Ο πρωθυπουργός της Κροατίας αποκαλύπτει το παρασκήνιο πίσω από το «όχι» της Ε.Ε. σε Τίρανα και Σκόπια
Είναι το νεότερο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μόλις έκανε ένα μεγάλο βήμα για να μπει στη Ζώνη Σένγκεν. Σε μία περίοδο που τα υπόλοιπα δυτικά Βαλκάνια φαίνεται ότι μένουν πίσω, η Κροατία θεωρείται η ιστορία μεγάλης επιτυχίας της περιοχής.
O πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς, μίλησε στο euronews για να τα επιτεύγματα της χώρας, τις επόμενες προκλήσεις και τις προκλήσεις της ευρύτερης περιοχής.
euronews: Πρόσφατα λάβατε πράσινο φως από την Ευρ Επιτροπή για την Ζώνη Σένγκεν. Η απόφαση εξέπληξε πολλούς γιατί τελευταία η Ευρώπη φαίνεται να κλείνεται στον εαυτό της αντί να ανοίγεται προς τα έξω. Φοβάστε ότι τελικά μπορεί να μην φτάσετε ως το τέλος;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Καταρχάς, η απόφαση του κολεγίου της Ευρ Επιτροπής, της Επιτροπής του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στο Στρασβούργο, την προηγούμενη εβδομάδα, είναι, πραγματικά, αποτέλεσμα τεσσάρων ετών σκληρής δουλειάς της Κροατίας. Εκπληρώσαμε τα κριτήρια που περιλαμβάνονται στα οκτώ διαφορετικά κεφάλαια των επονομαζόμενων κεκτημένων της Σένγκεν. Σε καθένα από αυτά τα κεφάλαια, καταφέραμε να ανυψώσουμε την ετοιμότητα της Κροατίας ώστε να γίνει μέλος της Σένγκεν. Ήταν, λοιπόν, μια διεξοδική τεχνική εκτίμηση από τις υπηρεσίες της Επιτροπής.»
euronews: Η ερώτησή μου έχει μία συγκεκριμένη παράμετρο. Είναι η ανοιχτή διαμάχη με τη Σλοβενία για τον κόλπο του Πιράν. Η σλοβακική πλευρά έχει προειδοποιήσει ακόμα και με βέτο στην ένταξή σας στη Σένγκεν αν δεν υπάρξει λύση. Βλέπετε λύση στο κοντινό μέλλον;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Καταρχάς, η συνοριακή διαμάχη μεταξύ Κροατίας και Σλοβενίας είναι μία ανοιχτή διαμάχη που υπάρχει τα τελευταία 30 χρόνια. Αν ήταν όρος ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Σένγκεν για οποιαδήποτε από τις δύο χώρες , τότε δε θα είχε μπεί ούτε η Σλοβενία, σε καμία από τις δύο ενώσεις. Σταθερή μας πεποίθηση είναι ότι η ένταξη της Κροατίας στη Σένγκεν θα πρέπει να διαχωριστεί πλήρως από μία διμερή συνοριακή διαφορά μεταξύ των δύο χωρών. Για εμάς είναι ο κόλπος Σαβούντριγια, για αυτούς είναι ο κόλπος Πιράν. Τελικά θα βρούμε μία λύση.»
euronews: Άρα δεν ανησυχείτε;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Είμαι σίγουρος ότι θα μπορέσουμε να βρούμε λύση. Αυτό που λέμε στους Σλοβένους γείτονές μας είναι "'έχουμε ένα ανοιχτό θέμα, υπάρχουν τρόποι να το λύσουμε, ειρηνικοί τρόποι, με σχέση καλής γειτονίας, να βρούμε μία λύση αποδεκτή και για τις δύο πλευρές, χωρίς να εμπλέκονται οι φιλοδοξίες μας για τη Σένγκεν".»
euronews: Η Κροατία έχει μία μεγάλη ακτογραμμή. Εδώ στην Ελλάδα ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να σταματήσουν στη θάλασσα βάρκες με μετανάστες. Επίσης έχετε 1.300 χιλιόμετρα συνόρων με κράτη εκτός ΕΕ. Έχετε εξετάσει ειδικά μέτρα για να προστατέψετε τα σύνορά σας;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Δεν τα έχουμε εξετάσει μόνο, τα έχουμε εφαρμόσει. Η Κροατία έχει επενδύσει στις δυνατότητες της αστυνομικής μας δύναμης. Έχουμε 6.500 αστυνομικούς, πλήρως εκπαιδευμένους και εξοπλισμένους για να περιφρουρήσουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, δηλαδή τα σύνορα της Σένγκεν. Δεν επιλέξαμε τείχη, οδοφράγματα ή συρματοπλέγματα, όπως κάποιες άλλες χώρες. Γιατί νοιώθουμε ότι δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο η σχέση που έχουμε ιδιαίτερα με τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη. Συνεργαζόμαστε, λοιπόν, οι αστυνομικές υπηρεσίες της Κροατίας, της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου.»
euronews: ΜΚΟ λένε ότι προσπαθείτε πολύ σκληρά. Υπήρξαν κατηγορίες για αστυνομική βία εναντίον μεταναστών. Έχετε διερευνήσει αυτές τις κατηγορίες, έχουν βάση;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Φυσικά. Σεβαστήκαμε, πάντα, τον κροατικό νόμο, τα πιο αυστηρά κριτήρια, αλλά επίσης προστατεύουμε τα σύνορά μας. Έχουμε ερευνήσει όλες τις κατηγορίες. Όσον αφορά στη συμπεριφορά των αστυνομικών μας, μπορούμε μόνο να επαινέσουμε τις προσπάθειές τους για τη φύλαξη των συνόρων όχι μόνο των κροατικών, αλλά των συνόρων όλων των υπόλοιπων μελών της Ε.Ε., που είναι μετά από εμάς.»
euronews: Η μαζική μετανάστευση προκαλεί μεγάλες ανησυχίες στην Ευρώπη. Αυτός είναι ο πραγματικός λόγος που δεν πήραν ημερομηνίες ενταξιακών διαπραγματεύσεων η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Πιστεύαμε ότι και οι δύο χώρες έχουν κάνει πολλά σε ότι αφορά στα απαιτούμενα κριτήρια. Για αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως και στην περίπτωση της Κροατίας με τη Ζώνη Σένγκεν, δήλωσε ότι "τώρα είναι η κατάλληλα στιγμή για να ανοίξουμε τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις".»
euronews: Οπότε τι πήγε στραβά;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι. Μεταξύ αυτών η ανάλυση που έκαναν κάποια κράτη μέλη στην έκθεση αξιολόγησης, το ερώτημα αν ήταν όλα έτοιμα, αν ήταν ακριβή ή όχι. Ο άλλος λόγος είναι μία πιο γενική συζήτηση σχετικά με την διαδικασία διεύρυνσης και μία συζήτηση για την καλύτερη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως είναι σήμερα, της ΕΕ των 28.»
euronews: Μόνο η Γαλλία είχε αντιρρήσεις;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Όχι, δυστυχώς, υπήρξαν και άλλα κράτη. Πολύ λίγα θα έλεγα...»
euronews: Δεν θα έπρεπε να ξέρουμε;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Έχουμε έναν άγραφο κανόνα, δεν αποκαλύπτουμε τις διαβουλεύσεις που γίνονται στο Ευρωοπαϊκό Συμβούλιο. Δε θα το αλλάξω εγώ. Νομίζω ότι πάνω κάτω τα μέσα ενημέρωσης έχουν αναφέρει ποιες χώρες είχαν κάποιες επιφυλάξεις. Όμως, φιλοδοξία μας είναι να μιλήσουμε με όσους δεν έχουν πειστεί ακόμα και να τους πούμε ότι είναι καλύτερα για την σταθερότητα της περιοχής, για το ευρωπαϊκό μέλλον της γειτονιάς μας, να αρχίσουν οι ενταξιακές συνομιλίες. Το δικό μου επιχείρημα είναι "ας τους δώσουμε μία ευκαιρία και ας ξεκινήσουμε, αφού με το σημερινό επίπεδο αβεβαιότητας, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τη διάρκεια της διαδικασίας".»
euronews: Φοβάστε ότι στην περίπτωση της Αλβανίας και της Β. Μακεδονίας μπορεί να επαναληφθεί ότι έγινε με την Τουρκία και την ΕΕ; Η Τουρκία τώρα φαίνεται πιο μακριά από ποτέ από την Ευρωπη και η επιχείρηση στη Συρία έδειξε ότι άλλες δυνάμεις όπως η Ρωσία επηρεάζουην τις πολιτικές της
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να συγκρίνουμε τη Β Μακεδονία και την Αλβανία με την Τουρκία. Η Τουρκία έχει μία πολύ συγκεκριμένη ευρωπαϊκή πορεία. Αυτό που πιστεύω ότι πρέπει να κάνει η ΕΕ είναι να οργανώσει τις σχέσεις μας με την Τουρκία, κυρίως έχοντας υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις μίας πιθανής κρίσης στη Μέση Ανατολή ή αλλού, που με τη σειρά τους μπορεί να εξελιχθούν σε προσφυγική κρίση ή μεταναστευτική κρίση.»
euronews: Πιστεύετε ότι είναι δυνατό;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Πιστεύω ότι πρέπει να είναι.»
euronews: Θα έχετε την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το επόμενο τρίμηνο. Άρα το brexit θα γίνει στη δική σας σειρά. Είστε αισιόδοξος ότι η μετάβαση θα είναι ομαλή;
Αντρέι Πλένκοβιτς/ πρωθυπουργός Κροατίας:
«Με το brexit; Τίποτα δεν υπήρξε ομαλό τα τελευταία τρία χρόνια και τέσσερις μήνες. Τώρα βλέπουμε περαιτέρω προβλήματα με την ημερομηνία των εκλογών και όλα τα υπόλοιπα θέματα. Αυτό που συζητήσαμε στην ΕΕ είναι να τους δώσουμε το ελεύθερο ότι είμαστε έτοιμοι να παρατείνουμε την ημερομηνία του brexit έως τις 31 Ιανουαρίου. Αλλά είμαστε ευέλικτοι. Αν λύσουν τις εσωτερικές διαδικασίες , εμείς μπορούμε να κάνουμε ότι χρειάζεται στο Συμβουλιο και στο Ευρωκοινοβούλιο, και τότε το brexit είναι ευέλικτο και μπορεί να γίνει νωρίτερα. Εμείς ως προεδρεύοντες θα το χειριστούμε όταν συμβεί, αν συμβεί. Με όλα όσα έχουμε δει, δεν θέλω να κάνω τον μάντη για κάτι για το οποίο πολλοί λίγοι έχουν καταφέρει να κάνουν προβλέψεις.»