Ο υπουργός Εξωτερικών της Λευκορωσίας, Βλαντίμιρ Μακέι στο Euronews

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Η 9η Αυγούστου 2020 έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας στην Λευκορωσία, καθώς οι προεδρικές εκλογές πυροδότησαν μαζικές διαδηλώσεις και έγινε μια πρωτόγνωρη προσπάθεια καταστολής τους σ’ αυτή τη χώρα της ανατολικής Ευρώπης. Ο καλεσμένος μου σήμερα στο Global Conversation είναι το πρώτο μέλος της κυβέρνησης του Αλεξάντερ Λουκασένκο που δέχεται να μιλήσει στο Euronews, από τότε που ξεκίνησε η κρίση. Υπουργέ Εξωτερικών, Βλαντίμιρ Μακέι σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας.

Η κυβέρνηση στην οποία συμμετέχετε έχει κατηγορηθεί για μαζική και συστηματική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μετά τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές της περασμένης χρονιάς. Ήμουν στο Μινσκ και είδα από κοντά την βίαιη καταστολή των διαδηλωτών που είχαν βγει στους δρόμους, θεωρώντας ότι έγινε εκλογική νοθεία. Ο ΟΗΕ καταδίκασε τις ενέργειες της κυβέρνησής σας και είπε ότι οι Λευκορώσοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να εκφράσουν την διαφωνία τους. Μετανιώνετε για τις ενέργειες της κυβέρνησής σας;

Βλαντίμιρ Μακέι, Υπουργός Εξωτερικών Λευκορωσίας:

Το πρόβλημα είναι ότι εσείς κι εγώ έχουμε διαφορετική άποψη για το τι συνέβη στην Λευκορωσία πέρσι τον Αύγουστο. Δυστυχώς σήμερα, οι αμοιβαίες κατηγορίες έχουν περάσει τα όρια με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επιστροφή. Βλέπουμε τα γεγονότα του περασμένου έτους από εντελώς διαφορετική σκοπιά. Ναι ίσως κάποιες φορές οι αρχές να έδρασαν με υπερβολικό τρόπο. Αλλά ήταν η κατάλληλη αντίδραση σε όλες τις μη ειρηνικές, τις βίαιες διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Λευκορωσία πέρσι, μετά τις προεδρικές εκλογές. Στην ουσία, οι διαδηλωτές επιχείρησαν να κάνουν πραξικόπημα. Άρα οι πράξεις των δυνάμεων καταστολής και των αρχών ήταν απολύτως κατάλληλες και αναγκαίες. Κινδύνευε το μέλλον της χώρας. Και εάν η επιλογή έπρεπε να γίνει ανάμεσα στο μέλλον της χώρας και σε αυτά στα οποία αναφέρεστε, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα ανθρώπινα δικαιώματα, είμαι σίγουρος ότι οι κυβερνήσεις όλων των χωρών θα είχαν επιλέξει να διατηρήσουν την ανεξαρτησία του κράτους και της εθνικής κυριαρχίας. Αυτό ακριβώς έκαναν οι αρχές της Λευκορωσίας.

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Επιλέξατε την εθνική κυριαρχία έναντι των πολιτών σας; Περίπου 30.000 άτομα έχουν συλληφθεί από τότε που ξεκίνησε αυτή η κρίση. Εκατοντάδες παραμένουν σήμερα στην φυλακή. Ο ΟΗΕ ζήτησε την άμεση απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων στη χώρα σας. Και ο κόσμος συνεχίζει να κατεβαίνει στο δρόμο, σε μικρότερους βέβαια αριθμούς. Αυτό το κίνημα αντίδρασης δεν αναμένεται να εξαφανιστεί έτσι δεν είναι; Ποιο είναι το σχέδιο εξόδου από αυτή την κρίση;

Βλαντίμιρ Μακέι, Υπουργός Εξωτερικών Λευκορωσίας:

Σήμερα η κατάσταση στη Λευκορωσία είναι απόλυτα φυσιολογική. Έχει σταθεροποιηθεί και έχει αποκατασταθεί. Δεν υπάρχουν πλέον οι διαδηλώσεις στις οποίες αναφέρεστε. Όσον αφορά τα άτομα που είχαν συλληφθεί στο παρελθόν, πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι έχουν φυλακιστεί επειδή διέπραξαν συγκεκριμένα εγκλήματα και παραβίασαν ανθρώπινα δικαιώματα. Για παράδειγμα, δεν πιστεύω ότι αυτές οι τρομοκρατικές πράξεις θα είχαν αντιμετωπιστεί διαφορετικά στις χώρες της Ε.Ε. Είχαμε οκτώ υποθέσεις τρομοκρατίας που συνδέονται με προσπάθειες εμπρησμού κτιρίων και με βομβιστικές ενέργειες σε αυτοκίνητα. Υπάρχουν 10 υποθέσεις για αποκλεισμούς σιδηροδρομικών γραμμών και ένας τεράστιος αριθμός υποθέσεων για αποκλεισμούς δρόμων. Υπήρχε πολιτική υποκίνηση ή κάποιες περιπτώσεις συνδέονται επίσης σαφώς με παραβιάσεις των νόμων της Λευκορωσίας, όπως για παράδειγμα επιθέσεις σε αστυνομικούς, απειλές εναντίον μελών οικογενειών δημοσίων υπαλλήλων, αστυνομικών ακόμη και παιδιών. Αυτά επισείουν ποινικές κυρώσεις και στις χώρες σας. Με τον ίδιο τρόπο δρούμε και στην Λευκορωσία. Δεν υπάρχουν δηλαδή πολίτες που έχουν συλληφθεί χωρίς αιτία. Όσοι κρατούνταν άδικα έχουν αφεθεί ελεύθεροι. Οι κρατούμενοι θα περάσουν από δίκη και θα τιμωρηθούν σύμφωνα με τους νόμους της Λευκορωσίας.

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Συγνώμη που σας διακόπτω. Λέτε λοιπόν ότι η Κατσιάρινα Αντρέγιεβα και η Ντάρια Σούλτσοβα, οι δύο δημοσιογράφοι που καταδικάστηκαν σε δύο έτη φυλάκισης επειδή έκαναν τη δουλειά τους, ο 17χρονος Μικίτα Ζαλατάρου, η Μαρία Καλεσνίκοβα, ο Βίκτορ Μπαμπαρίκο και ο γιος του Έντουαρντ Μπαμπαρίκο, ο Γιούρι Σιαριέι, ο Κίριλ Καζέι, ο Ιβάν Τσαχάλκα και ο κατάλογος είναι πολύ μεγάλος...Λέτε λοιπόν ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι στη φυλακή, γιατί πρέπει να είναι εκεί και όχι για πολιτικούς λόγους;

Βλαντίμιρ Μακέι, Υπουργός Εξωτερικών Λευκορωσίας:

Δεν εκπροσωπώ την δικαιοσύνη ούτε την επιτροπή που κάνει τις έρευνες, αλλά το Υπουργείο Εξωτερικών. Άρα δεν μπορώ να μιλήσω για την κάθε υπόθεση ξεχωριστά. Μπορούμε να σας στείλουμε τα σχετικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τις παραβιάσεις των νόμων από τα συγκεκριμένα άτομα, για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Μπορώ να αναφερθώ όμως σε κάποια ονόματα: ο κύριος Ζιντσένκο, ο κύριος Αβτούχοβιτς και ο κύριος Ολίνεβιτς είναι υπό κράτηση για τρομοκρατικές ενέργειες, για διάπραξη πραξικοπήματος. Για το οποίο, μια και το συζητάμε, τα ΜΜΕ στη Δύση και η κοινή γνώμη δεν άρθρωσαν λέξη. Χωρίς ντροπή. Δεν είναι μυστικό ότι πριν λίγες μέρες οι ειδικές δυνάμεις της Λευκορωσίας σε συνεργασία με τις ρωσικές ειδικές δυνάμεις αποκάλυψαν μια συνωμοσία ενάντια στην κυβέρνηση της Λευκορωσίας. Υπήρχε μάλιστα σχέδιο δολοφονίας του προέδρου της χώρας, απομάκρυνσης 30 μελών της κυβέρνησης, κράτησής τους και ακολούθως δολοφονίας τους. Γιατί η κοινή γνώμη στη Δύση και τα ευρωπαϊκά μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν μιλούν γι’ αυτό το θέμα;

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Ε.Ε. έχουν δηλώσει ότι οι προεδρικές εκλογές πέρσι δεν ήταν ούτε ελεύθερες, ούτε δίκαιες. Πολλές δυτικές χώρες δεν αναγνωρίζουν πλέον τον Αλεξάντερ Λουκασένκο, ως νόμιμο πρόεδρο της Λευκορωσίας. Ποια είναι η σχέση σας με αυτές τις δυτικές δυνάμεις σήμερα;

Βλαντίμιρ Μακέι, Υπουργός Εξωτερικών Λευκορωσίας:

Ναι! Δυστυχώς σ’ αυτή τη φάση, πρέπει να παραδεχθώ ότι οι σχέσεις μας με την Ε.Ε. και με τη Δύση γενικότερα είναι σε κρίση. Παρόλο που πάντα θεωρούσαμε και ακόμη θεωρούμε την Ε.Ε. ως το δεύτερο σημαντικότερο εμπορικό και οικονομικό μας εταίρο, ως πηγή τεχνολογίας και καινοτομιών για την Λευκορωσία. Και πιστέψτε με, τα τελευταία πέντε χρόνια, μετά την άρση των κυρώσεων ενάντια στην Λευκορωσία, πετύχαμε πολύ περισσότερα από ότι στα 15 χρόνια που υπήρχαν αυτές οι κυρώσεις ενάντια στη χώρα μας. Όλοι το αναγνωρίζουν. Στο εμπόριο και στην οικονομία, στο ανθρωπιστικό πεδίο και στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τι έχουμε σήμερα; Ακόμη και η γνωστή οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Freedom House, που δεν διάκειται φιλικά προς τη χώρα μας, δήλωσε στις 28 Απριλίου, ότι η προοπτική μιας πιο δημοκρατικής Λευκορωσίας είναι πιο απόμακρη από ποτέ άλλοτε. Συμφωνώ απόλυτα με αυτό το συμπέρασμα. Το μόνο μου ερώτημα είναι γιατί συνέβη κάτι τέτοιο; Γιατί η Λευκορωσία οπισθοχώρησε και σε ποιον οφείλεται; Η ερώτηση είναι ρητορική. Απευθύνεται πρώτα από όλα σε όλους τους υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη.

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Υπουργέ, η Λευκορωσία του Αλεξάντερ Λουκασένκο έχει όμως ακόμη φίλους ή να το πω καλύτερα, έναν σημαντικό φίλο, την Ρωσία. Ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχτηκε τον Αλεξάντερ Λουκασένκο την προηγούμενη εβδομάδα. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για το περιεχόμενο της συνάντησης των δύο ηγετών; Και το πιο σημαντικό. Είναι η Ρωσία ο τελευταίος σας σύμμαχος για να παραμείνετε στην εξουσία;

Βλαντίμιρ Μακέι, Υπουργός Εξωτερικών Λευκορωσίας:

Δεν είναι η Ρωσία που βοηθά την κυβέρνησή μας να μείνει στην εξουσία. Καθόλου. Η σχέση μας με την Ρωσία καθορίζεται από τη γεωγραφική μας θέση και την ιστορία μας. Η Ρωσία είναι γείτονάς μας. Είναι ένα πανίσχυρο κράτος τόσο οικονομικά, όσο και στρατιωτικά. Είναι μια γεωπολιτική δύναμη στην παγκόσμια σκηνή και αυτό εξηγεί την ανάγκη οικοδόμησης κανονικών, φιλικών σχέσεων με αυτήν την δύναμη. Πέρα όμως από αυτό, οι σχέσεις μας πάνε πολύ πίσω στον χρόνο. Συνδεόμαστε με μια μακραίωνη ιστορία επαφών. Αυτό είναι εξίσου σημαντικό. Έχουμε πετύχει, στο πλαίσιο της Συμφωνίας Ένωσης, να παρέχονται στην πράξη ίσα δικαιώματα για τους πολίτες της Λευκορωσίας και της Ρωσίας. Όσον αφορά στις σχέσεις μας με την Ρωσία, επιθυμούμε ενίσχυση και ανάπτυξη αυτών των σχέσεων, πρώτα από όλα στον οικονομικό τομέα. Θέλουμε να διασφαλίσουμε την ύπαρξη ίσως δικαιωμάτων για τις οικονομικές οντότητες της Λευκορωσίας και της Ρωσίας στο πλαίσιο της Ένωσής μας. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης που αναφέρατε, μίλησαν για περαιτέρω ενίσχυση της Ένωσης των δύο κρατών, για μεγαλύτερη ολοκλήρωση της σχέσης, για ανάπτυξη της βιομηχανικής συνεργασίας, για ισότιμες τιμές στο φυσικό αέριο, για τις τιμές στους υδρογονάνθρακες. Και φυσικά, επειδή είναι προς όφελος της Λευκορωσίας, καθώς ενισχύεται η εθνική της κυριαρχία και η ανεξαρτησία της, σκοπεύουμε να αναπτύξουμε περισσότερο τη διαδικασία της ενσωμάτωσης με το γειτονικό, αδελφικό κράτος της Ρωσίας. Επιπλέον θέλω να σας δηλώσω με βεβαιότητα ότι οι κυρώσεις της Ε.Ε. και των άλλων δυτικών κρατών ενάντια στην Λευκορωσία συμβάλλουν μόνο στην περαιτέρω ανάπτυξη και την ενίσχυση της διαδικασίας ολοκλήρωσης της σχέσης μας με την Ρωσία σε διμερή βάση και όχι μόνο, αλλά και σε πολυμερή βάση σε όλο τον μετα-σοβιετικό χώρο.

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Συγνώμη που σας διακόπτω. Έχω μια τελευταία, πολύ σύντομη ερώτηση. Πώς σκοπεύετε να ανακτήσετε την εμπιστοσύνη του λαού σας; Έχετε ένα μήνυμα σήμερα για τους πολίτες της χώρας σας;

Βλαντίμιρ Μακέι, Υπουργός Εξωτερικών Λευκορωσίας:

Εάν παρακολουθούσατε στενά τις εξελίξεις στην Λευκορωσία, τότε θα γνωρίζατε ότι αυτό το μήνυμα έχει δοθεί εδώ και πολύ καιρό στην κοινή γνώμη της χώρας μου. Υπάρχει ήδη ένας ανοιχτός διάλογος που περιλαμβάνει τους πάντες, ο οποίος στοχεύει στη βελτίωση της συνταγματικής διαδικασίας και στο να γίνει συνταγματική αναθεώρηση. Όλοι μπορούν να πάρουν μέρος σ’ αυτή τη διαδικασία. Μέχρι την 1η Αυγούστου, θα έχουν ολοκληρωθεί οι προτάσεις της αναθεώρησης. Στη συνέχεια θα τεθούν σε δημόσια συζήτηση. Όποιος θέλει να πάρει μέρος σ’ αυτό τον διάλογο, είναι ευπρόσδεκτος. Πιστεύουμε ότι μόνο μέσω του διαλόγου που δεν στηρίζεται στην προσπάθεια να γίνει επανάσταση ή κατάληψη της εξουσίας μέσω των διαδηλώσεων αλλά στηρίζεται στο νόμιμο θεσμικό πλαίσιο της χώρας, μπορεί να υπάρξει επιτυχία. Μόνο μέσω αυτού του είδους διαλόγου μπορούμε να πετύχουμε και να έχουμε μια αληθινή δημοκρατία στην Λευκορωσία, μια δημοκρατία που δεν επιβάλλεται με την βία από το εξωτερικό. Αλλά μια δημοκρατία που ωριμάζει στα μυαλά των πολιτών.

Ανελίζ Μπόρζες, Euronews:

Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί που διαφωνούν μαζί σας, ειδικά οι ηγέτες της αντιπολίτευσης που είναι εξόριστοι σήμερα. Δυστυχώς δεν έχουμε άλλο χρόνο. Υπουργέ Εξωτερικών, Βλαντίμιρ Μακέι σας ευχαριστώ που ήσασταν μαζί μας στο Euronews.