Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας μιλά στο Euronews για τις συνομιλίες για το Brexit και για το πρόσφατο βέτο Πολωνίας και Ουγγαρίας σε ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και μηχανισμό ανάκαμψης
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Καλώς ήλθατε στο Global Conversation, στο Euronews. Για τέσσερα χρόνια, το Brexit απασχόλησε την Ευρώπη. Τις επόμενες εβδομάδες, όλοι ελπίζουν ότι θα υπάρξει συμφωνία για τη μελλοντική σχέση Ε.Ε.-Ηνωμένου Βασιλείου. Ποιο είναι το κόστος για τις δύο πλευρές; Τι θα γίνει αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν; Θα μιλήσουμε με τον Ιρλανδό πρωθυπουργό, Μίχαλ Μάρτιν στο Δουβλίνο. Σας ευχαριστώ που είστε μαζί μας πρωθυπουργέ. Νομίζω ότι πλέον μπορούμε να πούμε ότι παίζουμε τις καθυστερήσεις στις συνομιλίες. Πόσο καιρό θα διαπραγματεύεται η Ε.Ε.;
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Πολλές φορές μπορείς να φέρεις καλό αποτέλεσμα στις καθυστερήσεις. Είναι σημαντικό, λαμβάνοντας υπόψη το πόσο σπουδαία είναι τα ζητήματα στην περίπτωσή μας, αλλά και τις μεγάλες συνέπειες που θα έχουν. Για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας και της Ευρώπης, πρέπει να αξιοποιήσουμε όλο το διαθέσιμο χρόνο για να φτάσουμε σε μια συμφωνία. Γιατί, πρέπει να το δηλώσω με σαφήνεια, πιστεύω ότι η μη ύπαρξη συμφωνίας θα είναι καταστροφική για την οικονομία μας, για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρώπης επίσης. Οι πολιτικοί έχουν λοιπόν μια υποχρέωση απέναντι στους πολίτες που εκπροσωπούν.
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Είμαστε σχεδόν στο σημείο που δεν θα μπορέσει το κάθε κράτος μέλος να επικυρώσει τη συμφωνία, να πουν τα κοινοβούλια την άποψή τους γι’ αυτήν. Τι θα συμβεί αν χρειαστεί ακόμη μια εβδομάδα; Θα υπάρξει κάποια προσπάθεια γεφύρωσης; Μπορείτε να φέρετε την συμφωνία που είχε γίνει προς επικύρωση πριν τον Ιανουάριο; Τι θα συμβεί σ’ αυτή την περίπτωση;
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Το βασικό μας ενδιαφέρον είναι προφανώς να διασφαλίσουμε ότι Ε.Ε. και Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν να φτάσουν σε μια συμφωνία, που θα είναι ικανοποιητική για τη μελλοντική τους σχέση. Η Ευρώπη έχει την ικανότητα να αναπτύσσει τις κατάλληλες διαδικασίες επικύρωσης. Αναγνωρίζω ότι υπάρχει στενότητα χρόνου. Ο χρόνος μας τελειώνει. Πιστεύω όμως ότι με δημιουργική διάθεση, μπορούμε να διευκολύνουμε την επικύρωση μιας συμφωνίας, ίσως σε σταδιακή βάση. Είναι ένα θέμα που μπορούμε να λύσουμε, όταν έχουμε την συμφωνία στα χέρια μας.
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Τα σοβαρά θέματα παραμένουν: Η αλιεία, ένα ζήτημα όπου έχει γίνει ελάχιστη πρόοδος από τον Μάρτιο και φυσικά οι ισότιμοι όροι ανταγωνισμού, οι κρατικές επιδοτήσεις και η διακυβέρνηση. Μπορείτε να μας πείτε σε τι στάδιο βρίσκονται αυτά τα ζητήματα και ποιος είναι ο λόγος που δεν έχει γεφυρωθεί το χάσμα;
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Για τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού, όλοι αντιλαμβανόμαστε τους φόβους που έχουν και οι δύο πλευρές, όσον αφορά στο να έχουν κάποιο πλεονέκτημα έναντι της άλλης σε σχέση με την εφαρμογή της κρατικής βοήθειας. Υπάρχει όμως ένα πεδίο προσέγγισης στο θέμα του ανταγωνισμού που οδηγεί σε έναν μηχανισμό επίλυσης διαφορών. Θα επιτρέπει και στις δύο πλευρές να αντιδρούν σε περίπτωση που η μία υποσκάπτει την συμφωνία ή θέλει να την αθετήσει. Πάνω από όλα υπάρχει όμως ανάγκη για εμπιστοσύνη, η ανάγκη να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ Ε.Ε. και Ηνωμένου Βασιλείου. Μόνο αν υπάρχει απόλυτη εμπιστοσύνη, μπορεί να λειτουργήσει τέλεια η μελλοντική συμφωνία Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρώπης.
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Σε σχέση με αυτή την εμπιστοσύνη, πόσο έχει πληγεί, όταν δούμε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια των διαπραγματεύσεων. Το σταμάτα-ξεκίνα. Αλλά και το πλέον σημαντικό, ο νόμος για την εσωτερική αγορά, ο οποίος αν περάσει, θα παραβιάσει το πρωτόκολλο για την Ιρλανδία;
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Πιστεύω ότι ο βρετανικός νόμος για την εσωτερική αγορά προκάλεσε ρήγμα στην εμπιστοσύνη. Η μετρημένη απάντηση από την Ε.Ε. είναι σημαντική όσον αφορά το να βάλουμε κάτω τα πράγματα και να εστιάσουμε στην πραγματική ουσία των ίδιων των διαπραγματεύσεων σε σχέση με την μελλοντική εμπορική σχέση. Γιατί αν αυτή επιτευχθεί, τότε θα εξουδετερώσει τις επίδικες ρήτρες στο νομοσχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου για την εσωτερική αγορά και δεν θα καταστήσει αναγκαία την επαναεισαγωγή τους. Έχουν γίνει σωστοί και προσεκτικοί χειρισμοί, λαμβάνοντας υπόψη τι διακυβεύεται για τόσους πολλούς ανθρώπους, με αφορμή το Brexit.
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Λέτε λοιπόν ότι οι συγκεκριμένες ρήτρες θα εξουδετερωθούν από μια εμπορική συμφωνία. Παρόλα αυτά, το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει ότι δεν θα τις αφαιρέσει. Και αυτό που λέει η Ε.Ε, είναι ότι αυτό είναι προαπαιτούμενο. Έτσι δεν είναι; Το Ηνωμένο Βασίλειο δηλώνει κατηγορηματικά ότι δεν θα αποσύρει αυτό το τμήμα του νόμου.
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Χρειάζεται να το δούμε όλο αυτό βήμα-βήμα. Η Βουλή των Λόρδων έχει εκδώσει μια πολύ σαφή ετυμηγορία για τις επίδικες ρήτρες και για το νομοσχέδιο για την εσωτερική αγορά. Και το ίδιο το νομοσχέδιο έχει μια ταραχώδη πορεία μέχρι τώρα, στην περίπτωση της Σκωτίας και της Ουαλίας για παράδειγμα. Αυτό ήταν πολύ ξεκάθαρο και στην πρόσφατη συνεδρίαση του Συμβουλίου Βρετανίας-Ιρλανδίας. Αλλά ας το αφήσουμε αυτό στην άκρη. Αν η ουσία της συμφωνίας είναι τέτοια ώστε να έχουμε μια βιώσιμη εμπορική σχέση στο μέλλον με το Ηνωμένο Βασίλειο, τότε πολλά θα είναι τα επακόλουθα αυτής της σχέσης. Οι φόβοι και οι ισχυρισμοί που εκφράζονται από την βρετανική πλευρά δεν θα γίνουν πραγματικότητα, αν υπήρχε εμπορική συμφωνία με την Ευρώπη. Αυτά τα δύο ζητήματα λοιπόν θα παραμεριστούν.
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Ας δούμε κάποια άλλα ευρωπαϊκά ζητήματα. Τον Ιούλιο, είχαμε αυτή την μοναδική στιγμή, τη συμφωνία για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και τα 750 δις ευρώ του ταμείου ανάκαμψης. Υπάρχουν δύο χώρες που αντιτίθενται σ’ αυτά, που έχουν βάλει φρένο στη διαδικασία, ενώ πολλά κράτη μέλη έχουν εξαιρετική ανάγκη αυτά τα χρήματα. Ποια είναι η γνώμη σας για τις κινήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, την προηγούμενη εβδομάδα;
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Είμαι πολύ απογοητευμένος με τις κινήσεις τους. Είναι αδικαιολόγητες. Είναι ένα πολύ σημαντικό οικονομικό πακέτο. Ήταν μια ιστορική στιγμή όσον αφορά την έκδοση κοινού χρέους και ότι όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα συνεργαστούν για να πάρουν χρήματα από τις αγορές. Το ότι αυτό καθυστερεί ή μένει πίσω, γιατί δύο κράτη μέλη έχουν δυσκολίες με την συμφωνία μεταξύ κοινοβουλίου και Συμβουλίου για το κράτος δικαίου είναι λυπηρό.
Σόνα Μάρεϊ, Euronews:
Όσον αφορά αυτές τις δύο χώρες, βάζουν εμπόδια στα άλλα κράτη μέλη να έχουν πρόσβαση σ’ αυτά τα χρήματα, είναι αντίθετες στις φιλελεύθερες δημοκρατίες και μειώνουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ και των μεταναστών. Στην Ουγγαρία, η κυβέρνηση εκδίωξε ένα πανεπιστήμιο. Και οι δύο χώρες παραβαίνουν τις αρχές του κράτους δικαίου και το μόνο που τους ζητάνε είναι να υπακούσουν στις βασικές αρχές του κράτους δικαίου. Ποια είναι η άποψή σας;
Μίχαλ Μάρτιν, Πρωθυπουργός Ιρλανδίας:
Πιστεύω ότι πρέπει να αποσύρουν τις ενστάσεις τους γι’ αυτό το πακέτο και να διευκολύνουν τη διανομή των χρημάτων στα κράτη μέλη. Υπάρχει η συνθήκη για όσους υποσκάπτουν βασικές, θεμελιώδεις αξίες της Ε.Ε. Ανησυχώ ιδιαίτερα για την πρόσφατη στάση των κρατών μελών, κυρίως της Πολωνίας για παράδειγμα, όσον αφορά τα ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Η στάση της σ’ αυτό το ζήτημα δεν είναι αποδεκτή από πολλούς πολίτες στην Ιρλανδία. Για να μιλήσω πιο γενικά, υπάρχουν μηχανισμοί στο πλαίσιο της συνθήκης για το πώς αντιμετωπίζονται όσοι υποσκάπτουν τις ευρωπαϊκές αξίες. Κατά τη γνώμη μου, δεδομένης της σοβαρότητας της κρίσης που έφερε ο κορονοϊός, είναι πολύ σημαντικό όλα αυτά τα εμπόδια που έχουν ανακύψει, να απομακρυνθούν. Και πιστεύω ότι αυτά τα δύο κράτη μέλη πρέπει να κατανοήσουν τις απόψεις των άλλων κρατών γι’ αυτά τα ζητήματα.