Πώς μια δεκαετία σκληρής λιτότητας «εκπαίδευσε» τους Έλληνες στην εφαρμογή δυσάρεστων μέτρων
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣυμπληρώνονται δέκα χρόνια από την ημέρα που ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε, από το Καστελόριζο, στις 23 Απριλίου του 2010, την προσφυγή της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης που συνέστησαν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Η «τρόικα», τα «Μνημόνια» και κυρίως τα σκληρά μέτρα λιτότητας μπήκαν στη ζωή των Ελλήνων, με τις γνωστές συνέπειες. Η Ελλάδα αποτελούσε για χρόνια το «μαύρο πρόβατο» της Ευρώπης και απειλήθηκε με έξοδο από την Ευρωζώνη.
Από το «κακό παιδί» στο «παράδειγμα προς μίμηση»
Τώρα, η προσοχή των διεθνών μέσων ενημέρωσης στρέφεται και πάλι προς την Ελλάδα, αλλά για πολύ διαφορετικό λόγο.
Δημοσιεύματα όπως αυτά των Bloomberg, Time, Al-Jazeera, Corriere della Sera επαινούν την επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού από την Ελλάδα.
Πώς φτάσαμε ως εδώ;
Η ανάγκη που έγινε φιλοτιμία
Κλειδί ήταν η γρήγορη απόφαση για λήψη αυστηρών μέτρων.
Η κυβέρνηση δεν είχε πολλά περιθώρια. Μετά από μία δεκαετία περικοπών και brain drain, που στέρησε από την χώρα πολύτιμο ιατρικό προσωπικό, το σύστημα υγείας θα ήταν αδύνατο να ανταπεξέλθει σε μαζική εισαγωγή ασθενών.
Σύμφωνα με διάγραμμα που δημοσίευσε το δίκτυο Politico, η Ελλάδα βρίσκεται στον «πάτο» της λίστας των ΜΕΘ ανά 100.000 κατοίκους.
Εκσυγχρονισμός και εξυγίανση
Αν και ο δρόμος για να φτάσουμε προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη είναι ακόμα μακρύς, τα τελευταία χρόνια ελήφθησαν σημαντικά μέτρα για τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση των κρατικών υπηρεσιών.
Τα αποτελέσματα είναι εμφανή σε αυτή την περίοδο της κρίσης:
η οργάνωση, μέσα σε λίγες εβδομάδες, βασικών υπηρεσιών (όπως η αποστολή μηνυμάτων για τις απαραίτητες μετακινήσεις, οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες για τις παροχές ειδικού σκοπού, η διεύρυνση των συναλλαγών μέσω διαδικτύου) θα ήταν ανέφικτη πριν από μερικά χρόνια.
Επίσης, η χώρα «πρόλαβε» να προχωρήσει σε δημοσιονομική εξυγίανση, επιτυγχάνοντας και πρωτογενή πλεονάσματα, που της επιτρέπουν να ατενίζει με περισσότερη αισιοδοξία την επόμενη ημέρα.
Είναι κρίσιμο ότι μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους βρίσκεται στα χέρια θεσμών και όχι στις αγορές. Αυτό καθιστά την χώρα λιγότερο ευάλωτη στις πιέσεις που αναμένονται το επόμενο διάστημα λόγω της αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία.
Οι απαραίτητες θυσίες για ένα καλύτερο αύριο
Ίσως η πιο ουσιαστική κληρονομιά των Μνημονίων στην Ελλάδα, είναι η εμπέδωση της αντίληψης ότι τα δυσάρεστα μέτρα είναι απαραίτητα για να αντιμετωπιστούν κρίσιμες καταστάσεις.
Όλοι, εντός και εκτός συνόρων, έχουν εντυπωσιαστεί από το βαθμό συμμόρφωσης των Ελλήνων στα αυστηρά μέτρα περιορισμού των μετακινήσεων, που μάλιστα ελήφθησαν όταν ακόμα ο αριθμός κρουσμάτων και θυμάτων ήταν πολύ μικρός.
Ιδιαίτερα αφού ο ελληνικός λαός έχει τη φήμη μίας «ανυπάκουης και αντιδραστικής» νοοτροπίας.
Δέκα χρόνια σκληρών μέτρων, καθώς και οι πιθανές συνέπειες από τη μη εφαρμογή τους, φαίνεται ότι δίδαξαν στους Έλληνες ότι απαιτούνται θυσίες για να διασφαλιστεί ένα καλύτερο αύριο.
Δυσάρεστη, αλλά αληθινή, είναι επίσης η διαπίστωση ότι οι Έλληνες λειτουργούν με «κεκτημένη ταχύτητα».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΖώντας μία δεκαετία κρίσης, δεν χαρακτηρίζονται από την ανεμελιά άλλων ευρωπαϊκών λαών, όπως της Ιταλίας, όπου μία πιθανή κρίση ήταν περισσότερο θεωρητική απειλή και όχι σκληρή πραγματικότητα.