Η τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας και νυν υποψήφια πρόεδρος, Μάγια Σάντου μιλά στο Euronews
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Αυτόν τον Νοέμβριο, η διχασμένη χώρα της Μολδαβίας έχει προεδρικές εκλογές. Οι Μολδαβοί θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οι υποψήφιοι είναι ο φιλορώσος εν ενεργεία πρόεδρος Ίγκορ Ντοντόν και η φιλοευρωπαία αντίπαλός του Μάγια Σάντου. Καλέσαμε και τους δύο να μας δώσουν συνεντευξη. Η Μάγια Σάντου δέχτηκε. Η τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας και νυν υποψήφια πρόεδρος, Μάγια Σάντου είναι μαζί μας τώρα. Σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας. Πώς θα πείσετε τον τρομερά διχασμένο λαό της Μολδαβίας ότι είστε ιδανική για την προεδρία της χώρας;
** Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:**
Καταρχάς, η Μολδαβία είναι σε ένα σταυροδρόμι. Είτε θα γίνει ένα λειτουργικό κράτος με ικανή ηγεσία ή θα αποτύχει. Λειτουργικό κράτος σημαίνει πρώτα από όλα, ένα κράτος που βάζει τέλος στη διαφθορά, που ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα και με τη σειρά τους οι επιχειρηματίες δημιουργούν θέσεις εργασίας, πληρώνουν μισθούς και συντάξεις. Είναι τόσο απλό. Και αυτό είναι που θέλουν όλοι οι Μολδαβοί. Για παράδειγμα, τώρα το 1/3 των επιχειρήσεων της χώρας είναι στο χείλος της χρεωκοπίας, γιατί η κυβέρνηση δεν υποστηρίζει καθόλου την οικονομία. Σήμερα, οι περισσότεροι συνταξιούχοι παίρνουν σύνταξη που είναι κάτω από το όριο φτώχειας. Και αυτό το καταλαβαίνει όλος ο κόσμος, πέρα από τις γεωπολιτικές του προτιμήσεις. Θέλουμε να ενώσουμε τον κόσμο γύρω από αυτά τα ζητήματα.
** Ρόζι Ράιτ, Euronews:**
Θα έρθουμε στο θέμα της διαφθοράς αμέσως μετά. Όταν μιλάτε για την γεωπολιτική θέση της Μολδαβίας, είπατε πριν για την εξωτερική πολιτική της χώρας, ότι έχει έρθει η ώρα να υπάρξει μια μια νέα δυναμική, υπεύθυνη εξωτερική πολιτική. Πώς θα είναι αυτή; Τι θα κάνετε και ποιο είναι το όραμά σας για την πολιτική στάση της Μολδαβίας;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Υπό τον σημερινό πρόεδρο, η εξωτερική πολιτική της χώρας δεν έχει καμιά ισορροπία. Για παράδειγμα, η Μολδαβία έχει δύο γείτονες, τη Ρουμανία και την Ουκρανία. Υπό τον πρόεδρο Ντοντόν, οι σχέσεις με αυτές τις χώρες έχουν παγώσει εντελώς. Οι σχέσεις με την Ε.Ε. και τις Ηνωμένες Πολιτείες πάνε από το κακό στο χειρότερο, γιατί ο Ίγκορ Ντοντόν επιδιώκει να έχει καλές σχέσεις μόνο με την Ρωσία. Αλλά ακόμη και με την Ρωσία το κάνει για να εξυπηρετήσει τα προσωπικά του συμφέροντα και όχι για να λύσει τα προβλήματα της χώρας. Γνωρίζουμε ότι η Ρωσία δεν μας παρέχει καμιά τεχνική βοήθεια ή βοήθεια για να υπάρξει ανάπτυξη. Γι’ αυτό χρειάζεται να έχουμε ξανά μια ισορροπημένη εξωτερική πολιτική και να έχουμε ξανά καλές σχέσεις με την Ρουμανία, την Ουκρανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ε.Ε. Ναι θα προωθήσω την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, θέλω να μπει η Μολδαβία στην Ε.Ε. Αυτό θα κάνω όταν εκλεγώ πρόεδρος.
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Μόλις μας παρουσιάσατε τις εντάσεις που υπάρχουν στη χώρα. Ένα μέρος του πληθυσμού είναι φιλοδυτικό, ένα άλλο φιλορωσικό. Πώς θα μπορέσετε ως πρόεδρος να τα κρατήσετε υπό έλεγχο και να τα συμβιβάσετε;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Όπως είπα, οι περισσότεροι Μολδαβοί ή πιθανόν όλοι οι Μολδαβοί θέλουν να έχουν καλή ποιότητα ζωής στην πατρίδα τους. Θέλουν να απαλλαγούν από τη διαφθορά. Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι το 1/3 του πληθυσμού έχει φύγει από την χώρα, γιατί δεν είχε καμιά προοπτική εδώ. Αυτά είναι τα ζητήματα που πρέπει να λύσουμε. Θέλουμε έναν πρόεδρο που θα υπερασπιστεί τα εθνικά συμφέροντα της Μολδαβίας, ανεξάρτητα των σχέσεων που υπάρχουν με τη Ρωσία ή με άλλες χώρες. Πρέπει να επιστρέψουμε σε μια ισορροπημένη εξωτερική πολιτική. Είναι κάτι για το οποίο δεσμεύομαι.
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Όσον αφορά την προσέγγισή σας στην Ε.Ε. και τα ζητήματα που θίξατε, το μόνο που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει επανειλημμένα για τη χώρα είναι η ανησυχία για το κράτος δικαίου, και την διαφθορά που μας αναφέρατε. Εάν είχατε τα ηνία και η επιδίωξή σας ήταν να εναρμονίσετε τις αξίες της Μολδαβίας με αυτές της Ε.Ε., πώς θα διαχειριζόσασταν αυτά τα ζητήματα: την διαφθορά και το κράτος δικαίου;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Είναι ένα ζήτημα που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να μπούμε εγώ και οι συνάδελφοί μου στην πολιτική, γιατί ανακαλύψαμε ότι οι αρχές της Μολδαβίας έκλεβαν δισεκατομμύρια από τους πολίτες της χώρας. Θεωρήσαμε ότι ήρθε η ώρα να μπούμε και να καθαρίσουμε την πολιτική σκηνή της χώρας. Αγωνιζόμαστε για να έχουμε ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Αγωνιζόμαστε να έχουμε ισχυρούς θεσμούς κατά της διαφθοράς. Ξεκινήσαμε τις μεταρρυθμίσεις πέρσι, όταν ήμουν πρωθυπουργός. Κάποια στιγμή, οι διεφθαρμένοι πολιτικοί έριξαν την κυβέρνηση. Αυτό είναι όμως που θα επιδιώξουμε. Είναι ένας από τους βασικούς μας στόχους: να σταματήσουμε τη διαφθορά, να φτιάξουμε ένα ισχυρό κράτος με λειτουργικούς θεσμούς, που θα υπερασπίζεται τους πολίτες, που θα εγγυάται το κράτος δικαίου.
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Θα προχωρήσετε σε ριζική αναθεώρηση του συστήματος δικαιοσύνης;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Σίγουρα! Αυτή είναι η μεταρρύθμιση που πρότεινα πέρσι, για να υπάρξει κάθαρση στην δικαιοσύνη, κάθαρση στις διωκτικές αρχές. Και αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που η διεφθαρμένη πολιτική τάξη έριξε την κυβέρνησή μας. Αυτός είναι όμως ένας από τους βασικούς στόχους του προεδρικού μου προγράμματος.
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Όταν θα έχουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, γνωρίζω ότι έχετε ήδη προειδοποιήσει ότι μπορεί να υπάρξει μια κατάσταση όμοια με αυτή της Λευκορωσίας στη χώρα, με πιθανές μαζικές διαδηλώσεις και πορείες. Μέχρι ποιο σημείο, εάν γινόταν κάτι τέτοιο, η Μολδαβία μπορεί να ανταπεξέλθει οικονομικά και να διαχειριστεί μια τόσο μεγάλη κοινωνική αναταραχή;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Θέλουμε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Αυτό λέμε διαρκώς στις αρχές. Το πρόβλημα είναι ότι ο εν ενεργεία πρόεδρος, Ίγκορ Ντοντόν γνωρίζει ότι δεν μπορεί να νικήσει στις εκλογές. Δεν μπορεί να κερδίσει μια δεύτερη θητεία με ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, γιατί τώρα, οι πολίτες έχουν δει ότι είναι διεφθαρμένος, ότι λέει ψέμματα και είναι ανίκανος. Προσπαθεί λοιπόν να νοθεύσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Τον έχουμε προειδοποιήσει έντονα να μην προβεί σε κάτι τέτοιο. Αλλά αν θελήσει να πραγματοποιήσει το σχέδιό του, τον προειδοποιούμε ότι ο κόσμος θα κατέβει στους δρόμους. Αυτό μας λένε οι πολίτες. Έχουμε την εμπειρία του 2016 και των κοινοβουλευτικών εκλογών του 2019, όπου δεν υπήρξε ελευθερία και δικαιοσύνη. Ο κόσμος φωνάζει: Φτάνει πια!
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Συγνώμη που διακόπτω. Θέλω να σας ρωτήσω γιατί είστε τόσο σίγουρη τώρα ότι αυτές οι εκλογές δεν θα είναι ελεύθερες και δίκαιες; Που βασίζεστε;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Βλέπω ήδη να συμβαίνουν διάφορα. Έχουμε την προηγούμενη εμπειρία με το καθεστώς Πλάχοτνιουκ, ο οποίος μαζί με τον Ντοντόν οργάνωναν την εξαγορά ψήφων, από την Υπερδνειστερία, την περιοχή που έχει αποσχιστεί. Έχουμε πάρα πολλές αποδείξεις στον τύπο ότι οργάνωναν και μετέφεραν άτομα, τα οποία πληρώνονταν για να ψηφίσουν. Βλέπουμε άτομα στην δεξιά όχθη του ποταμού Δνείστερου, να λένε ότι πληρώθηκαν. Είναι κυρίως φτωχοί. Αυτό έκαναν οι διεφθαρμένοι πολιτικοί της Μολδαβίας.
Ρόζι Ράιτ, Euronews:
Μία από τις μεγαλύτερες, τις άμεσες προκλήσεις που εσείς ή ο τωρινός πρόεδρος θα πρέπει να αντιμετωπίσει μετά τις εκλογές είναι η πανδημία του κορονοϊού. Τα κρούσματα αυξάνονται σταθερά στη χώρα. Πώς θα διαχειριστείτε την κατάσταση για να κρατήσετε ασφαλή τον πληθυσμό και να μην διαλυθεί την οικονομία;
Μάγια Σάντου, τέως πρωθυπουργός της Μολδαβίας, νυν υποψήφια πρόεδρος:
Η κατάσταση είναι πάρα πολύ κακή. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει είναι περισσότερα τεστ. Οι αρχές της Μολδαβίας δεν έχουν λάβει υπόψη τους τις συμβουλές των ιατρών. Κάνουν πολύ λίγα τεστ. Δεν παίρνουν μέτρα για να απομονώσουν όσους νοσούν. Και πρέπει βέβαια να βοηθήσουμε τον ιατρικό τομέα, που είναι στα όρια της κατάρρευσης, να βοηθήσουμε το νοσηλευτικό προσωπικό. Αυτά είναι τα πρώτα πράγματα που πρέπει να γίνουν. Όσον αφορά στην οικονομική κρίση που συνδέεται με την πανδημία, πρέπει να δράσουμε άμεσα, γιατί όπως είπα, το 1/3 των μολδαβικών επιχειρήσεων είναι στο χείλος της χρεωκοπίας. Πρέπει να βρούμε κονδύλια για να στηρίξουμε και οικονομικά αυτές τις εταιρίες, ειδικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.