Μία νέα τουρκική στρατιωτική επιχείρηση σε εδάφη της Β. Συρίας προανήγγειλε την Κυριακή ο πρόεδρος της Τουρκίας. Τι επιπλοκές θα είχε μία τέτοια κίνηση;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜία νέα τουρκική στρατιωτική επιχείρηση σε εδάφη που ελέγχονται από Κούρδους στην Βόρεια Συρία προανήγγειλε την Κυριακή ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, λέγοντας πως σε αντίθετη περίπτωση το τίμημα που θα πληρώσει η Τουρκία, θα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Οι ΗΠΑ αντέδρασαν στις τουρκικές απειλές, με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Μαρκ Έστερ να δηλώνει ότι μία τέτοια μονομερής ενέργεια θα ήταν «απαράδεκτη». Την ίδια στιγμή, Ουάσινγκτον και Άγκυρα επιδιώκουν να βρουν «κοινό έδαφος» για τον ορισμό μίας «ζώνης ασφαλείας» στη Βόρεια Συρία.
Η Ουάσινγκτον που έχει εξοπλίσει τις κουρδικές δυνάμεις και τις στήριξε στον αγώνα κατά του ΙΚΙΛ, επιδιώκει την στήριξη των στρατιωτικών της εταίρων και μέχρι στιγμής έχει αντισταθεί στις απαιτήσεις της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει τον πλήρη έλεγχο μίας μεγάλης λωρίδας γης που εκτείνεται 32 χιλιόμετρα στο συριακό έδαφος. Η Τουρκία έχει ήδη πραγματοποιήσει δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις στην βόρεια Συρία τα προηγούμενα τρία χρόνια, επιχειρήσεις για τις οποίες ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι θα περάσουν σε «νέα φάση».
Γιατί η Τουρκία απειλεί με νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Βόρεια Συρία και τι συνέπειες θα έχουν αυτές για τους Κούρδους της περιοχής, την μάχη κατά του ΙΚΙΛ και τις ήδη τεταμένες αμερικανοτουρκικές σχέσεις;
Γιατί η Τουρκία θέλει να επιχειρήσει στην Βόρεια Συρία;
Για την Άγκυρα, οι ένοπλες κουρδικές δυνάμεις και οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις που ελέγχουν μεγάλο μέρος των εδαφών στα βόρεια της Συρίας, αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για την ασφάλεια της Τουρκίας και τις αντιμετωπίζει ως τρομοκράτες.
«Η Τουρκία θα κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την δημιουργία κουρδικού κράτους στα σύνορά της», αναφέρει στο euronews ο Αμπέλ Μπακαγουάν, διευθυντής του Κέντρου Κοινωνιολογίας του Ιράκ και ερευνητής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων.
Όπως προσθέτει, η Τουρκία προσπαθεί επίσης να εξασφαλίσει τον ρόλο της στην Συρία, εν μέσω διαγκωνισμών μεταξύ Ουάσινγκτον, Μόσχας Τεχεράνης αλλά και ακραίων ισλαμιστικών και κουρδικών δυνάμεων. Υπό αυτό το πρίσμα, η στρατηγική της Άγκυρας αποσκοπεί στον έλεγχο όσο το δυνατόν μεγαλύτερου εδάφους.
Η εσωτερική πολιτική ενδεχομένως αποτελεί έναν ακόμη λόγο για τις απειλές του Ερντογάν και την ενδεχόμενη νέα στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία. «Το Κόμμα Δημοκρατίας και Ανάπτυξης είναι διχασμένο μετά την απώλεια σημαντικών πόλεων, όπως η Άγκυρα και η Κωνσταντινούπολη, στις τοπικές εκλογές», αναφέρει ο Μπακαγουάν και προσθέτει: «Μία στρατιωτική επέμβαση θα δώσει την ευκαιρία στον Ερντογάν να βρεθεί και πάλι στο επίκεντρο».
Πώς θα επηρεάσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις μία εισβολή;
Μία τουρκική εισβολή στα Βόρεια της Συρίας, θα είχε πολύ σημαντικές επιπτώσεις στις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών συμμάχων στο ΝΑΤΟ. Πέρα από το ζήτημα της αγοράς των S-400 από την Άγκυρα, ΗΠΑ και Τουρκία διαωνούν για τις κυρώσεις στο Ιράν αλλά και για την μη έκδοση από την Ουάσινγκτον του Τούρκου ιεροκήρυκα, Φετουλάχ Γκιουλέν, που η Άγκυρα θεωρεί υποκινητή του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016.
Σύμφωνα με ειδικούς, ενδεχόμενοι στόχοι τουρκικών επιχειρήσεων στη βόρεια Συρία θα μπορούσαν να αποτελέσουν οι περιοχές της Μανμπίτζ, του Τελ Αμπιάντ και το Κομπάνι, περιοχές όπου δρουν-σε διαφορετικούς βαθμούς- δυνάμεις του αμερικανικού στρατού, οι οποίες θα κινδυνεύσουν άμεσα.
Και μπορεί ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών να χαρακτήρισε «απαράδεκτη» ενδεχόμενη επιχείρηση των Τούρκων στην Συρία, όμως οι ΗΠΑ παραμένουν διχασμένες μεταξύ της μακροχρόνιας συμμαχίας τους με την Τουρκία και την στρατηγική τους συνεργασία με τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη μάχη κατά του ΙΚΙΛ αλλά και στην διασφάλιση του ρόλου της Ουάσινγκτον στην μεταπολεμική Συρία, αναφέρει ο Μπακαγουάν.
Όπως υπογραμμίζει ο ερευνητής, η προσπάθεια της Ουάσινγκτον να ικανοποιήσει και τις δύο πλευρές, οδήγησε σε αντικρουόμενες δηλώσεις το προηγούμενο διάστημα με την υπερδύναμη να μην έχει μία «σταθερή και ξεκάθαρη πολιτική» στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για τους Κούρδους της Συρίας;
«Οι Κούρδοι της Συρίας βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση από τον Ιανουάριο του 2019, όταν και έχασαν το Αφρίν», λέει ο Μπακαγούαν στο euronews. Πέρυσι, οι τουρκικές δυνάμεις και οι Σύροι σύμμαχοί τους, κατέλαβαν το βορειοδυτικό κουρδικό προπύργιο, μετά από πολλούς μήνες πολιορκίας.
«Αν οι ΗΠΑ, υποχωρήσουν απέναντι στον Ερντογάν αυτή την φορά, τότε ίσως οι συνομιλίες με τον Άσαντ να αποτελέσουν μία επιλογή για τους Κούρδους. Σύμφωνα όμως με τις θέσεις του προέδρου της Συρίας, αυτό θα σήμαινε και το τέλος των Κούρδων ως πολιτική οντότητα, αν και θα μπορούσαν να υφίστανται ως μειονότητα εντός του κράτους της Συρίας», προσθέτει ο ερευνητής.
Μία άλλη επιλογή θα ήταν να πείσουν Μόσχα και Τεχεράνη να τους παραχωρήσουν αυτονομία και να ασκήσουν πιέσεις σε Δαμασκό και Άγκυρα.
«Το γεγονός ότι οι κουρδικές δυνάμεις ελέγχουν φυλακές όπου κρατούνται περίπου 10.000 μαχητές του ΙΚΙΛ, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό όπλο στις διαπραγματεύσεις. Αν οι Κούρδοι αποφασίσουν να ανοίξουν τις φυλακές και να αφήσουν τους μαχητές ελεύθερους, αποτέλεσμα θα είναι το απόλυτο χάος», λέει ο Μπακαγουάν.
Μία τουρκική επιχείρηση θα υπονομεύσει την μάχη κατά του ΙΚΙΛ;
Σε νέα του έκθεση, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, το πεντάγωνο αναφέρει ότι το ΙΚΙΛ αναδύεται εκ νέου στην Συρία, λίγο αφότου οι ΗΠΑ ξεκίνησαν την σταδιακή απομάκρυνσή τους, μετά την ήττα του χαλιφάτου.
«Ιδεολογικά και κοινωνικά το ΙΚΙΛ είναι ακόμη παρόν στην Συρία ακόμη και αν έχει ηττηθεί στρατιωτικά», τονίζει ο Μπακαγουάν. Όπως έχουν προειδοποιήσει οι Κουρδικές δυνάμεις, ενδεχόμενη εμπλοκή τους με την Τουρκία θα απαιτούσε την κινητοποίηση του συνόλου των δυνάμεών τους, τονίζοντας ότι ενδεχομένως δεν θα είναι σε θέση να εγγυηθούν ότι οι κρατούμενοι μαχητές του ΙΚΙΛ θα παρέμεναν στην κράτησή τους.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕπομένως, υπογραμμίζει ο Μπακαγουάν, ενδεχόμενη στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας, θα διακινδύνευε μία εντυπωσιακή επιστροφή του ΙΚΙΛ.