Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Οι Μεγάλες Νίκες των Ελλήνων κατά των Περσών

«Οι Μεγάλες Νίκες. Στα όρια του Μύθου και της Ιστορίας» - Πνευματικά Δικαιώματα

Πνευματικά Δικαιώματα

Από Γιώργος Μητρόπουλος

Δημοσιεύθηκε 22/10/2020 - 12:26•ανανεώθηκε πριν 12:40

Σχόλια

105 αρχαία έργα εστιάζουν στη μάχη των Θερμοπυλών και τη ναυμαχία της Σαλαμίνας στη νέα περιοδική έκθεση του ΕΑΜ

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

105 αρχαία έργα, ανάμεσά τους αληθινά περσικά βέλη από τις Θερμοπύλες, το κράνος του στρατηγού Μιλτιάδη, αγγεία, μορφές θεών και ηρώων και ένα ομοίωμα αθηναϊκής τριήρους συνθέτουν τη νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, με τίτλο «Οι Μεγάλες Νίκες. Στα όρια του Μύθου και της Ιστορίας».

Στο επίκεντρο, οι Περσικοί πόλεμοι, η μάχη των Θερμοπυλών, η ναυμαχία της Σαλαμίνας. Δύο αντίθετοι κόσμοι, δύο διαφορετικά πολιτικά συστήματα συγκρούστηκαν βίαια πριν από 2500 χρόνια. Οι Περσικοί πόλεμοι αποτελούν σταθμό στην αρχαία ελληνική ιστορία, αφού για πρώτη φορά οι Έλληνες προασπίστηκαν την ελευθερία τους με ενότητα και πλήρη συνείδηση της εθνικής τους ταυτότητας. Η νίκη των Ελλήνων καθόρισε όμως και τον δυτικό πολιτισμό.

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη επισημαίνει: «Οι νίκες των Ελλήνων στους Μηδικούς Πολέμους, στην ουσία η νίκη των Ελλήνων απέναντι στο σημαντικό και πολύ δυνατό βασίλειο των Αχαιμενιδών είναι η αρχή, η αφετηρία του δυτικού πολιτισμού. Χάρις σ' αυτές τις νίκες, το μέτρο, ο άνθρωπος, οι αξίες της δημοκρατίας, της πίστης στους θεούς επικρατούν έναντι της ύβρης, της αλαζονείας, του μεγέθους. Ένα μέγεθος που προκαλούσε τα θεία εκείνη την εποχή. Ο δυτικός πολιτισμός δεν θα ήταν σίγουρα έτσι όπως τον ξέρουμε. Δεν θα εξελισσόταν μέσα από την Ρώμη, την Αναγέννηση, έτσι όπως έφτασε στις μέρες μας, αν δεν είχε προηγηθεί αυτή η νίκη. Μια νίκη θυσίας και μια νίκη η οποία εντέλει καθιέρωσε και καθαγίασε αυτούς τους ίδιους που την προκάλεσαν. Και αυτή που την προκάλεσαν ήταν οι Έλληνες».

Η έκθεση αποτελείται από οκτώ συνολικά εκθεσιακές ενότητες. Οι έξι πρώτες είναι αφιερωμένες σε διαφορετικά επεισόδια και μάχες των Περσικών Πολέμων. Τεκμήρια που παρουσιάζουν την πολεμική εξάρτυση των Ελλήνων οπλιτών και των Περσών, αφιερώματα των νικητών στα μεγάλα ιερά της αρχαιότητας, μεταξύ των οποίων και το κράνος του Μιλτιάδη, αιχμές βελών από το πεδίο της μάχης των Θερμοπυλών, θραύσματα αγγείων με ίχνη καύσης από την πυρπόληση της Αθήνας από τους Πέρσες και επιγραφές που θυμίζουν γνωστούς και άγνωστους πρωταγωνιστές των ιστορικών γεγονότων, είναι μερικά από τα έργα που θα συναντήσουν οι επισκέπτες στην έκθεση.

Παράλληλα, μορφές θεών και μυθικών ηρώων πλαισιώνουν την ιστορική αφήγηση και τη διαπλέκουν με τις μυθικές δοξασίες, σύμφωνα με τις οποίες θεοί και θνητοί συνέργησαν για την επίτευξη της ολοκληρωτικής νίκης, βασισμένης στο αξιακό σύστημα του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Το εκθεσιακό αφήγημα συμπληρώνουν δύο καταληκτικές ενότητες, στις οποίες παρουσιάζεται ο απόηχος των Περσικών Πολέμων στην εικονιστική τέχνη –αρχαία και σύγχρονη– και η ιδεολογική τους σημασία. Συνδετικός κρίκος η έννοια και η μορφή της Νίκης. Το μουσειολογικό αφήγημα προσπαθεί να μείνει πιστό στις περιγραφές των αρχαίων συγγραφέων, χωρίς να ακολουθεί τα στερεότυπα της ιστορικής αναπαράστασης των μαχών.

Η δρ. Μαρία Λαγογιάννη – Γεωργακαράκου, διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου τονίζει: «Προσπαθήσαμε να στήσουμε την έκθεση, με σεβασμό στα ιστορικά γεγονότα, χρησιμοποιώντας αρχαιολογικά τεκμήρια, επιγραφικές μαρτυρίες και σημαντικά ιστορικά κειμήλια. Η οπτική μας είναι όμως μια εντελώς διαφορετική οπτική. Δεν κάνουμε μάθημα ιστορίας. Προσπαθούμε να δώσουμε στον επισκέπτη να νιώσει τις τραγικές αυτές στιγμές, να βιώσει τα γεγονότα, μέσω από την οπτική των αρχαίων. Να αντιληφθεί τις δραματικές στιγμές που οδήγησαν στις γενναίες αποφάσεις και στις ηρωικές πράξεις».

Την έκθεση πλαισιώνουν ψηφιακές προβολές που συμβάλλουν στη δημιουργία σκηνικής ατμόσφαιρας, προκειμένου οι επισκέπτες να προσλάβουν τη δραματική ατμόσφαιρα των γεγονότων και το ελπιδοφόρο μήνυμα της Νίκης, προσφέροντας σε μερικές περιπτώσεις συμπληρωματικό ερμηνευτικό υλικό.

Τέλος, η έκθεση συνοδεύεται από επιστημονικό κατάλογο 512 σελίδων, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. O επετειακός τόμος περιλαμβάνει 18 δοκίμια έγκριτων επιστημόνων στον χώρο της αρχαιολογίας και της ιστορίας της τέχνης, που αναδεικνύουν τους τρόπους με τους οποίους οι Μεγάλες Νίκες των Περσικών Πολέμων επηρέασαν την πολιτική, την κοινωνία και την τέχνη.

_Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα εορτασμού για την επέτειο των 2500 χρόνων από τη Μάχη των Θερμοπυλών και τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας _