Ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας εξήρε τη συμβολή του Κουβέιτ και των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ μίλησε για αντιιρανικό μέτωπο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο Αμπού Σαμρά, το μοναδικό χερσαίο συνοριακό πέρασμα από το Κατάρ στη Σαουδική Αραβία δεν θα μείνει για πολύ άδειο. Κλειστό από το 2017, όταν το Ριάντ και οι σύμμαχοί διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με τη Ντόχα, περιμένει πλέον τα τυπικά για να ξανανοίξει, αφού η διπλωματική κρίση έριξε αυλαία.
Οι ηγέτες του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας υπέγραψαν την Τρίτη μια κοινή δήλωση, γυρίζοντας σελίδα στις μεταξύ των δύο χωρών σχέσεις έπειτα από την απόφαση του σαουδαραβικού βασιλείου να τερματίσει το εμπάργκο προς το εμιράτο. Ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ευχαρίστησε το Κουβέιτ και τις Ηνωμένες Πολιτείες για τη διαμεσολάβησή τους, ενώ έκανε λόγο για ένα αντιιρανικό μέτωπο.
«Σήμερα χρειάζεται να ενώσουμε τις προσπάθειές μας για να δώσουμε ώθηση στην περιοχή μας και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις γύρω μας, ιδιαίτερα τις απειλές από το πυρηνικό πρόγραμμα του ιρανικού καθεστώτος, από το βαλλιστικό πυραυλικό του πρόγραμμα και τα καταστροφικά εγχειρήματα που αυτό και οι σύμμαχοί του υιοθετούν από τρομοκρατικές και αποσχιστικές δραστηριότητες», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.
Τον Ιούνιο του 2017, η Σαουδική Αραβία και εν συνεχεία η Αίγυπτος, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ και του επέβαλαν εμπάργκο, κατηγορώντας το για υποστήριξη της Αλ Κάιντα. Προκειμένου να άρουν τα μέτρα, παρουσίασαν έναν κατάλογο με 13 αιτήματα. Μεταξύ άλλων ζητούσαν από τη Ντόχα να παγώσει τις σχέσεις της με το Ιράν, να κόψει κάθε επαφή με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα και να κλείσει το τηλεοπτικό του δίκτυο Αλ Τζαζίρα. Όπως ισχυρίζονταν, οι στενές σχέσεις του Κατάρ με την Τουρκία και το Ιράν υπονόμευαν την ασφάλεια της περιοχής.
Λόγω της απαγόρευσης χρήσης του εναερίου χώρου της Σαουδικής Αραβίας, ο εθνικός μεταφορέας του Κατάρ αναγκάστηκε να κάνει χρήση μεγαλύτερων και πιο κοστοβόρων διαδρομών. Παράλληλα, παρέμενε ασαφές το κατά πόσο θα μπορούσε το εμιράτο να φιλοξενήσει το Μουντιάλ του 2022.
Ως απόρροια του εμπάργκο, απαγορεύτηκε στο Κατάρ η χρήση του εναέριου χώρου των τεσσάρων χωρών, όμως υπήρχαν επιπλέον συνέπειες. Ο αποκλεισμός του Κατάρ διέκοψε την ελεύθερη μετακίνηση υπηκόων του εμιράτου στις υπόλοιπες χώρες του Κόλπου.
Περαιτέρω, το Κατάρ ήρθε διπλωματικά περισσότερο κοντά με την Τουρκία και το Ιράν που έσπευσαν να το στηρίξουν με τρόφιμα και ιατρικές προμήθειες τις πρώτες ημέρες του εμπάργκο. Αυτή η προσέγγιση ήταν ακριβώς που ανησύχησε τη Δύση.
Σύμφωνα με την εκτελεστική διευθύντρια του Gulf International Forum Ντάνια Τάφερ, «μέρος των υπολογισμών της σαουδαραβικής πλευράς είναι ότι επίκειται μια νέα κυβέρνηση, αυτή του Τζο Μπάιντεν, και η στάση της θα είναι, πιστεύω, πολύ πιο αυστηρή απέναντι στη Σαουδική Αραβία. Θεωρώ επομένως ότι είναι προς το συμφέρον της Σαουδικής Αραβίας να διευθετήσει αυτό το θέμα τώρα και όχι αργότερα. Κι από τη σαουδαραβική οπτική, αυτό είναι πιθανότατα το λιγότερο δύσκολο προς διευθέτηση θέμα αυτή τη στιγμή».
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξήρε αρχικά το εμπάργκο, χαρακτηρίζοντάς το «βήμα κατά της τρομοκρατίας». Στη συνέχεια ωστόσο αντιτάχθηκε, διότι δική του προτεραιότητα αποτελούσε η οικοδόμηση ενός ενιαίου μετώπου στην περιοχή κατά του Ιράν. Σημειώνεται ότι το Κατάρ είναι στρατηγικός σύμμαχος των ΗΠΑ, καθώς φιλοξενεί μια μεγάλη αμερικανική στρατιωτική βάση.
Στο πλαίσιο αυτό, αξιωματούχοι της απερχόμενης αμερικανικής κυβέρνησης άσκησαν τους τελευταίους μήνες συντονισμένες πιέσεις προς το Ριάντ και τους συμμάχους του να διαπραγματευτούν με το Κατάρ. Λίγο πριν αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, η κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να μετρήσει στα επιτεύγματά της ότι συνέβαλε στη γεφύρωση ενός χάσματος που πριν 3,5 χρόνια φαινόταν ανεπανόρθωτο.