγούμενα έτη αγορά εργασίας, η μείωση της ανεργίας και η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν στάθηκαν ικανά για να πείσουν τους ψηφοφόρους να στραφούν εκ νέου στον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Μαΐου. Η τάση αυτή καταγράφεται και δημοσκοπικά για τις επερχόμενες εκλογές.
Στον δρόμο για τις κάλπες
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία κατάφεραν να αυξήσουν το εκλογικό τους ακροατήριο. Έχοντας ρίξει τους ιδιαίτερα υψηλούς αντιπολιτευτικούς τόνους της προηγούμενης τριετίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης προβάλλει το τελευταίο διάστημα ένα κυβερνητικό προφίλ, εστιάζοντας κυρίως στις προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας και λιγότερο στην αντιπαράθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Προτάσσοντας την ανάπτυξη και την ασφάλεια, ο Κ. Μητσοτάκης κάνει λόγο για νέες επενδύσεις, λιγότερη φορολόγηση, περισσότερες και καλύτερα πληρωμένες δουλειές και περισσότερη αστυνόμευση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, προτάσσει το τέλος των μνημονίων και την λήξη της συνεργασίας με του Ανεξάρτητους Έλληνες, τονίζοντας ότι τα δύο αυτά γεγονότα του επιτρέπουν να εφαρμόσει το δικό του πρόγραμμα. Επιτίθεται στον Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας ότι σκοπός του είναι η κατάργηση του πενθημέρου, η περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και η υποβάθμιση του Δημοσίου με την εφαρμογή του 1/5 σε προσλήψεις/αποχωρήσεις. Επιπλέον, μετά το αποτέλεσμα των Ευρωοεκλογών, επιχειρεί να αυξήσει την απήχησή του, προτάσσοντας τις μειώσεις φόρων με το βλέμμα στην μεσαία τάξη.
Σε περίπτωση που δεν αναδειχθεί αυτοδύναμη κυβέρνηση ή δεν καταστεί δυνατός ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας, το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι η διεξαγωγή νέων εκλογών τον Αύγουστο. Οι επόμενη αυτή εκλογική διαδικασία θα πραγματοποιηθεί με το σύστημα της απλής αναλογικής, η οποία καθιστά αναγκαία η επίτευξη συμφωνιών για την δημιουργία κυβέρνησης.