Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες μιλά για τον κόσμο μετά την πανδημία, τα εμβόλια και για τη βία κατά των γυναικών
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Η πανδημία, το κλίμα, η μετανάστευση είναι μερικά από τα μεγάλα θέματα που ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ συζήτησε με τους ηγέτες της Ε.Ε. στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Είναι θέματα που μπορούν να μας ενώσουν αλλά μερικές φορές μπορούν και να μας διχάσουν. Πάντως, υπάρχει πολύ καλή συνεργασία μεταξύ Ε.Ε. και Ηνωμένων Εθνών.
Είναι μεγάλη μου χαρά που καλωσορίζω τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στο Global Conversation. Σας ευχαριστούμε που είστε μαζί μας. Πριν λίγες μέρες, ανανεώθηκε η θητεία σας για άλλα πέντε χρόνια στην Νέα Υόρκη. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι με το έργο σας και σας αρέσει η δουλειά σας. Πού θα εστιάσετε στη δεύτερη θητεία σας;
**Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ:
**
Νομίζω ότι θα εστιάσουμε στα επόμενα ζητήματα. Είμαστε μάρτυρες του πόσο εύθραυστες είναι οι κοινωνίες μας και ο πλανήτης: στην πανδημία, το κλίμα, την ανομία στο διαδίκτυο, ακόμη και στον κίνδυνο της διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Η αλήθεια είναι ότι θέλουμε περισσότερη διεθνή συνεργασία και πιο πολυμερείς προσεγγίσεις για να διαχειριστούμε αυτά τα προβλήματα. Γι' αυτό το λόγο πρέπει να ενισχύσουμε το πολυμερές μας σύστημα. Πρέπει να συμφωνήσουμε σε μερικά θέματα που αφορούν όλο τον πλανήτη, όπως είναι για παράδειγμα το κλίμα, η υγεία και η ετοιμότητα σε σχέση με την πανδημία. Πρέπει να ενισχύσουμε τους πολυμερείς μηχανισμούς διακυβέρνησης. Κοίταξτε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα τώρα είναι η πανδημία. Είπατε στο Ευρωκοινοβούλιο ότι η κατάσταση μπορεί είτε να καταρρεύσει ή να υπάρξει πρόοδος. Τι εννοούσατε;
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ:
Είναι πολύ απλό. Αν δεν εμβολιάσουμε όλους παντού το συντομότερο δυνατόν, αν υπάρξει μετάλλαξη του ιού και αυτό συμβαίνει αυτή την στιγμή, μπορεί να καταστήσει άχρηστα τα εμβόλια, αν συνεχιστεί η τεράστια ανισότητα ανάμεσα στις ανεπτυγμένες και τις αναπτυσσόμενες χώρες στα προγράμματα ανάκαμψης, θα υπάρξει κατάρρευση από πολλές πλευρές της παγκόσμιας οικονομίας. Αντιθέτως, αν καταφέρουμε να εμβολιάσουμε τους πάντες παντού, νικήσουμε τον ιό και αν ταυτόχρονα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα του χρέους και της ρευστότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες και εγγυηθούμε ότι και οι χώρες αυτές θα ανακάμψουν από την πανδημία, τότε μπορούμε να έχουμε πρόοδο.
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Υπάρχει προφανώς τεράστιο χάσμα στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής προστασίας. Το πιο επείγον θέμα, όπως αναφέρατε, είναι η ανισότητα στην πρόσβαση στα εμβόλια. Πώς μπορούμε να κλιμακώσουμε τις προσπάθειές μας; Όπως αναφέρατε, χρειαζόμαστε ένα παγκόσμιο σχέδιο. Είναι κάτι επείγον. Πρέπει να γίνει άμεσα.
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ:
Πρέπει να διπλασιάσουμε τη δυνατότητα παραγωγής εμβολίων. Πρέπει να διασφαλίσουμε μια δίκαιη διανομή των εμβολίων. Γι' αυτό πρότεινα στους G20, όπου συμμετέχουν οι βασικές χώρες, να δημιουργήσουν μια δύναμη κρούσης έκτακτης κατάστασης από τις χώρες που παράγουν εμβόλια ή δύνανται να το κάνουν. Εάν υπάρξει αρκετή τεχνολογική υποστήριξη, αν δοθούν οι άδειες και οι αλυσίδες εφοδιασμού ενεργοποιηθούν για να έχουμε διπλασιασμό της παραγωγής, μπορούμε παράλληλα να ασχοληθούμε με τα φάρμακα και να διασφαλίσουμε ότι αυτό γίνεται. Ταυτόχρονα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πρόγραμμα Covax, για να έχουμε μια δίκαιη κατανομή των εμβολίων παντού.
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Ένα άλλο ζήτημα είναι το κλίμα. Επαινέσατε την Ε.Ε. για την πράσινη συμφωνία της. Οι κριτικές λένε τώρα ότι δεν αρκεί. Είναι πολύ λίγη και έρχεται πολύ αργά. Ποια είναι η δική σας απάντηση;
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ:
Όσον αφορά τους στόχους, η Ευρώπη είναι στο σωστό δρόμο, σε σχέση με ότι χρειαζόμαστε. Αυτό που πρέπει να αποκτήσουμε είναι οι πολιτικές και τα μέτρα για να υλοποιήσουμε αυτούς τους στόχους. Υπάρχει ένας τομέας ανησυχίας. Τα πακέτα ανάκαμψης που εφαρμόζονται στην Ευρώπη και αλλού, επενδύουν πολλά χρήματα ακόμη στα ορυκτά καύσιμα, δεν κάνουν πολλά για την ανανεώσιμη ενέργεια. Δεν έχουμε ακόμη μετατοπίσει την φορολόγηση από το εισόδημα στον άνθρακα. Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε, ακόμη κι αν ανακοινώθηκε στην Ευρώπη, ότι δεν θα χρηματοδοτεί άλλα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από άνθρακα, ότι δεν κατασκευάζονται ακόμη και τώρα καινούργια σε διάφορα μέρη του κόσμου. Οι στόχοι είναι εντάξει αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε ότι εφαρμόζεται η πολιτική και να εγγυηθούμε ότι θα πετύχουμε αυτούς τους στόχους. Προφανώς πρέπει να οδηγήσουμε και τον υπόλοιπο κόσμο να κάνει το ίδιο.
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Ένα άλλο ζήτημα που έχετε αφιερώσει πολλή ενέργεια σε όλη την πολιτική σας διαδρομή είναι η σοβαρή κατάσταση των προσφύγων. Τώρα η πανδημία έχει επιδεινώσει την κατάσταση των μεταναστών. Στις συζητήσεις σας με τους ηγέτες της Ε.Ε., είχατε την εντύπωση ότι αυτό το ζήτημα θα αντιμετωπιστεί με σωστό τρόπο στο μέλλον;
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ:
Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη γι' αυτό. Ένα είναι όμως προφανές για μένα. Όταν έχεις μια Ευρωπαϊκή Ένωση όπου οι εμπορικές συναλλαγές είναι ελεύθερες, στην οποία μπορώ να πάω από τις Βρυξέλλες στην Κοπεγχάγη ή από τις Βρυξέλλες στην Λισαβόνα, χωρίς να δείξω το διαβατήριό μου, χρησιμοποιώντας το ίδιο νόμισμα, είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να εξετάζουμε το ζήτημα της μετανάστευσης και του ασύλου, με διαφορετικό τρόπο σε κάθε χώρα. Πρέπει να έχουμε μια ευρωπαϊκή προσέγγιση στα ζητήματα αυτά, γιατί αλλιώς ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις χώρες, θα οδηγήσει σε αδιέξοδο. Εάν δεν υπάρξει μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη μετανάστευση και το άσυλο, εάν δεν υπάρξει μια αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ Ευρώπης, των χωρών προέλευσης και των χωρών προορισμού, αυτοί οι άνθρωποι που μεταναστεύουν, θα συνεχίσουν να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης από δουλέμπορους και παράνομους διακινητές.
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Θέλω να αναφερθώ σε ένα πρόγραμμα, στο οποίο η Ε.Ε. είναι ο πιο σημαντικός εταίρος των Ηνωμένων Εθνών. Είναι η πρωτοβουλία Spotlight για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Είναι ένα σχετικά πρόσφατο πρόγραμμα. Μιλήστε μας γι' αυτό.
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ:
Πρώτα από όλα, είναι σημαντικό να πούμε ότι ένα σε κάθε τέσσερα ευρώ που ξοδεύουμε στον ΟΗΕ, προέρχεται από τους Ευρωπαίους φορολογουμένους. Θέλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου γι' αυτό. Η Ευρώπη είναι σήμερα ο μεγαλύτερος δωρητής ανθρωπιστικής βοήθειας και ο μεγαλύτερος πάροχος επίσημης στήριξης για ανάπτυξη. Η Ε.Ε. υποστηρίζει οικονομικά ένα πρόγραμμα που διαχειριζόμαστε στον ΟΗΕ, την πρωτοβουλία Spotlight, που στοχεύει στην καταπολέμηση της βίας ενάντια στις γυναίκες και τα κορίτσια. Και αυτό το πρόγραμμα είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο με αυτούς τους στόχους. Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Χάρη σ' αυτό το πρόγραμμα, 650.000 γυναίκες-θύματα έχουν υποστηριχθεί σε όλο τον κόσμο. 84 νέοι νόμοι έχουν υιοθετηθεί σε διάφορες χώρες, για την προστασία των γυναικών και των κοριτσιών από τη βία. Εάν δει κάποιος τις καταδίκες των δραστών, έχουμε δει αύξηση 22%. Αυτό σημαίνει ότι το πρόγραμμα καλύπτει τα πάντα: υποστήριξη στα θύματα, βελτίωση της νομοθεσίας, συνεργασία με τα νομικά συστήματα και τις αστυνομικές δυνάμεις και ταυτόχρονα ευαισθητοποίηση κυρίως των ανδρών και των αγοριών για την σωστή προσέγγιση της αρρενωπότητάς τους. Είναι μια ευρεία γκάμα πρωτοβουλιών που είναι πολύ αποτελεσματικές σε μια στιγμή, που δυστυχώς η βία ενάντια στις γυναίκες και τα κορίτσια αυξάνεται.
Στέφαν Γκρόμπε, Euronews:
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικέ Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών σας ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας στο Global Conversation.