Πρόκειται για κοινή αποστολή NASA - ESA με συμμετοχή και ¨Ελληνα επιστήμονα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕντυπωσιακές είναι οι πρώτες φωτογραφίες του ηλιου που δόθηκαν στην δημοσιότητα από το Solar Orbiter, την φιλοδοξη κοινή αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και της NASA.
Οι εικόνες αυτές αποκαλύπτουν πανταχού παρούσες μικροσκοπικές ηλιακές εκλάμψεις, οι οποίες ονομάστηκαν «φωτιές κατασκήνωσης» (campfires) και βρίσκονται επάνω στη επιφάνεια του άστρου μας.
Ο Ντανιεμ Μουλερ, επιστήμονας που ασχολείται με το έργο του Solar Orbiter για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ανέφερε:
«Αυτές είναι ξεκάθαρα οι πρώτες δοκιμαστικές φωτογραφίες. Συνεπώς είναι πολύ νωρίς να βγει από αυτές οποιοδήποτε επιστημονικό συμπέρασμα. ωστόσο η πρώτη μας εικασία μας είναι ότι αυτές οι "φωτιές κατασκήνωσης" και τα "φαντάσματα" σχετίζονται με αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο του ήλιου, μια διαδικασία που είναι γνωστή ως μαγνητική επανασύνδεση».
Οι υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες που δημοσιοποιήθηκαν ελήφθησαν τον Ιούνιο όταν το Solar Orbiter όταν ολοκλήρωσε την πρώιμη φάση της τεχνολογικής επαλήθευσης, γνωστή και ως «θέση σε λειτουργία».
Τότε βρισκόταν 77 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ηλιο, περίπου στα μισά της απόστασης Ηλιου - Γης.
Το Solar Orbiter εκτοξεύτηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020 και μεταφέρει έξι όργανα τηλεπισκόπησης ή τηλεσκόπια που φωτογραφίζουν τον Ήλιο και το εγγύς περιβάλλον και τέσσερα in situ όργανα που παρακολουθούν το περιβάλλον γύρω από το διαστημόπλοιο. Συγκρίνοντας τα δεδομένα και από τα δύο σετ οργάνων, οι επιστήμονες θα προσπαθήσουν να κατανοήσουν τη δημιουργία του ηλιακού ανέμου, ενός ρεύματος φορτισμένων σωματιδίων από τον ήλιο που επηρεάζει ολόκληρο το ηλιακό σύστημα. Κανένα άλλο διαστημόπλοιο δεν έχει κατορθώσει να τραβήξει φωτογραφίες από την επιφάνεια του ήλιου από πιο κοντινή απόσταση.
Οι "φωτιές κατασκήνωσης" που εμφανίζονται στο πρώτο σετ φωτογραφιών ελήφθησαν από το Extreme Ultraviolet Imager (EUI) κατά τη διάρκεια του πρώτου περιήλιου του Solar Orbiter, το κοντινότερο σημείο στον ήλιο από την ελλειπτική τροχιά του διαστημοπλοίου. Εκείνη τη στιγμή, το διαστημόπλοιο βρισκόταν μόλις 77 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο, σχεδόν στη μισή απόσταση μεταξύ της Γης και του άστρου.
«Οι ‘φωτιές κατασκήνωσης’ αποτελούν μικρούς συγγενείς των ηλιακών εκλάμψεων που μπορούμε να παρατηρήσουμε από τη Γη, εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές μικρότερες», δηλώνει ο Ντέιβιντ Μπέργκμανς του Βασιλικού Παρατηρητηρίου του Βελγίου (ROB), Κύριος Ερευνητής του οργάνου EUI, που λαμβάνει φωτογραφίες υψηλής ευκρίνειας από τα κατώτερα στρώματα της ηλιακής ατμόσφαιρας, γνωστής και ως ηλιακό στέμμα. «Ο ήλιος ίσως να μοιάζει ήρεμος με πρώτη ματιά, αλλά όταν παρατηρήσει κανείς λεπτομερώς, μπορεί να δει αυτές τις μικροσκοπικές εκλάμψεις οπουδήποτε κι αν κοιτάξει».
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη εάν οι ‘φωτιές κατασκήνωσης’ είναι απλά μικρές εκδοχές των μεγάλων εκλάμψεων ή εάν υποκινούνται από διαφορετικούς μηχανισμούς. Ωστόσο, υπάρχουν ήδη θεωρίες ότι αυτές οι μικροσκοπικές εκλάμψεις ίσως να συμβάλλουν σε ένα από τα μεγαλύτερα μυστηριώδη φαινόμενα του Ήλιου, τη θέρμανση του στέμματος.
«Αυτές οι ‘φωτιές κατασκήνωσης’ είναι απολύτως ασήμαντες η καθεμία από μόνη της, όμως συναθροίζοντας την επίδραση όλων στον Ήλιο ίσως αποτελούν την κύρια πηγή θέρμανσης του ηλιακού στέμματος», δηλώνει ο Φρεντερίκ Οσέρ του Institut d'Astrophysique Spatiale (IAS), Γαλλία, Αναπληρωτής Κύριος Ερευνητής του EUI.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κοινή επιστημονική αποστολή NASA-ESA υπάρχει και ελληνική συμμετοχή με τον ηλιοφυσικό Γιάννη Ζουγανέλη.