Μανώλης Γλέζος: Μία ζωή αγώνες

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Μανώλης Γλέζος υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα σύμβολα της αντίστασης στην Ελλάδα. Ήρωας της Εθνικής Αντίστασης, δημοσιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός της Αριστεράς, ο Μανώλης Γλέζος άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.

Γεννήθηκε το 1922 στο χωριό Απείρανθος Νάξου και το 1935 μετοίκησε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Το 1940 πέτυχε την εισαγωγή του στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, έχοντας ήδη αναπτύξει αντιφασιστική δράση ενάντια στην ιταλική κατοχή της Δωδεκανήσου και την δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά.

Με το ξέσπασμα του πολέμου, στις 28 Οκτωβρίου 1940 ζήτησε να καταγεί ως εθελοντής, όμως δεν του επετράπη λόγω του νεαρού της ηλικίας του. Την περίοδο της ναζιστικής κατοχής ανέπτυξε έντονη απελευθερωτική δράση. Μέλος του ΕΑΜ, της ΟΚΝΕ και στην συνέχεια της ΕΠΟΝ, ο Μανώλης Γλέζος υπέστη φυλακίσεις και διώξεις από τις δωσιλογικές κυβερνήσεις.

Ήταν 31 Μαΐου 1941, όταν μαζί με τον Απόστολο Σάντα κατέβασαν από την Ακρόπολη την ναζιστική σημαία. Για την πράξη του αυτή καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο, ενώ έναν χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του 42, συνελήφθησαν μαζί με τον Σάντα και φυλακίστηκε για ένα μήνα στις φυλακές Αβέρωφ, όπου υπέστη απάνθρωπα βασανιστήρια και προσεβλήθη από φυματίωση.

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1944 δραπέτευσε από τις φυλακές, επτά μήνες από την σύλληψή του, από συνεργάτες των Γερμανών, τον Φεβρουάριο του ίδιου έτος. Είχε προηγηθεί μία ακόμη τρίμηνη φυλάκισή του, από τα ιταλικά στρατεύματα στις 21 Απριλίου 1943.

Κατά τη διάρκεια της κατοχής δούλεψε ως υπάλληλος στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό (1941-1943) και τον Δήμο Αθηναίων (1943-1945).

Με την απελευθέρωση εργάστηκε ως συντάκτης στον Ριζοσπάστη, ενώ υπήρξε αρχισυντάκτης, εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας από τις 10 Αυγούστου 1947 έως το κλείσιμό της.

Συνελήφθη στις 3 Μαρτίου 1948 και παραπέμφθηκε συνολικά σε 28 δίκες για αδικήματα Τύπου. Καταδικάστηκε σε διάφορες ποινές, εκ των οποίων δύο σε θάνατο, τον Οκτώβριο του 1948 και τον Μάρτιο του 1949. Η δεύτερη αφορούσε σε παράβαση του Γ’ Ψηφίσματος, «Περί εκτάκτων μέτρων κατά των επιβουλευομένων την δημοσίαν τάξιν και την ακεραιότητα του κράτους». Ύστερα από έντονες διαμαρτυρίες της ελληνικής και διεθνούς κοινής γνώμης, οι ποινές μετετράπησαν σε ισόβια το 1950 και αποφυλακίστηκε στις 16 Ιουλίου 1954.

Το 1951, αν και φυλακισμένος, εξελέγη βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ και προχώρησε σε απεργία πείνας ζητώντας την αποφυλάκιση των δέκα εξορισθέντων και φυλακισμένων βουλευτών της ΕΔΑ. Διέκοψε 12 ημέρες μετά, όταν οι επτά εξόριστοι βουλευτές επέστρεψαν από την εξορία.

Μετά την αποφυλάκισή του διετέλεσε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ και οργανωτικός γραμματέας της, ενώ τον Δεκέμβριο του 1956 ανέλαβε τη διεύθυνση της εφημερίδας «Η Αυγή».

Στις 5 Δεκεμβρίου 1958 συνελήφθη και πάλι, αυτή τη φορά με την κατηγορία της κατασκοπίας και καταδικάστηκε. Αποφυλακίστηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1962, ύστερα από τις έντονες αντιδράσεις της ελληνικής και της διεθνούς κοινή γνώμης. Στις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου 1961 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών με την ΕΔΑ, και πάλι ενώ ήταν στην φυλακή.

Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου συνελήφθη με άλλους πολιτικούς ηγέτες και κρατήθηκε στο Γουδή, στο Πικέρμι, στη Γενική Ασφάλεια, στη Γυάρο, στο Παρθένι Λέρου και τέλος στον Ωρωπό, απ' όπου αποφυλακίστηκε το 1971.

Ο Μανώλης Γλέζος συνολικά καταδικάστηκε 28 φορές για την πολιτική του δράση. Τρεις από αυτές σε θάνατο, ενώ σε όλη την διάρκεια της ζωής του παρέμεινε στις φυλακές 16 χρόνια.

Μετά την Μεταπολίτευση εργάστηκε για την ανασυγκρότηση της ΕΔΑ. Υπήρξε γραμματέας της ως το 1985 και πρόεδρος από το 1985 έως το 1989. Παράλληλα, συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις. Το 1981 εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, το 1984 ευρωβουλευτής και το 1985 βουλευτής Β' Πειραιά.

Στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές του 1986 εξελέγη κοινοτάρχης Απειράνθου, του χωριού όπου γεννήθηκε, και εισήγαγε τον θεσμό της Άμεσης Δημοκρατίας στη λήψη και την εκτέλεση των αποφάσεων. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2002 κατήλθε επικεφαλής του συνδυασμού «Ενεργοί Πολίτες» για τη διευρυμένη Νομαρχία Αθηνών-Πειραιώς, που υποστηρίχθηκε από τον Συνασπισμό και εξελέγη νομαρχιακός σύμβουλος, ενώ ο συνδυασμός του συγκέντρωσε το 11% των ψήφων. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος Πάρου, επικεφαλής του συνδυασμού «Κίνηση Ενεργών Πολιτών Πάρου».

Επανήλθε στην κεντρική πολιτική σκηνή το 2012, όταν στις διπλές εκλογές της 6ης Μαΐου και της 17ης Ιουνίου εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Με το ίδιο κόμμα εξελέγη ευρωβουλευτής στις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου 2014, για να κάνει γνωστό το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων στην Ελλάδα. Ήταν ο γηραιότερος εκλεγμένος αντιπρόσωπος στην ιστορία του Ευρωκοινοβουλίου.

Ο Μανώλης Γλέζος πέθανε στις 30/3/2020 σε ηλικία 98 ετών.