Το ερασιτεχνικό ψάρεμα και η σχέση του με τις άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες

Σε συνεργασία με The European Commission
Το ερασιτεχνικό ψάρεμα και η σχέση του με τις άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες
Πνευματικά Δικαιώματα euronews
Από Denis Loctier
Κοινοποιήστε το άρθρο
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
Αντιγραφή/Επικόλληση το λινκ του βίντεο πιο κάτω:Copy to clipboardCopied

Το ερασιτεχνικό ψάρεμα αποφέρει δισεκατομμύρια ευρώ στις παράκτιες οικονομίες, απειλεί όμως ευάλωτα είδη και παρεμβαίνει σε άλλες θαλάσσιες δραστηριότητες

Περίπου 9 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ασχολούνται με το ψάρεμα, ως διασκέδαση. Πολλές μικρές κοινότητες και φτωχές περιοχές βασίζονται σ' αυτό το δημοφιλές χόμπι που αποφέρει περίπου 10,5 δις ευρώ στις παράκτιες οικονομίες της Ευρώπης. Ποιο είναι όμως το τίμημα για το θαλάσσιο οικοσύστημα;

Οι ερασιτέχνες ψαράδες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν επαγγελματικό αλιευτικό εξοπλισμό. Παρόλα αυτά επηρεάζουν τα αποθέματα ιχθύων. Στην Ευρώπη, οι ερασιτέχνες πιάνουν περισσότερους μπακαλιάρους και την ίδια ποσότητα λαβράκια με τα εμπορικά αλιευτικά σκάφη. Η Ε.Ε. απαγορεύει το ερασιτεχνικό ψάρεμα απειλούμενων ειδών, όπως ο γάδος της Ανατολικής Βαλτικής ή ο γαλαζόπτερος τόνος της Μεσογείου. Οι βιολόγοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνει περισσότερη έρευνα, καθώς η απειλή που αντιμετωπίζουν ευάλωτα είδη με χαμηλότερη εμπορική αξία συχνά παραβλέπεται.

Ο Ζοσέπ Γιορέτ είναι θαλάσσιος βιολόγος, στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Οικολογίας του Πανεπιστημίου της Χιρόνα. Μελετά το ερασιτεχνικό ψάρεμα στην Ευρώπη και κάνει συχνά συνεντεύξεις από ψαράδες για να κατανοήσει καλύτερα γιατί, πόσο και πώς ψαρεύουν: «Υπάρχουν ολοένα και λιγότεροι επαγγελματίες αλιείς που χρησιμοποιούν παραδοσιακά μέσα ψαρέματος και ολοένα και περισσότεροι ερασιτέχνες. Έτσι για μερικά είδη βλέπουμε ότι τα αλιεύματα των ερασιτεχνών είναι συγκρίσιμα με αυτά των επαγγελματιών. Αυτά είναι σοκαριστικά στοιχεία».

Για να συνεχίσει να είναι βιώσιμο το ερασιτεχνικό ψάρεμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει άδειες για ερασιτέχνες, εφαρμογές καταγραφής της ψαριάς στο κινητό και άλλα μέτρα. Η υπεραλίευση είναι διπλή απειλή για τις περιοχές που βασίζονται στον παράκτιο τουρισμό: Οι ψαράδες επιλέγοντας προορισμούς, όπως το Ρόζες, συνεισφέρουν σημαντικά ποσά όμως στην τοπική οικονομία:

«Έρχονται εδώ και νοικιάζουν ή μερικές φορές αγοράζουν κάποιο διαμέρισμα, νοικιάζουν ή αγοράζουν ένα σκάφος ή μια θέση αγκυροβόλησης και δίνουν τα χρήματά τους για να αγοράσουν τα αναγκαία από τα μαγαζιά με αλιευτικό εξοπλισμό. Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ώστε να μην διαταράξουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα» αναφέρει η Βέρο Μεντίνα, σύμβουλος αθλητισμού και νεολαίας του δημοτικού συμβουλίου του Ρόζες.

Εάν η αλιεία από ένα κανονικό αλιευτικό σκάφος κοστίζει αρκετές εκατοντάδες ευρώ και θεωρείται χόμπι πολυτελείας, το ψάρεμα από την ακτή ελκύει άτομα διαφορετικών ηλικιών. Για πολλές οικογένειες, ειδικά σε φτωχές περιοχές, το ψάρεμα είναι κάτι παραπάνω από χόμπι: «Βλέπουμε το αποκαλούμενο ψάρεμα επιβίωσης. Άνθρωποι που ψαρεύουν όχι από χόμπι, αλλά για να πιάσουν κάποια ψάρια για να ταΐσουν την οικογένειά τους. Δεν έχουμε πολλά στοιχεία γι' αυτούς τους ψαράδες, αλλά έχουν σημασία για μας. Κανείς δεν ξέρει πώς θα είναι το μέλλον μετά την πανδημία. Ίσως όλοι καταλήξουμε να ψαρεύουμε από κάποια αποβάθρα! Ακόμη και οι βιολόγοι» υπογραμμίζει ο Ζοσέπ Γιορέτ.

Τι συμβαίνει όμως με τους επαγγελματίες αλιείς; Ανησυχούν για την αύξηση των ερασιτεχνών; Οι επαγγελματίες ανησυχούν ολοένα και περισσότερο γιατί πρέπει να μοιραστούν τον ίδιο θαλάσσιο χώρο και τα είδη του με ερασιτέχνες που έχουν λιγότερη εμπειρία, λιγότερο έλεγχο και ελάχιστους νομικούς περιορισμούς.

Θα συναντήσουμε τον πρόεδρο της τοπικής ένωσης ψαράδων, Ζόρντι Φουλκαρά. Κάνει ξενάγηση σε τουρίστες στο λιμάνι Γιαντσά. Υποστηρίζει ότι οι έλεγχοι στη θάλασσα είναι ελλιπείς. Υπάρχουν ελάχιστες περιπολίες ακόμη στις προστατευόμενες περιοχές. Πιστεύει ότι οι ερασιτέχνες έχουν έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων για το ψάρεμα και πειθαρχίας και αυτό οδηγεί σε συγκρούσεις: «Υπάρχουν αυτοί που γνωρίζουν ότι είμαστε επαγγελματίες και μας σέβονται, σέβονται τις σημαδούρες και τα δίχτυα μας στη θάλασσα. Και υπάρχουν κι εκείνοι που δεν καταλαβαίνουν τίποτε. Μπορεί να ρίξουν την άγκυρά τους πάνω στα δίχτυα μας και με αυτούς έχουμε συγκρούσεις. Αυτό που ζητάμε είναι να υπάρξει μεγαλύτερος έλεγχος».

Σύμφωνα με την κοινωνιολόγοΣίλβια Γκόμεζ, η ρίζα της σύγκρουσης είναι οι αποκλίνουσες νοοτροπίες ψαρέματος και ο φόβος ότι οι επαγγελματίες αλιείς μικρής κλίμακας θα εκδιωχθούν από τον χώρο τους, από τους ερασιτέχνες: «Αυτό εκλαμβάνεται ως απειλή από την μικρής κλίμακας αλιευτική κοινότητα που εξαρτάται πολιτισμικά από ένα είδος δραστηριότητας, που αποτελεί τον λόγο ύπαρξής της. Σύμφωνα με τη δική τους άποψη, έχουν κάποια δικαιώματα που έχουν αποκτηθεί μέσω της ιστορικής τους σχέσης με το θαλάσσιο περιβάλλον».

Οι ερασιτέχνες πρέπει να συνυπάρξουν και με άλλους χρήστες του θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπως είναι για παράδειγμα οι δύτες. Η οικογένεια του Μπόρις Μέρκερ έχει ένα κέντρο καταδύσεων εδώ και 40 χρόνια. Το ψάρεμα απαγορεύεται σε ορισμένα μέρη κατάδυσης, ενώ επιτρέπεται σε κάποια άλλα. Υποβρύχια, η διαφορά είναι ξεκάθαρη.

Σύμφωνα με τον Μπόρις, οι ερασιτέχνες ψαράδες αφήνουν συχνά πίσω τους κατεστραμμένα κοράλλια και αλιευτικό εξοπλισμό. Και ένα είδος ερασιτεχνικού ψαρέματος, που είναι το ψαροντούφεκο, πολλές φορές στοχεύει μεγαλύτερα ψάρια, που ελκύουν την προσοχή των δυτών: «Στα μέρη που επιτρέπεται το ψαροντούφεκο, τα ψάρια κρύβονται αμέσως μόλις σε δουν. Είναι αδύνατον να τα βγάλεις φωτογραφία. Αυτά τα μέρη έχουν συνολικά λιγότερα ψάρια. Για παράδειγμα δεν υπάρχουν καθόλου ροφοί, παρόλο που υπάρχουν βράχοι».

Από τη δική τους πλευρά, οι ψαροντουφεκάδες ζητούν να υπάρξει πιο αυστηρή νομοθεσία και όχι αποκλεισμός τους. Επισημαίνουν ότι σε αντίθεση με τους άλλους ψαράδες, αυτοί βλέπουν το ψάρι που κυνηγούν. Αυτό σημαίνει ότι επιλέγουν τον στόχο τους και μπορούν να περιορίσουν τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο, αν η νομοθεσία είναι σαφής. Εάν οι επαγγελματίες και οι ερασιτέχνες βρουν έναν τρόπο να μοιραστούν τους θαλάσσιους πόρους με έναν βιώσιμο τρόπο, όλοι θα βγουν κερδισμένοι:

«Είναι θέμα διαλόγου και κατανόησης ότι η θάλασσα είναι το μέλλον τους. Και το δικό μας μέλλον επίσης. Η ερασιτεχνική αλιεία και το υποβρύχιο ψάρεμα στηρίζουν έναν ολόκληρο κλάδο, που εξαρτάται από την πώληση ψαροντούφεκων, βατραχοπέδιλων και καταδυτικών στολών. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν το ίδιο δικαίωμα όπως όλοι οι άλλοι να βγάζουν τα προς το ζην μέσα από τη θάλασσα. Πιστεύω λοιπόν ότι αν υπάρξει μεγαλύτερη κατανόηση και με τη βοήθεια των αρχών, μπορούμε να φτάσουμε σε κάποια μορφή συμφωνίας» επισημαίνει ο Όσκαρ Σαγουέ, ψαραντουφεκάς, από το Διεθνές Φόρουμ Βιώσιμων Υποβρύχιων Δραστηριοτήτων.

Περισσότεροι έλεγχοι, μια πιο λεπτομερής έρευνα και ένα καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο θα βοηθήσουν ώστε η ερασιτεχνική αλιεία να μην βλάπτει το θαλάσσιο οικοσύστημα, να ενισχύει την οικονομία και να είναι ανοικτή για όλους.

Μοντέρ • Jean-Christophe Marcaud

Κοινοποιήστε το άρθρο

Σχετικές ειδήσεις

Μήπως τρώμε λαβράκι και γλώσσα με φαρμακευτικές ουσίες;